Bahrun Naim được xác định là kẻ chủ mưu vụ khủng bố ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: BBC

Trong cuộc họp báo tổ chức ở dinh tổng thống sau loạt vụ nổ khiến 7 người, trong đó có 5 kẻ tấn công, thiệt mạng ở thủ đô Jakarta, tướng Tito Karnavian, cảnh sát trưởng thủ đô Indonesia cho hay vụ khủng bố này có liên quan tới phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Raqqa, Syria.

Theo đó, kẻ chủ mưu, giật dây cho các phần tử khủng bố ở Indonesia thực hiện chính là Bahrun Naim, được mệnh danh là "phiến quân trí thức" từng phải ngồi tù ở Tây Java và đã vượt biên tới Syria để gia nhập IS, theo NYTimes.

Cách đây 7 năm, Naim chỉ là một kỹ sư máy tính làm chủ một quán Internet cà phê bình thường tại thành phố nhỏ Solo, địa bàn hoạt động của nhóm phiến quân Chiến binh Hồi giáo Đông Indonesia (MIT) do tên trùm Abu Wardah Santoso đứng đầu.

Trong một blog trên Internet, Naim tự giới thiệu mình là một "phóng viên tự do" chuyên về Hồi giáo, tập trung vào các lĩnh vực chính trị, chiến lược và tình báo. Naim cũng nói rằng anh ta sinh năm 1983.

Đến năm 2010, Naim bị bắt tại nhà vì bị nghi ngờ có liên quan đến một mạng lưới khủng bố. Anh ta bị kết án ba năm tù vào năm 2011 với tội danh tàng trữ vũ khí quân dụng trái phép, nhưng tòa án cho rằng không có đủ chứng cứ phù hợp để truy tố Naim với tội danh khủng bố. Cũng từ đó, Naim trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới phiến quân Hồi giáo lan tỏa khắp Solo và Trung Java.

Năm ngoái, sau khi ra tù, Naim rời Indonesia đến Syria để gia nhập IS, nơi anh ta trở thành thủ lĩnh nhóm Katibah Nusantara (Đội Chiến đấu Quần đảo Malay), tập hợp hơn 500 tay súng đến từ Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và hoạt động tại sào huyệt Raqqa của IS.

Tháng 4 năm ngoái, nhóm Katibah Nusantara tấn công, chiếm một phần lãnh thổ do người Kurd kiểm soát ở Syria, lập cơ sở để tuyển mộ thêm chiến binh và người ủng hộ trong cộng đồng người Hồi giáo nói tiếng Malay ở Đông Nam Á.

Theo các chuyên gia chống khủng bố Indonesia, với việc mở rộng về lực lượng và địa bàn, nhóm Katibah Nusantara sẽ có ảnh hưởng ngày càng lớn trong giới lãnh đạo của IS, và khiến IS ngày càng chú ý hơn tới khu vực Đông Nam Á.

Tình báo Indonesia tin rằng sau khi tới Syria, Naim đã đóng vai trò rất tích cực trong việc tuyển mộ chiến binh và lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công ở Indonesia. Một người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, Trung Quốc bị bắt ở ngoại ô Jakarta hồi tháng trước được cho là đã nhận tiền do Naim gửi.

Naim trong thời gian ngồi tù vì tàng trữ vũ khí trái phép. Ảnh: Anekainfounik

Nhà chức trách Indonesia cũng tin rằng Naim có liên hệ chặt chẽ với Santoso, tên trùm phiến quân nổi tiếng ở vùng Solo. Vai trò của Naim có thể là người liên lạc giữa nhóm MIT của Santoso với phiến quân IS ở Trung Đông.

Kẻ giật dây

Trong blog của mình, kẻ được mệnh danh là "phiến quân trí thức" này thường xuyên ca ngợi những vụ tấn công khủng bố do IS gây ra, đồng thời cổ vũ và lôi kéo các nhóm phiến quân khác trung thành với IS. Anh ta cũng đăng nhiều bài viết hướng dẫn cách chế tạo thiết bị nổ. Trong một bài viết hồi tháng 8 năm ngoái, Naim hối thúc các "sói đơn độc" ở Solo "nổi dậy chống lại Indonesia".

