(Thanh tra) - Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi, phát hiện qua thanh tra giữ nguyên tỷ lệ trích, nhưng có tăng biên độ cho phù hợp với thực tiễn hiện nay.
Điều 3 của dự thảo xác định đối tượng được trích là các cơ quan thanh tra được quy định tại Điều 7 của Luật Thanh tra năm 2025, bao gồm: Thanh tra Chính phủ; Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác trong Quân đội Nhân dân, Công an Nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Cơ yếu; Thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế.
Mức trích được chia thành hai nhóm:
Đối với Thanh tra Chính phủ: được trích tối đa 30% tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp đến 200 tỷ đồng/năm; tối đa thêm 20% đối với số nộp từ trên 200 tỷ đến 320 tỷ đồng/năm; và tối đa thêm 10% đối với phần từ trên 320 tỷ đồng/năm.
Đối với các cơ quan thanh tra khác: được trích tối đa 30% tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp đến 30 tỷ đồng/năm; tối đa thêm 20% đối với số nộp từ trên 30 tỷ đến 60 tỷ đồng/năm; và tối đa thêm 10% đối với phần từ trên 60 tỷ đồng/năm.
Dự thảo giữ nguyên tỷ lệ trích kế thừa từ Nghị quyết số 37/2023/UBTVQH15, song tăng biên độ trích để phù hợp với tình hình thực tế.
Cơ quan soạn thảo lý giải, hiện nay, cơ quan thanh tra sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo mô hình 2 cấp ở Trung ương và địa phương, số lượng biên chế cơ bản đều tăng (khoảng từ 3 đến 8 lần), tương ứng với nhu cầu chi cho hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực cũng tăng theo tương ứng. Bên cạnh đó, khối lượng công việc các cơ quan thanh tra được giao đột xuất ngày càng nhiều, nhất là liên quan đến công tác thanh tra, phòng, chống lãng phí, tiêu cực; mức lương cơ sở, chỉ số trượt giá hiện nay cũng cao hơn so với thời điểm ban hành Nghị quyết số 37/2023/UBTVQH15.
Điều 6 của dự thảo Nghị quyết quy định việc sử dụng kinh phí trích nhằm mục đích chi tăng cường, hỗ trợ cho hoạt động và nâng cao năng lực của cơ quan thanh tra, trong đó bổ sung một số nội dung chi mới như: chi tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động thanh tra; đầu tư, phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động thanh tra; xây dựng các cơ sở dữ liệu về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; bổ sung nội dung chi tăng cường triển khai thực hiện thanh tra trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử nhằm thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; bổ sung nội dung chi tăng cường công tác xây dựng thể chế, chính sách nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Các nội dung cụ thể bao gồm:
Thứ nhất, chi tăng cường cho hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; công tác xây dựng thể chế, chính sách; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin, tuyên truyền về hoạt động của cơ quan thanh tra.
Thứ hai, chi tăng cường cơ sở vật chất, mua sắm, sửa chữa tài sản, máy móc, trang thiết bị, phương tiện làm việc, phương tiện đi lại phục vụ công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Thứ ba, chi tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động thanh tra; đầu tư, phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động thanh tra; xây dựng các cơ sở dữ liệu về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; triển khai thực hiện thanh tra trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử.
Thứ tư, chi hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học và tổ chức ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ quản lý nhà nước của ngành thanh tra; tập huấn, hội nghị, hội thảo; đoàn đi học tập kinh nghiệm trong nước và nước ngoài để nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan thanh tra thực hiện chính sách thu hút nhân tài.
Thứ năm, chi hỗ trợ khen thưởng, động viên tổ chức, cá nhân trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phúc lợi tập thể, hỗ trợ cho các tổ chức chính trị, tổ chức đoàn thể. Mức chi khen thưởng, động viên cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan thanh tra không vượt quá 1,0 lần tiền lương ngạch, bậc, chức vụ theo quy định của pháp luật.
Đối với công chức của cơ quan thanh tra tại Bộ, ngành, địa phương được hưởng thu nhập tăng thêm theo cơ chế, chính sách đặc thù thì chỉ được áp dụng một mức cao nhất theo cơ chế, chính sách đặc thù của Bộ, ngành, địa phương hoặc mức chi khen thưởng, động viên theo quy định của Nghị quyết này.
Thứ sáu, chi nghiệp vụ đặc thù phục vụ công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Ngoài ra, còn có các khoản chi khác cho hoạt động và nâng cao năng lực của cơ quan thanh tra.
Theo Thanh tra Chính phủ, trong những năm qua, nguồn kinh phí trích lại cho cơ quan thanh tra đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần hỗ trợ, bù đắp những hạn chế của cơ chế tài chính hiện hành. Việc phân bổ dự toán chi thường xuyên theo biên chế chưa phản ánh đầy đủ tính đặc thù của hoạt động thanh tra, dẫn tới việc nhiều địa phương, đơn vị còn khó khăn trong bảo đảm chi phí cho hoạt động nghiệp vụ.
Việc xây dựng Nghị quyết mới được kỳ vọng sẽ bổ sung nguồn lực tài chính hợp lý, khuyến khích cơ quan thanh tra nâng cao hiệu quả phát hiện, thu hồi tài sản cho Nhà nước, đồng thời tăng cường năng lực, điều kiện hoạt động của hệ thống thanh tra các cấp trong bối cảnh nhiệm vụ ngày càng lớn và yêu cầu ngày càng cao
