(Thanh tra) - Công tác giải ngân vốn đầu tư công tại các dự án trên địa bàn TP Cần Thơ đạt thấp so với yêu cầu, mà một trong những nguyên nhân chủ yếu là do công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư để giải phóng mặt bằng chậm.
Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp TP Cần Thơ (Ban QLDA), năm 2025, Ban được giao gần 16.087 tỉ đồng, chiếm hơn nửa kế hoạch vốn đầu tư công của toàn TP. Tính lũy kế đến 15/10/2025, Ban QLDA đã giải ngân vốn đầu tư công hơn 5.332,5 tỉ đồng, đạt 33,15% kế hoạch.
Một trong những nguyên nhân chủ yếu chậm giải ngân là do công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, giải phóng mặt bằng chậm khiến các nhà thầu không thể triển khai dự án theo kế hoạch.
Theo ông Lê Hữu Minh, Trưởng phòng Giải phóng mặt bằng thuộc Ban QLDA, trong công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, trong đó các xã, phường còn vướng trong việc xác định mức hỗ trợ và bố trí tái định cư, chờ hướng dẫn về thủ tục pháp lý, xác định giá đất và các khoản hỗ trợ liên quan. Điều này dẫn đến tiến độ giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng, kéo theo giải ngân vốn đầu tư công chậm so với kế hoạch.
Đặc biệt, tại dự án nâng cấp và mở rộng Quốc lộ 91 (đoạn từ Km0-Km7), TP Cần Thơ chậm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng đối với 867 trường hợp, tổ chức bị ảnh hưởng mới.
Tính đến ngày 22/10/2025, còn 79 trường hợp chưa họp xét tính pháp lý; 145 trường hợp chưa được thông qua hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; 470 trường hợp và 6 công trình hạ tầng kỹ thuật chưa phê duyệt với kinh phí gần 1.230 tỉ đồng; 565 trường hợp chưa ban hành quyết định thu hồi đất.
Còn 156/397 trường hợp đã có quyết định phê duyệt nhưng chưa chi trả bồi thường với kinh phí hơn 179 tỉ đồng và các công trình hạ tầng kỹ thuật với kinh phí gần 25 tỉ đồng.
Ngoài ra, theo ông Minh, tại dự án xây dựng và nâng cấp mở rộng đường tỉnh 917, 918 (giai đoạn 2) mặt bằng bàn giao không liên tục gây khó khăn trong quá trình triển khai thi công. Mặt bằng còn vướng tại vị trí các đầu cầu, đầu tuyến, nhà thầu gặp khó khi vận chuyển máy móc, thiết bị, vật tư vào công trình để thi công. Cùng với đó, công tác gia tải ở các vị trí đầu cầu cần nhiều thời gian (12-15 tháng) nhưng chưa có mặt bằng.
Còn theo báo cáo về tình hình thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 của Sở Tài chính TP Cần Thơ, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công của TP chỉ đạt 34,5% kế hoạch, thấp hơn 15,5% so với mức trung bình cả nước.
Năm 2025, Cần Thơ được giao tổng vốn hơn 27.682 tỉ đồng, nhưng đến hết quý III mới giải ngân khoảng 9.551 tỉ đồng.
Lũy kế giải ngân vốn từ đầu năm đến ngày 30/9 là hơn 5.887 tỉ đồng, đạt 29,13% so với kế hoạch giao chi tiết.
Cũng theo Sở Tài chính, có 13 dự án cần được tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Ông Dương Văn Ngoảnh, quyền Giám đốc Sở Tài chính TP Cần Thơ, cho biết, nguyên nhân chính là vướng công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng, khiến nhiều dự án chậm tiến độ, trong đó có 13 dự án cần tháo gỡ khó khăn.
Điển hình như Dự án nâng cấp, mở rộng ĐT917, khởi công từ đầu năm 2022 nhưng đến nay vẫn còn 47 trường hợp chưa giải quyết dứt điểm, chủ yếu do chưa thống nhất giá bồi thường, đã nhận tiền nhưng chưa giao đất. Việc chậm bàn giao mặt bằng khiến dự án không thể hoàn thành theo tiến độ giai đoạn 2021-2025.
Còn tại Dự án đầu tư mở rộng Quốc lộ 91 đoạn từ Ngã tư Bến xe - Trà Nóc có 217 trường hợp hộ dân, tổ chức bị ảnh hưởng, đến nay có 108 trường hợp đã phê duyệt nhưng chưa chi trả, 109 trường hợp đã nhận tiền nhưng chưa bàn giao mặt bằng thi công...
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, ông Lê Minh Cường, Giám đốc Ban QLDA, cho biết: Ban QLDA kiến nghị Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố phối hợp với các xã, phường đẩy nhanh tiến độ chi trả bồi thường, vận động người dân bàn giao mặt bằng; đồng thời Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn cụ thể, thống nhất về xác định nguồn gốc đất, đặc biệt đối với khu vực đô thị cũ và địa bàn sáp nhập để xác định giá nền tái định cư trình UBND TP phê duyệt.
Ngoài ra, đề nghị các đơn vị quản lý hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, viễn thông, cấp thoát nước) phối hợp di dời công trình hạ tầng kỹ thuật ra khỏi phạm vi thi công để đảm bảo tiến độ.
