100% bãi cát sỏi ven sông được kiểm tra có vi phạm. Ảnh: HL

Qua công tác thanh tra tại một số địa phương cho thấy, nhiều khuyết điểm, sai phạm có tính chất chung. Cụ thể, công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực khoáng sản chưa đáp ứng yêu cầu. Tình trạng khai thác khoáng sản (đất san lấp) trái phép còn xảy ra không được phát hiện, xử lý đúng quy định. Việc quản lý sau cấp phép khai thác chưa được quan tâm đúng mức.

Bên cạnh đó, một số bãi chứa cát, sỏi ven sông không có trong quy hoạch, hoạt động trái phép, không đủ điều kiện hoạt động, lấn, chiếm đất đai, hành lang bảo vệ đê... vẫn còn diễn ra ở một số địa phương chưa kiên quyết xử lý nghiêm, gây thất thoát tài nguyên, ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn.

Đối với UBND huyện Yên Dũng, giai đoạn thanh tra, trên địa bàn huyện có 5 tổ chức được UBND tỉnh cấp phép khai thác khoáng sản, vận chuyển đất dư thừa. UBND huyện đã tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt 60 hồ sơ xin cấp phép san gạt mặt bằng, hạ thấp độ cao. 24 bến bãi kinh doanh cát sỏi thuộc quy hoạch bến, bãi chứa cát sỏi ven sông đã được phê duyệt, trong đó có 22 bến bãi đã đi vào hoạt động, 2 bến bãi chưa hoạt động.

Những vi phạm được phát hiện qua thanh tra là, Công ty Cổ phần Đại Tỉnh khai thác, vận chuyển vượt khối lượng cho phép 4.363m3, tương ứng với số tiền 52.356.000 đồng. Công ty TNHH Thắng Lợi nợ đọng tiền thuế tài nguyên là 16.000.000 đồng. Công ty Cổ phần Gạch Trường Sơn nợ đọng tiền cấp quyền khai thác 324.000.000 đồng. Công ty TNHH MTV TM Bá Thiết nợ đọng thuế tài nguyên 293.000.000 đồng. Công ty TNHH MTV Quang Lâm (Thái Sơn Blu) nợ đọng 274.000.000 đồng.

Ngoài ra, cơ quan thanh tra phát hiện, 6 trường hợp san gạt, hạ cốt nền chưa được cấp phép với khối lượng 1.396m3 đất. 1 trường hợp thuộc địa bàn xã Lãng Sơn san gạt, hạ cốt nền vượt khối lượng cho phép 750m3, tương ứng với tổng số tiền 25.752.000 đồng.

Đoàn thanh tra đã kiểm tra 19/22 bãi chứa cát, sỏi ven sông thấy 100% có sai phạm trong quá trình hoạt động.

Đối với UBND huyện Tân Yên, giai đoạn thanh tra, trên địa bàn huyện Tân Yên có 5 doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản. 50 trường hợp được cấp phép san gạt, hạ cốt nền. 3 bãi được cấp phép hoạt động tại thôn Sấu, xã Liên Chung.

Qua thanh tra phát hiện sai phạm như, Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc khai thác vượt khối lượng trong hồ sơ cấp phép là 12.459 m3 tương ứng với số tiền 48.901.575 đồng.

Đối với Công ty TNHH Ngọc Lý, đơn vị báo cáo đã khai thác 175.000m3 đất, nộp thuế tài nguyên 280.926.246 đồng, phí bảo vệ môi trường 116.004.500 đồng (tính đến thời điểm tháng 9/2021), nhưng chưa được cơ quan thuế xác nhận kết quả thực hiện.

Đối với Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Công nghiệp Đại Thắng, đơn vị báo cáo đã khai thác khoảng 100.000m3, nộp thuế tài nguyên 149.875.950 đồng, phí bảo vệ môi trường 285.487.500 đồng nhưng chưa được cơ quan thuế xác nhận kết quả thực hiện.

Ngoài ra, 6 trường hợp san gạt, hạ cốt nền vượt khối lượng cấp phép, trái phép 5.850m3,tương ứng với số tiền 62.629.000 đồng. Đồng thời, 100% các bãi chứa cát, sỏi ven sông có sai phạm trong quá trình hoạt động.

Thanh tra tỉnh xác định, trách nhiệm đối với khuyết điểm, sai phạm nêu trên thuộc Giám đốc, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; chủ tịch, phó chủ tịch UBND huyện, trưởng các phòng trực thuộc, chủ tịch UBND các xã có liên quan giai đoạn năm 2016-2019.

Trên cơ sở vi phạm nêu trên, Thanh tra tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Yên Dũng thu hồi 25.752.000 đồng về ngân sách Nhà nước.

Chủ tịch UBND huyện Tân Yên thu hồi 62.629.000 đồng về ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, Công ty Cổ phần Đại Tỉnh nộp 52.356.000 đồng vào ngân sách Nhà nước, lý do là khai thác, vận chuyển đất làm vật liệu san lấp, đắp nền vượt khối lượng cho phép.

Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc nộp 48.901.000 đồng vào ngân sách Nhà nước do khai thác vượt khối lượng trong hồ sơ cấp phép.

Thanh tra tỉnh cũng yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, chủ tịch UBND các huyện kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đối với các vi phạm được nêu trong Kết luận thanh tra.

Tăng cường chỉ đạo, chấn chỉnh và khắc phục triệt để những hạn chế, khuyết điểm, sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước về khai thác tài nguyên khoáng sản; bãi ven sông chứa cát, sỏi đã nêu trong Kết luận thanh tra.

Các địa phương có biện pháp phối hợp với cơ quan thuế tăng cường kiểm tra, đối chiếu, xác nhận sản lượng tài nguyên tính thuế trong hoạt động khai thác khoáng sản, đảm bảo tính đúng, tính đủ, kịp thời khối lượng khai thác, vận chuyển và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.