Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: Đ.X

Sau khi kết thúc phần chất vấn đối với các Bộ trưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn sáng ngày 12/11.

Một trong những vấn đề được người đứng đầu Chính phủ giải trình là phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khoảng cách…

“Chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc ta, là một yếu tố mang tính quyết định góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc”, Thủ tướng nói.

Nhìn lại thời gian qua, theo Thủ tướng, hệ thống các chính sách dân tộc đã hình thành tương đối toàn diện để hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Cụ thể, từ năm 2016 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 41 văn bản về các chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó có 15 đề án, chính sách hỗ trợ trực tiếp. Tính lũy kế đến nay thì có 118 văn bản về chính sách hỗ trợ với 54 đề án, chính sách còn hiệu lực.

Từ đó, đã góp phần quan trọng nâng cao đời sống của đồng bào và cải thiện tình hình kinh tế, xã hội trên địa bàn. Trong đó, thu nhập bình quân đầu người vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tăng khoảng 1,5 lần trong giai đoạn 2016 - 2020.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập cần được tập trung khắc phục.

“Thực trạng điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khoảng cách khá xa so với mặt bằng chung của cả nước, như một số vị đại biểu Quốc hội đã nêu”, Thủ tướng nhận định.

Báo cáo gửi đến Quốc hội cho thấy, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 14,7% dân số, nhưng chiếm trên 55% số hộ nghèo cả nước; chỉ có khoảng trên 10% người lao động đồng bào dân tộc thiểu số được qua đào tạo từ sơ cấp nghề trở lên, bằng 1/3 tỷ lệ bình quân của cả nước.

Xác định phương án, phân bổ vốn ngân sách nhà nước trong 2 năm

Trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về công tác dân tộc trong tình hình mới, Chính phủ trình và Quốc hội đã ban hành Nghị quyết phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt chương trình giai đoạn 2021 -2025.

Đại biểu Quốc hội tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Đ.X

Song như một số vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá, việc triển khai nghị quyết của Quốc hội và phê duyệt chương trình này còn chậm.

Thủ tướng cho hay, vấn đề này có nguyên nhân do phạm vi rộng, tính chất đặc thù phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều cơ quan, địa phương... Trong khi đó, quá trình chuẩn bị chưa kỹ lưỡng, chưa thực sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan liên quan.

“Chính phủ đã yêu cầu nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm; khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, đưa các cơ chế, chính sách của chương trình vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Từ nay đến cuối năm 2021, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện chương trình; xác định phương án và thực hiện phân bổ vốn ngân sách Nhà nước năm 2021, năm 2022.

Ngay trong năm 2021, ban hành đủ các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện, chính sách tín dụng ưu đãi và nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Nhà nước để làm cơ sở thực hiện chương trình, gồm: Nghị định về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; Nghị định về chính sách tín dụng ưu đãi cho Chương trình Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Nhà nước thực hiện chương trình.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan trên các lĩnh vực, bảo đảm sự tích hợp, thống nhất với các nội dung của chương trình.