Xe đầu kéo chở đầy cát có dấu hiệu quá tải trọng di chuyển từ mỏ cát ở Gia Lai đi Phú Yên. Ảnh: Đình Sang

Nhiều dấu hiệu bất thường

Tháng 10, 11, 12/2023, chạy dọc Quốc lộ (QL) 25 từ Phú Yên về Gia Lai, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi những chiếc xe đầu kéo chở đầy cát có dấu hiệu quá tải trọng lưu thông trên tuyến đường này.

Lần theo những chiếc xe này, chúng tôi phát hiện tất cả các xe chở cát đều xuất phát từ mỏ cát của Công ty Cổ phần Xây dựng Tây Nguyên Gia Lai trên bờ sông Ba, thuộc địa phận xã Chư Gu, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai.

Để tìm hiểu rõ về cách thức hoạt động, qua thời gian dài theo dõi, chúng tôi nhận thấy các hoạt động tại mỏ cát của Công ty Cổ phần Xây dựng Tây Nguyên Gia Lai có nhiều vấn đề bất thường.

Vận chuyển cát bằng xe đầu kéo không qua trạm cân. Ảnh: Đình Sang

Tại khu vực khai thác, cát sẽ được hút từ các tàu nằm ở giữa lòng sông đưa lên bờ. Phía trên từng đoàn xe đầu kéo xếp hàng chờ lấy cát, hầu như tất cả máy móc tại mỏ cát hoạt động hết công suất. Sau khi chất đầy cát, những chiếc xe đầu kéo bắt đầu di chuyển. Điều đặc biệt, tất cả các xe đều không lên cân theo quy định.

Ông Oi Thao, người dân buôn Chư Bang, xã Chư Gu cho biết: "Ở đây xe tải lớn lắm, thấy nó chở đi khắp nơi, rồi về Phú Yên mà chở phần nhiều buổi đêm. Mình có phản ánh với thôn rồi phản ánh lên xã".

Xe chở cát từ mỏ cát Công ty Cổ phần Xây dựng Tây Nguyên Gia Lai. Ảnh: Đình Sang

Tuyến đường dẫn xuống khu vực mỏ cát của Công ty Cổ phần Xây dựng Tây Nguyên Gia Lai là tuyến đường dân sinh. Theo ghi nhận thực tế, tuyến đường này dường như bị băm nát bởi những xe có dấu hiệu quá tải, trên mặt đường hằn sâu những vệt bánh xe có trọng tải lớn. Nắng thì bụi, mưa thì lầy lội tạo những vũng nước lớn khiến cho tuyến đường trở nên nguy hiểm.

Cát được vận chuyển về Phú Yên đi qua QL25. Ảnh: Đình Sang

Để thuận tiện hơn trong việc vận chuyển, trời mờ tối là khoảng thời gian mà đoàn xe đầu kéo chở cát bắt đầu hoạt động rầm rộ. Theo ghi nhận của chúng tôi, những xe đầu kéo này sau khi ra khỏi khu vực mỏ, phần lớn cát được sẽ được vận chuyển đi Phú Yên, Khánh Hòa để tiêu thụ.

Một điều khá bất thường, việc vận chuyển cát có trọng tải lớn nhưng khi qua tỉnh Phú Yên, bằng tuyến QL25, đoạn qua địa phận huyện Sơn Hoà, Phú Hoà, dường như những chiếc xe này đều qua mặt lực lượng chức năng trót lọt.

Người dân phản ứng gay gắt, báo chí phản ánh… sự việc mới được xử lý

Sau khi người người phản ánh, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Gia Lai đã ra Quyết định số 4811/STNMT-KS-TNN về việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, vận chuyển đối với Công ty Cổ phần xây dựng Tây Nguyên Gia Lai.

Sở TN&MT đề nghị UBND huyện Krông Pa chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện và UBND các xã: Chư Gu, Chư Drăng kiểm tra, xử lý nghiêm việc vận chuyển khoáng sản vượt quá tải trọng cho phép, không qua trạm cân để cân khoáng sản nguyên khai trước khi vận chuyển đi tiêu thụ theo quy định. Kết quả kiểm tra và xử lý đề nghị gửi về Sở TN&MT để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh theo quy định.

Đến ngày 28/12/2023, UBND huyện Krông Pa có Báo cáo số 584/BC-UBND về việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, vận chuyển khoáng sản của Công ty Cổ phần Xây dựng Tây nguyên Gia Lai.

UBND huyện Krông Pa có Báo cáo số 584/BC-UBND về việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, vận chuyển khoáng sản của Công ty Cổ phần Xây dựng Tây nguyên Gia Lai. Ảnh: Đình Sang

Công ty đã được cấp Giấy phép số 117/GP-UBND ngày 27/3/2018 để khai thác cát tại xã Chư Gu với diện tích 6,0ha. Kết quả kiểm tra cho thấy, công ty tuân thủ đúng quy định pháp luật và đã thực hiện cắm mốc khép góc, sử dụng hệ thống giám sát camera. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra chỉ có 2 tàu hút cát động cơ dầu diezen; 2 máy đào Kobe gầu 1.2m²; trạm cân đã ngừng hoạt động cân xe, lý do đường bê tông kết nối với hai đầu bàn cân bị hỏng từ đầu tháng 12/2023.

Đối với hành vi vận chuyển khoáng sản vượt quá tải trọng cho phép, qua kiểm tra, phát hiện 47 trường hợp vi phạm (trong đó có 42 trường hợp quá tải, 5 trường hợp quá khổ); ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính thu ngân sách Nhà nước với số tiền 508,7 triệu đồng. Điển hình, vào ngày 17/9/2023, xử lý xe ô tô tải biển kiểm soát (BKS) 50H - 23803 kéo theo sơmi rơ móc BKS 51R - 50828 vi phạm chở hàng (cát) quá tải trọng từ 150 - 200% (quá tải 159,4%) với mức xử phạt 48 triệu đồng.

Từ ngày 28/11/2023 đến 7/12/2023, cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện xử lý 2 trường hợp chở cát quá tải trọng (xe ô tô đầu kéo BKS 47H - 03489 kéo theo sơmi rơ móc BKS 47R - 00804 và xe ô tô tải BKS 78H - 00977 với hành vi vi phạm quá tải trọng từ 10 - 30%.

Đối với hành vi xe không qua cân trước khi chuyển đi tiêu thụ, trạm cân hỏng, tại buổi kiểm tra, cơ quan chuyên môn đã yêu cầu Công ty Cổ phần Xây dựng Tây nguyên Gia Lai ngừng vận chuyển cát, khẩn trương khắc phục, sửa chữa đường vào hai đầu trạm cân, đưa trạm cân vào hoạt động để cân khoáng sản nguyên khai theo quy định trước khi tiêu thụ. Sau khi hoàn thành công tác sửa mới tiếp tục được vận chuyển cát đi tiêu thụ; thời hạn hoàn thành công tác sửa chữa trước ngày 15/1/2024.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.