"Hãy trở thành sói đơn độc với bất cứ thứ gì các ngươi có. Gậy tre, bật lửa, cát, dao, thậm chí là đá, những thứ các ngươi dùng để hành động nhằm thể hiện lòng trung thành. Trời đất sẽ chứng giám lời thề trung thành của các ngươi có phải thật tâm hay không", Naim viết.

Ngày 16/11/2015, Naim viết bài ca ngợi những kẻ gây ra vụ tấn công thảm sát ở Paris vì "tính kỷ luật, khả năng lên kế hoạch và ý chí xả thân" của những tên khủng bố này. "Vì sao những vụ tấn công này khơi dậy được cảm hứng? Thứ nhất là vì có nhiều nạn nhân thiệt mạng ở Paris. Thứ hai, vụ tấn công được lên kế hoạch rất tốt về mục tiêu, thời điểm, cũng như cái kết của nó rất oanh liệt. Chỉ có những chiến binh tinh nhuệ mới dùng đai bom tự sát thay vì để bị bắt", Naim tuyên bố.

Khi tiếp xúc với phóng viên Reuters qua mạng xã hội Telegram hôm 24/11, Naim khẳng định anh ta đã có trong tay đủ những phần tử ủng hộ để "hành động" ở Indonesia. "Chúng tôi chỉ còn đợi thời điểm thích hợp", Naim nhấn mạnh.

Các chuyên gia tình báo cho hay sau cuộc trao đổi đó, tình báo các nước bắt đầu phát hiện nhiều cuộc trò chuyện trên mạng xã hội về một vụ tấn công sắp xảy ra ở Indonesia. "Những kẻ trò chuyện này bắt đầu trở nên tổ chức hơn vào tháng trước, và lần đầu tiên có những cuộc bàn luận về việc tổ chức tấn công liên hoàn", một cố vấn an ninh giấu tên ở Jakarta cho hay.

Các quan chức chống khủng bố nước này ước tính có ít nhất 1.000 kẻ ủng hộ khủng bố đang hoạt động rải rác khắp Indonesia. Bằng nghiệp vụ nghe lén, cảnh sát đã bắt giữ hàng chục nghi phạm trên đảo Java bị nghi ngờ lên kế hoạch tấn công vào dịp Giáng sinh và năm mới.

Một kẻ khủng bố tham gia vào vụ tấn công ở Jakarta. Ảnh:AFP

Cảnh sát đã phát hiện nhiều nghi phạm nhận tiền và hỗ trợ từ Naim, trong đó có các tài liệu hướng dẫn chế tạo bom, đai bom tự sát và chiến thuật khủng bố. Theo tướng Karnavian, Naim đã lên kế hoạch tấn công Jakarta từ lâu, và còn có tham vọng trở thành "thủ lĩnh" IS ở Đông Nam Á.

Sidney Jones, chuyên gia về chiến binh Hồi giáo tại Viện Phân tích Chính sách Xung đột ở Jakarta đã cảnh báo rằng nguy cơ xảy ra những vụ khủng bố tương tự như ở Paris đang lớn dần lên tại Indonesia, ngay dưới sự giám sát của các cơ quan an ninh chính phủ.

Bà Jones chỉ ra rằng Naim đã hối thúc các phần tử ủng hộ trong nước bắt chước chiến thuật, cách lên kế hoạch, vạch mục tiêu, điều phối và "dũng khí" của những kẻ đánh bom Paris. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng với việc 5 kẻ tấn công chết trong các vụ đánh bom ở Jakarta và chỉ hai dân thường thiệt mạng, những phần tử ủng hộ Naim vẫn chưa đạt được kỹ năng và trình độ như tên này kỳ vọng.

Trong khi đó, Naim công khai tuyên bố tiếp tục vai trò giật dây từ xa của mình để mang chết chóc về quê nhà Indonesia. "Ở Syria rất tốt, có điện, nhà ở, nước và mọi thứ đều miễn phí. Các dịch vụ của IS đều rất tốt, rẻ hơn rất nhiều so với ở Indonesia", tên này viết.

Theo Trí Dũng/VnExpress