Toàn cảnh phiên tòa sơ thẩm Vụ án hình sự số 65/2017/HS-ST ngày 02/11/2017 diễn ra trong ngày 10 - 12/4/2019 tại TAND quận Hồng Bàng (Hải Phòng).

Trở lại xem xét kỹ hồ sơ vụ án, chúng tôi không khỏi giật mình bởi nhiều chứng cứ, nhân chứng quan trọng của vụ án đã “được” Tòa sơ thẩm bỏ qua giống hệt bản án được tuyên 7 năm về trước.

Luật sư Lê Thị Hằng, đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, nghiên cứu vụ án một cách kỹ lưỡng, chúng tôi nhận thấy từ giai đoạn điều tra, truy tố và ngay tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, các cơ quan tiến hành tố tụng đều xác định bản chất giao dịch diễn ra ngày 15/09/1998 giữa bà Trần Mai Anh và bị cáo Nguyễn Thị Kim Dung là giao dịch “vay nợ” là hoàn toàn sai. Cần phải khẳng định bản chất giao dịch này là giao dịch chuyển nhượng nhà ở chứng cứ vật chất là Giấy nhượng nhà ở ngày 15/09/1998 đã được UBND phường Phạm Hồng Thái xác nhận cùng toàn bộ lời khai ban đầu của ông Nguyễn Quang Tuất, Phó Chủ tịch UBND và bà Nguyễn Bảo Khánh, cán bộ phường Phạm Hồng Thái.

Thứ hai, Bản án sơ thẩm của TAND quận Hồng Bàng đã bỏ lọt tội phạm. Tại thời điểm năm 1999 khi lấy lời khai của bà Trần Mai Anh, lời khai của Nguyễn Quang Tuất và Nguyễn Bảo Khánh đã thể hiện hành vi của 2 người này thỏa mãn dấu hiệu của tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo Điều 221 Bộ luật Hình sự (BLHS) 1985. Hành vi đó gây thiệt hại nghiêm trọng cho bà Mai Anh khi 20 năm nay bà không có nơi cư trú ổn định, số tiền vay mua nhà của bị cáo không trả được, lãi chồng lãi khiến kinh tế trở nên khó khăn, đời sống rất vất vả.

Thứ ba, việc định tội danh, xác định mức hình phạt với bị cáo Dung là chưa đúng theo quy định pháp luật. Cần phải xác định rằng, hành vi của bị cáo Dung đã thỏa mãn cấu thành hành vi gian dối trong tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theoĐiều 139 Bộ luật Hình sự 1999.

Ngôi nhà số 37 Tôn Đản (Hải Phòng)

Sau khi sử dụng hành vi gian dối để bán ngôi nhà số 37 Tôn Đản cho bà Mai Anh, đến ngày bàn giao nhà, bị cáo Dung lại bỏ trốn với mục đích lừa đảo chiếm đoạt ngôi nhà đã bán. Bị cáo Dung cũng trốn truy nã hơn 11 năm sau mới ra đầu thú và ngoài bà Mai Anh, bị cáo Dung còn lừa đảo hàng loạt người khác. Hành vi đó đã đủ yếu tố để cấu thành tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Khoản 3, Điều 139, BLHS.

Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng tình tiết giảm nhẹ tại điểm b, p, Khoản 1, Điều 46, khoản 2, Điều 46, BLHS để áp dụng hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo theo quy định tại Điều 60 BLHS là chưa phù hợp với qui định của pháp luật.

Cũng đồng quan điểm này, luật sư Minh Tuấn, đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, việc Tòa án xác định khung hình phạt cho bị cáo Dung tại khoản 3, Điều 139, BLHS với khung hình phạt từ 7-15 năm, lại cho hưởng án treo là không phù hợp. Bởi lẽ, Theo quy định tại Khoản 1 Điều 60 BLHS 1999, được sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì “Khi xử phạt tù không quá 3năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù thì tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 1 năm đến 5 năm”. Như vậy, việc áp dụng Khoản 3, Điều 139, BLHS với khung hình phạt đến 15 năm lại cho hưởng án treo cho thấy rõ sự bất thường trong phán quyết của Tòa sơ thẩm.

Vì sao phán quyết của Tòa án liên quan đến nhà 37 Tôn Đản bị “lệch” so với các qui định của pháp luật? Có hay không việc cố tình làm sai lệch hồ sơ, áp dụng các điều khoản và lời khai chỉ có lợi cho bị cáo Dung? Động cơ của việc này là gì? Mong rằng, TAND TP Hải Phòng sẽ làm rõ những bất thường nói trên để đảm bảo sự tôn nghiêm của pháp luật.

Lê Phương