Thanh tra nội dung chấp hành pháp luật về đất đai, đo đạc và bản đồ đối với Dự án VLAP được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) kết luận, chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế của TP Hà Nội - một trong 9 tỉnh, TP được phê duyệt đầu tư Dự án VLAP.

Kết quả tại các xã thuộc huyện Ứng Hòa, 24/119 đơn xin cấp GCN (chiếm 20,16% được kiểm tra) không xác định rõ nguồn gốc và thời điểm SDĐ, tình trạng tranh chấp đất đai đối với những những trường hợp không có giấy tờ về QSDĐ quy định tại các Khoản 1,2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003 là không thực hiện đúng quy định tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định 88/2009/NĐ-CP; 66/570 hồ sơ cấp GCN (chiếm 11,57% hồ sơ được kiểm tra khác) có 18.465,2m² đất ở cấp cho người được nhận tặng, cho QSDĐ trong khi người tặng, cho chưa được cấp GCN là không đúng về thủ tục theo Quy định tại Khoản 1, Điều 66 Nghị định 84/2007/NĐ-CP.

Đáng chú ý, 40/570 hồ sơ với diện tích 16.697,2m² đất cấp GCN lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân thì huyện Ứng Hòa căn cứ vào bản đồ đo đạc năm 1984 (không có sổ mục kê) và Sổ mục kê lập theo bản đồ đo đạc năm 2001, không thu tiền SDĐ mà không lấy Phiếu ý kiến khu dân cư để xác định thời điểm SDĐ thực tế theo quy định tại Khoản 4 Điều 3 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP.

“Đối với UBND huyện Ứng Hòa: Trình tự, thủ tục đăng ký cấp GCN chưa thống nhất; việc xét duyệt cấp GCN, thủ tục công khai ở cấp xã và công tác thẩm định của Văn phòng đăng ký QSDĐ (nay là Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai) còn hình thức, thiếu chặt chẽ, và hiệu quả chưa cao”, kết luận nêu rõ.

Để tìm hiểu kĩ hơn một câu chuyện về cấp GCN ở xã Kim Đường thuộc huyện Ứng Hòa, chúng tôi đã tìm đến hộ ông Phạm Văn Lượng (thôn Tu Lễ, Kim Đường). Ông Lượng cho biết đã gửi đơn kiến nghị cả năm nay về trường hợp xin xác nhận các thủ tục để cấp “sổ đỏ” cho thửa đất của mình giống nguồn gốc đất của nhiều hộ liền kề (đã được cấp sổ đỏ). Thế nhưng, sau nhiều thời gian bổ sung giấy tờ nọ, chứng minh nguồn gốc đất kia thì chỉ nhận được câu trả lời vòng vo của cán bộ địa chính xã Kim Đường.

PV liên hệ làm việc đúng vào ngày tiếp dân của lãnh đạo HĐND xã thì Trưởng phòng Hành chính xã, sau một hồi đi “xin ý kiến”, quay lại trả lời: “Hiện không có lãnh đạo xã nào ở nhà”!

Trưởng phòng TN&MT huyện Ứng Hòa Trần Quang Ngạn cho biết, nguồn gốc đất của ông Lượng là đất giãn dân, theo bản đồ đo đạc 1987 diện tích nhà ông Lượng thuộc thửa 23, tờ bản đồ số 4, diện tích 2.104m2, đất ao đầm. Đến năm 2012, khi huyện Ứng Hòa triển khai dự án về đo đạc bản đồ địa chính, thì hộ ông Lượng tách làm 2 thửa, gồm: Số thửa 46, chủ hộ khai là Phạm Văn Tuất (con trai ông Lượng) và thửa số 45, chủ hộ khai là ông Lượng. Sau khi các hộ viết đơn xin cấp GCN, theo trình tự thủ tục xã đã hướng dẫn, lập phương án xử lý tuy nhiên phần diện tích của ông Lượng kê khai thừa 60m² nên theo Nghị định 84, hộ gia đình phải nộp tiền xử phạt về phần đất này mới được cấp “sổ đỏ”.

Theo nội dung ông Lượng kiến nghị cùng hóa đơn chứng từ nộp tiền, ngày 28/12/2013 tiền nộp phạt này đã được thực hiện, cán bộ Phòng TN&MT huyện cũng xác nhận tiền đã nộp vào Kho bạc của huyện. Thế nhưng, xã Kim Đường đã thu “nhầm” hộ ông Lượng thành hộ ông Tuất nên chưa thể làm các thủ tục để cấp GCN. Trách nhiệm về việc thu sai này thuộc về cán bộ xã Kim Đường.

Trưởng phòng TN&MT huyện khẳng định “xã làm sai, làm nhầm thì phải sửa, phải có báo cáo lên, khi làm lại thì sẽ được cấp GCN thôi”.

Điều đáng nói, sau khi nhận đơn kiến nghị của công dân, huyện đã có Công văn ngày 22/4/2016 chuyển về xã giải quyết theo quy định và yêu cầu phải báo cáo việc cấp GCN cho ông Lượng thời hạn đến 30/5/2016. Tại thời điểm PV làm việc với huyện Ứng Hòa đã quá thời hạn trên nhưng xã Kim Đường vẫn chưa báo cáo.

Như vậy, từ kết luận thanh tra nhiều tồn tại, hạn chế trong trình tự, thủ tục cấp GCN của huyện Ứng Hòa đến việc làm tắc trách của xã Kim Đường khi làm sai thủ tục... cho thấy, việc cấp “sổ đỏ” nói chung tại Ứng Hòa còn hình thức, thiếu chặt chẽ, hiệu quả thấp và khiến cho quyền lợi hợp pháp xin cấp “sổ đỏ” nói riêng của hộ ông Lượng bị “treo”.

Hữu Oanh