Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Ảnh: na.gov.vn

Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Theo đó, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, có nhiều điểm đổi mới; phù hợp với các quan điểm, định hướng đổi mới chính sách pháp luật về đất đai theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng, Nghị quyết số 19-NQ/TW Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, đã cơ bản giải quyết được các tồn tại, vướng mắc hiện nay, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và tình hình phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế.

Theo báo cáo, nhiều nội dung quan trọng đã được tiếp thu, bổ sung, chỉnh lý trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội. 

Về quyền và trách nhiệm của Nhà nước đối với đất đai, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn vai trò đại diện của Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan khác trong cơ chế Nhà nước là đại diện chủ sở hữu đất đai. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu quy định cụ thể tại Điều 21. Theo đó, Quốc hội ban hành luật, nghị quyết về đất đai, quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia; thực hiện quyền giám sát tối cao đối với việc quản lý và sử dụng đất đai trong phạm vi cả nước. Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương mình trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; thông qua bảng giá đất, việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này; giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương. Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai theo thẩm quyền quy định tại Luật này.

Về thu hồi đất, trưng dụng đất, có ý kiến đề nghị quy định làm rõ thẩm quyền cho phép thu hồi đất nêu tại các điểm b, c, d và đ khoản 1 Điều 62 của dự thảo Luật để tránh tùy tiện trong thu hồi đất. Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉnh lý Điều 62 của dự thảo Luật. Theo đó, Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong các trường hợp cụ thể về thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất; thực hiện các dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư mà phải thu hồi đất và thực hiện các dự án do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận mà phải thu hồi đất.

Liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Luật Đất đai (sửa đổi) đã bổ sung khoản 5 Điều 81 - Bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp, không phải là đất ở của tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng đang sử dụng đất phi nông nghiệp, khi Nhà nước thu hồi đất mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường về đất theo quy định của Chính phủ.

Vấn đề về giá đất, Luật cũng bổ sung nội dung theo dõi biến động giá đất vào điểm đ khoản 1 Điều 32 và chỉnh lý Điều 113 Khung giá đất, Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm 1 lần đối với từng loại đất, theo từng vùng. Trong thời gian thực hiện khung giá đất mà giá đất phổ biến trên thị trường tăng từ 20% trở lên so với giá tối đa hoặc giảm từ 20% trở lên so với giá tối thiểu trong khung giá đất, thì Chính phủ điều chỉnh khung giá đất cho phù hợp.

Luật Đất đai (sửa đổi) đã bổ sung quy định về sự tham gia của cơ quan tư vấn giá đất trong Hội đồng thẩm định giá đất để bảo đảm sự khách quan tại khoản 3 Điều 114: "Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Trong quá trình thực hiện, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức có chức năng tư vấn định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể".

Đáng chú ý, trong Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua lần này, các quan hệ đất đai theo cơ chế thị trường đã được tăng cường, cụ thể: Đã hạn chế các trường hợp được Nhà nước giao đất, chuyển cơ bản sang áp dụng hình thức thuê đất; thực hiện định giá đất theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước nhằm tiến tới xóa bỏ bao cấp trong quản lý, sử dụng đất đai, khắc phục tình trạng "xin - cho" trong sử dụng đất.

Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6 có 14 chương, 212 điều. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014.

Ánh Tuyết