Tổng thống Guatemala đương nhiệm Jimmy Morales. Ảnh: Reuters

Cuộc tổng tuyển cử được tiến hành để bầu ra Tổng thống, Phó Tổng thống, 160 nghị sỹ và trên 340 đại diện chính quyền địa phương cho nhiệm kỳ 2020-2024.
 
Tuy nhiên, bạo lực, băng đảng, nghèo đói và dòng người di cư là các vấn đề bao trùm chiến dịch tranh cử ở quốc gia đông dân nhất Trung Mỹ này.
 
19 ứng cử viên cạnh tranh gắt gao để ngồi vào chiếc ghế của Tổng thống sắp mãn nhiệm Jimmy Morales.
 
Nhà hoạt động chống tham nhũng hàng đầu của đất nước, nguyên Trưởng Công tố Thelma Aldana, không nằm trong số này.
 
Trước đó, bà Aldana được cho là ứng cử viên nặng ký trong tổng tuyển cử lần này, nhưng tháng trước, bà đã đã bị cấm tham gia vì cáo buộc có những bất thường trong thời gian bà còn là một công tố viên.
 
Theo kết quả thăm dò dư luận trước bầu cử, ứng cử viên Sandra Torres, phu nhân của cựu Tổng thống Alvaro Colom, thuộc đảng Đoàn kết Quốc gia Hy vọng (UNE) đang dẫn đầu với 20,2% cử tri ủng hộ; tiếp theo là ông Alejandro Giammattei thuộc đảng Tiến lên, với 14,4% ủng hộ, ứng cử viên Edmond Mulet của đảng Nhân văn, với 8,5% ủng hộ, ứng cử viên Roberto Arzú của liên minh các đảng Tiến bộ Quốc gia-Chúng ta có thể, với 8,0% ủng hộ và ứng cử viên Thelma Cabrera của đảng Phong trào giải phóng dân tộc, với 7,6% ủng hộ.
 
Trong chiến dịch tranh cử, các ứng cử viên Tổng thống đều đưa ra cam kết thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giảm đói nghèo, tạo thêm việc làm, chống tham nhũng và tình trạng bạo lực tại quốc gia Trung Mỹ với 17,7 triệu dân này.
 
Cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháp cần thiết nhằm đảo bảo an ninh tại các điểm bỏ phiếu trên toàn quốc. Hơn 8,1 triệu cử tri Guatemala có đủ tư cách đi bỏ phiếu.
 
Các giám sát viên của Tổ chức Các quốc gia châu Mỹ (OAS), do cựu Tổng thống Costa Rican Luis Guillermo Solis dẫn đầu, đang giám sát các điểm bầu cử. Tất cả đơn nghỉ phép của cảnh sát bị hủy bỏ và khoảng 40.000 cảnh sát được đặt ở chế độ cơ động; trong khi, lực lượng quân đội đã được huy động để bảo vệ các tòa nhà và các nhà tù có vị trí quan trọng.
 
Guatemala là một trong những quốc gia có tỷ lệ giết người cao nhất thế giới, với con số thống kê chính thức được đưa ra là tỷ lệ 22,4 kẻ sát nhân/100.000 người vào cuối năm 2018.
 
Ông Jimmy Morales, một cựu diễn viên hài trên truyền hình đã giành được chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2015 chuẩn bị hết nhiệm kỳ và có nghĩa vụ phải từ chức theo đúng quy tắc.
 
Người tiền nhiệm của ông là cựu Tổng thống Otto Perez hiện đang phải ngồi tù vì tội tham nhũng và bản thân ông cũng phải đối mặt với một cuộc điều tra tham nhũng liên quan đến vấn đề tài trợ cho chiến dịch bất hợp pháp.
 
Bà Thelma Aldana, người đã phải chạy sang Mỹ sau khi nhận được những đe dọa về cái chết đã nói với AFP rằng, việc bà bị loại ra khỏi cuộc chạy đua chức Tổng thống năm nay được dàn xếp bởi những người mà bà đã đưa vào tù và các đồng minh của họ - những người coi bà là một "chướng ngại vật" trong con đường chính trị của họ.
 
Cùng bị cấm tranh cử còn có Zury Rios, con gái của nhà độc tài quá cố Efrain Rios Montt, theo quy định Hiến pháp ngăn người thân của ông trong việc chạy đua ghế Tổng thống.
 
Theo quy định của Tòa Bầu cử Tối cao Guatemala, trong trường hợp không có bất kỳ ứng cử viên nào giành chiến thắng tại vòng 1 với trên 50% số phiếu bầu, 2 ứng cử viên có số phiếu cao nhất sẽ bước vào vòng 2 diễn ra vào ngày 11/8 tới.

Ngọc Anh