Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân huyện Ba Vì thừa nhận "nhầm" luật trước toà. Ảnh TN

Tính sai thiệt hại làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của các bị cáo

Theo cáo trạng và Bản án số 34 của Toà án nhân dân huyện Ba Vì, một trong các căn cứ để định khung hình phạt cho các bị cáo bị khởi tố về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”, đó là: có 23/25 thửa đất bị làm giả hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền là hơn 600 triệu đồng.

Vậy cách tính thiệt hại của các bị cáo (nếu có) làm thiệt hại cho Nhà nước đã hoàn toàn dựa vào thực tế, căn cứ các quy định của pháp luật hay có sự “nhầm lẫn” và chưa thấu đáo hay không?

Về nguồn gốc các thửa đất, phải xem xét lại hồ sơ cấp GCNQSDĐ tại thời điểm năm 2008, phải căn cứ vào Luật Đất đai năm 2003, để đối chiếu với bản đồ 299 lưu trữ tại xã Yên Bài, Phòng Tài nguyên và Môi trường để tạm làm căn cứ xác định những thửa đất nào là đất thổ cư, thửa nào đất màu, thửa nào là đất hoang. Vì bản đồ 299 đo năm 1991 trước mốc 15/10/1993 làm căn cứ để khẳng định hộ nào phải nộp tiền sử dụng đất, hộ nào không phải nộp tiền sử dụng đất.

Phải sử dụng hiện trạng sử dụng đất năm 2008 để cấp GCNQSDĐ, đến năm 2017 điều tra thì không còn hiện trạng nữa, do đã bị san ủi mặt bằng, nên các ngôi nhà của dân trên đất do nhà tre vách nứa thời gian lâu ngày sẽ hỏng, nếu có còn nhà nào thì chủ mới cũng phá bỏ để san lấp mặt bằng.

Trao đổi với phóng viên, bà Nga cho rằng: Việc cơ quan tố tụng huyện Ba Vì làm biên bản để tính toán thiệt hại cũng không có căn cứ, không thể lấy 23 hộ x 400m²/hộ x 71.360 đồng/m² = 639.287.670 đồng được.

Bởi theo các tài liệu, bút lục lời khai (bút lục số 14-18, tập 15) của ông Nguyễn Văn Mể (nguyên Chủ tịch UBND xã Yên Bài, Ba Vì) và tờ Bản đồ 299 (lập năm 1991) thì có tới 20/23 thửa đất mà các cơ quan tố tụng dùng để quy tội cho bà Nga có đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ mà không phải thu tiền sử dụng đất.

Cũng theo bà Nga: Nếu cơ quan tố tụng có trách nhiệm và đối chiếu với tài liệu chứng cứ có được và đã giao nộp tại toà thì có chăng số tiền phải thu khi cấp GCNQSDĐ cho 23 hộ này chỉ gần 80 triệu đồng (chỉ có 3 hộ là không đủ điều kiện là hộ Nguyễn Phương Bắc, Nguyễn Viết Lợi, Nguyễn Văn Huân).

Hơn nữa, theo quy định tại Điểm d, Khoản 2, Điều 106 Luật Đất đai 2013 và Khoản 4, Điều 87 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì: Trường hợp cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trái pháp luật và làm ảnh hưởng đến quyền lợi của Nhà nước (như thất thu tiền sử dụng đất…), nhưng chủ sở hữu đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người khác theo quy định của pháp luật thì không thu hồi giấy chứng nhận, nhưng phải thực hiện việc truy thu tiền sử dụng đất đối với người được cấp giấy chứng nhận lần đầu và xử lý trách nhiệm về hành chính, kinh tế với tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm.

Trong khi cơ quan điều tra huyện Ba Vì xác định các thửa đất nêu trong bản án đã được mua đi bán lại qua nhiều người.

Điều đặc biệt nữa là, dù có rất nhiều thời gian nghiên cứu hồ sơ vụ án nhưng thời điểm xảy ra vào những năm 2007, 2008 nhưng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Ba Vì lại áp dụng những quy định tại Luật Đất đai năm 2013 để quy tội các bị cáo và đại diện Viện Kiểm sát nhân dân đã thừa nhận trước toà là “nhầm”.

