Ông Lê Phú Quốc, Trưởng phòng TNMT huyện Triệu Sơn ban đầu từ chối cung cấp thông tin cho báo chí và cho rằng không có việc vi phạm khai thác đất trái phép trên địa bàn. Ảnh: Văn Thanh

Khai thác đất "vô tội vạ"

Theo người dân các xã Minh Sơn, Triệu Thành, Hợp Thành phản ánh, trong thời gian qua lợi dụng việc sơ hở, thiếu giám sát của các cấp chính quyền địa phương, Công ty Xây dựng Việt Anh (Cty Việt Anh) và Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Vận tải Cường Trang (Cty Cường Trang)… ngang nhiên cho máy múc vào khai thác khoáng sản trái phép, có điểm nằm ngoài mốc giới mỏ được cấp, gây ô nhiễm môi trường, thất thoát tài nguyên khoáng sản của Nhà nước; có biểu hiện trốn thuế, phí bảo vệ môi trường.

Tại khu vực xóm 11, xã Hợp Thắng mặc dù không được cơ quan chức năng nào cấp phép khai thác hay cho tận thu đất, nhưng hằng ngày vẫn liên tục có xe ô tô ra vào vận chuyển đưa đi các địa phương khác tiêu thụ. Khói bụi từ việc vận chuyển bay mù mịt, gây ô nhiễm môi trường không khí. Cứ thế, nhiều khối lượng đất bị múc trộm đưa đi, mãi đến khi có thông tin phản ánh thì đoàn kiểm tra mới xuống lập biên bản vi phạm để xử lý.

Theo biên bản vi phạm hành chính, thợ lái máy múc là ông Trịnh Hữu Tú, người của Cty Việt Anh, đã vi phạm khai thác khoáng sản trái phép. Cho đến thời điểm kiểm tra số lượng đất đã bị đào mất khoảng 30m³.

Quyết định xử lý vi phạm 50 triệu đồng đối với hành vi khai thác đất trái phép của UBND huyện Triệu Sơn. Ảnh: Văn Thanh

Tại  xóm 2, xã Minh Sơn cũng đã diễn ra tình trạng khai thác đất trái phép vô tội vạ, nằm ngoài vị trí được cấp mỏ của Công ty Cường Trang. Trung bình một ngày có khoảng từ 10 đến 15m³ đất bị múc trộm đưa đi tiêu thụ, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân. 

Trước tình trạng tài nguyên bị mất, lực lượng chức năng đã  tiến hành kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính, tang vật bị tạm giữ gồm 1 máy múc bánh xích màu vàng mang nhãn hiệu komatsu, chủ máy múc là bà Lê Thị Thoa, Cty Cường Trang. 

Người dân ở xã Minh Sơn phản ánh: Việc khai thác ngoài vị trí được cấp mỏ là do Cty Cường Trang cố tình đưa người và máy múc vào khai thác đất trái phép để kiếm lời. Bởi lẽ, ông Giám đốc của Cty này là Lê Văn Bằng em trai của ông Lê Văn Dương, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn (phụ trách tài nguyên khoáng sản) nên mới “lộng hành” như vậy. 

Điều đáng nói việc vi phạm lớn (trung bình từ 10 đến 15m³ đất/ngày), nhưng khi xử phạt vi phạm hành chính chỉ có 15 triệu đồng. Trong khi đó, cũng vi phạm khai thác đất trái phép, mới chỉ mất 30m³ thì Cty Việt Anh lại bị phạt tới 50 triệu đồng. Câu hỏi được đặt ra: Có hay không cơ quan chức năng cố tình xử lý nhẹ tay cho Cty Cường Trang vì ông Bằng là em trai của Phó Chủ tịch UBND huyện này?

"Hách dịch" hay “né” cung cấp thông tin?

Trong các báo cáo đề nghị Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn xử phạt vi phạm hành chính của Công an huyện và biên bản vi phạm của đoàn kiểm tra thể hiện rất rõ máy múc tại hiện trường, người vi phạm cũng là của hai Cty nói trên. Thế nhưng, khi xử phạt lại là ông Trịnh Tiến Quang và ông Trịnh Hữu Tú, người làm của các Cty này. Việc né tránh “bêu tên” các Cty vi phạm tại các quyết định vi phạm hành chính đã làm giảm hiệu lực của sức răn đe đối với đối tượng vi phạm, gây bức xúc trong dư luận nhân dân.

Để làm rõ thông tin về việc khai thác đất trái phép, lập biên bản vi phạm hành chính đối với đơn vị vi phạm, chúng tôi đã liên lạc với ông Lê Phú Quốc, Trưởng phòng TNMT huyện Triệu Sơn.

Qua điện thoại, ông Quốc tỏ ra bất hợp tác cho rằng không có việc khai thác đất trái phép và việc lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính. Đáng nói, sau một hồi vòng vo, ông Quốc còn lên giọng: “Các anh lấy biên bản xử phạt để làm gì, vì mục đích gì”.

Khi PV nói rõ là phục vụ cho mục đích viết tin, bài thì ông này cương quyết từ chối cung cấp.

Việc khai thác đất trái phép là có thật, trong khi các biên bản vi phạm còn có chữ ký của ông Quốc; thế nhưng, ông vẫn cho rằng không có việc khai thác tài nguyên trái phép xảy ra. Việc “hách dịch”, “né tránh” cung cấp thông tin cho báo chí, cố tình nói sai sự thật, phải chăng ông Quốc đang có hành vi bao che?

Một điểm khai thác đất trên địa bàn huyện Triệu Sơn. Ảnh: Văn Thanh

Để tiếp cận các văn bản, chúng tôi đã gọi điện cho ông Lê Quang Hùng, Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn. Ông Hùng đang đi công tác rồi giới thiệu sang gặp Trưởng phòng TNMT. Bất đắc dĩ, không thể từ chối “lệnh” của cấp trên, buộc ông Quốc phải làm việc với PV.

Trả lời vấn đề có hay không việc khai thác đất trái phép trên địa bàn, ông Quốc thừa nhận: Chỉ có một số hộ gia đình tự ý khai thác đất trái phép ở các xã Minh Sơn, Triệu Thành, Hợp Thắng. Còn việc các chủ thể bị lập biên bản xử phạt có thể là do thuê mượn máy múc của các đơn vị này, đơn vị khác? “Hiện nay, trên địa bàn có 4 doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp phép khai thác khoáng sản. Trong những năm qua, huyện cũng đã có rất nhiều chỉ thị, văn bản về chấn chỉnh việc khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn. Tuy nhiên, nhiều địa phương vẫn phát sinh các vi phạm, đặc biệt là việc khai thác đất trái phép”, ông Quốc thông tin.

Văn Thanh