Nên chăng, các cơ quan tiến hành tố tụng cần xem xét thấu đáo các quy định và căn cứ vào những chứng cứ vật chất mà qua quá trình điều tra thu thập được, cũng như các bị cáo giao nộp tại toà để xác minh lại thiệt hại tránh việc có thể dẫn đến một bản án oan sai.

Có bao nhiêu tờ bản đồ được sử dụng để cấp GCNQSDĐ trong vụ án

Theo Bản án sơ thẩm số 34 của TAND huyện Ba Vì, bị cáo Bùi Thuý Nga với vai trò là đầu vụ đã đứng ra thuê vẽ tờ bản đồ không số (cơ quan điều tra thu giữ tại nhà bị cáo Phùng Văn Hải) mang tên Bản đồ địa chính thực trạng khu du lịch sinh thái biệt thự nhà vườn, địa điểm tại thôn Quýt, xã Yên Bài đưa cho bị cáo Hải để làm trích lục 9 bộ hồ sơ cấp GCNQSDĐ tại khu vực Chằm Ủm.

Theo bà Nga: Có thể hiểu là 9 bộ hồ sơ cấp GCNQSDĐ tại khu vực Chằm Ủm, theo cơ quan tố tụng cho rằng do tôi đưa tờ bản đồ địa chính thực trạng khu du lịch sinh thái biệt thự nhà vườn, địa điểm tại thôn Quýt, xã Yên Bài cho Hải để làm thì các tờ trích lục phải thuộc tờ bản đồ không số này.

Vậy nhưng, tại trang số 24, Bản án số 34 TAND huyện Ba Vì nhận định “về vị trí của 25 giấy chứng nhận qua xác định, đối chiếu với bản đồ 299 và trích đo hiện trạng có kết quả như sau: 4 thửa không thể hiện trên bản đồ 299 của xã Yên Bài; 19 thửa thuộc các tờ bản đồ số 12,14,15,18 và 23 của xã Yên Bài; 2 thửa đất thổ cư thuộc tờ bản đồ số 17 của xã Yên Bài”.

Vậy căn cứ nào mà các cơ quan tố tụng huyện Ba Vì quy kết cho tôi (bà Nga), thuê đo vẽ bản đồ để đưa cho Hải và chỉ đạo Hải dựa vào bản đồ đó để thiết lập các bộ hồ sơ giả?

Hơn nữa, anh Huân khai tại bút lục 151 tập 21: “Trong quá trình tham gia chỉ vị trí đo đạc tại Chằm Ủm, Đồi Cờ thì không có ai hướng dẫn, chỉ đạo gì tôi cả. Chỉ có anh Phùng Văn Hải báo cho tôi là có tổ đo đạc về và bảo tôi chỉ vị trí, còn ai chỉ đạo tổ đo đạc và kết quả đo đạc chuyển cho ai thì tôi không biết.”

Còn anh Nguyễn Cao Cương - Người trực tiếp đo đạc tại Chằm Ủm, Đồi Cờ khai tại bút lục 318, tập 2, 10 ngày 2/7/2017: "Anh Tuyến không trực tiếp xuống cùng tổ đo đạc. Sau đó anh Huân trú tại thôn Muỗi, xã Yên Bài, Huyện Ba Vì, Hà Nội, chủ động liên hệ gọi điện cho tôi (Cương) và chỉ khu vực cần đo cho nhóm chúng tôi.”

Như vậy, có thể thấy rằng trong các bộ hồ sơ do Hải thiết lập để cấp GCNQSDĐ sử dụng các trích lục là theo bản đồ 299 của xã Yên Bài chứ không phải tờ bản đồ địa chính thực trạng khu du lịch sinh thái biệt thự nhà vườn, địa điểm tại thôn Quýt, xã Yên Bài và ngoài Cương, Huân ra không còn ai tham gia thực địa đo vẽ bản tờ bản đồ nói trên.

Qua đó cho thấy, các cơ quan tố tụng cần xem xét thấu đáo các quy định của pháp luật, các luận cứ luận tội, các bằng chứng vật chất, các lời khai khách quan nhất để tuyên một bản án thấu tình đạt lý, tránh thiệt thòi cho các bị cáo trong vụ án này.

Thành Nam - Nam Dũng