(Thanh tra) - Trong 9 tháng đầu năm, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long ghi nhận xu hướng tăng về số lượt tiếp và số đơn thư so với cùng kỳ năm 2024. Dù vậy, nhờ sự chỉ đạo sát sao của Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND tỉnh và sự vào cuộc của các sở, ban, ngành, địa phương, tình hình chung vẫn giữ ở mức bình thường, không gay gắt; các vụ việc đông người, vượt cấp được kiềm chế, không phát sinh “điểm nóng” ảnh hưởng đến an ninh trật tự.
Tăng lượng tiếp, nội dung tập trung lĩnh vực đất đai
Trong kỳ, tình hình khiếu nại, tố cáo tại Ban Tiếp công dân tỉnh có tăng so với cùng kỳ, thể hiện ở cả số lượt người được tiếp và số đơn yêu cầu giải quyết. Đáng chú ý, xuất hiện hiện tượng một số cá nhân/nhóm “liên kết” để khiếu nại đông người nhằm gây sức ép lên cơ quan Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, nhìn tổng quan, các vụ việc vẫn trong tầm kiểm soát.
Ở nhóm khiếu nại, nội dung vẫn chủ yếu xoay quanh lĩnh vực đất đai khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các công trình phát triển kinh tế – xã hội. Bên cạnh đó, công dân phản ánh ô nhiễm môi trường do hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; việc khai thác khoáng sản, tài nguyên cát; công tác xét xử, thi hành án. Một số vụ việc liên quan đến sửa chữa, cải tạo thông tầng tại Khu thương mại B gây ảnh hưởng lối đi, lối thoát hiểm và hệ thống phòng cháy, chữa cháy của các hộ dân còn lại cũng được nêu. Đáng lưu ý, người dân kiến nghị về điều chỉnh đường điện 110 kV khu vực Long Hồ – Bình Minh, cùng những vấn đề liên quan khu Lạc Địa, đất tập đoàn…
Ở nhóm tố cáo, trong kỳ phát sinh 69 đơn thư, chủ yếu liên quan thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cùng tố cáo về tác phong, đạo đức, lối sống của một số cán bộ, công chức.
Nguyên nhân do khung pháp lý còn bất cập, năng lực thực thi chưa đồng đều, nhận thức pháp luật của một bộ phận dân cư còn hạn chế
Qua phân tích, các nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến tồn tại, hạn chế tập trung ở bốn nhóm: Thứ nhất, chính sách – pháp luật: Một số quy định còn bất cập, thiếu đồng bộ, thay đổi thường xuyên, gây khó khăn trong tổ chức thực hiện. Nổi bật là chính sách đất đai, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chưa bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người bị thu hồi đất.
Thứ hai, trách nhiệm người đứng đầu: Ở một số ngành, địa phương, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa được quán triệt đầy đủ, dẫn tới việc chỉ đạo, điều hành chưa quyết liệt, kịp thời.
Thứ ba, năng lực đội ngũ: Trình độ, kỹ năng của một bộ phận cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa đồng đều so với yêu cầu nhiệm vụ, nhất là trong xử lý các vụ việc phức tạp, kéo dài.
Thứ tư, nhận thức và kỳ vọng của người dân: Một bộ phận công dân hiểu biết pháp luật còn hạn chế; khi quyền lợi bị ảnh hưởng, có trường hợp không thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ khi khiếu nại, tố cáo. Ngoài ra, có sự hiểu chưa đúng về chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy; một số người cho rằng các vụ việc đã giải quyết trước đây nhưng “chưa đúng mong muốn” thì cơ quan Nhà nước sau sắp xếp phải xem xét lại, từ đó liên kết khiếu kiện đông người, tạo áp lực yêu cầu giải quyết theo hướng không chính đáng. Không ít vụ việc phát sinh từ các năm trước, dù đã được xem xét, giải quyết, nhưng công dân chưa đồng thuận, tiếp tục khiếu kiện kéo dài – điển hình là khiếu nại liên quan Dự án tuyến Công nghiệp Cổ Chiên, khu Lạc Địa…
Tăng cường đối thoại, hướng dẫn đúng thẩm quyền
Theo báo cáo của Ban Tiếp công dân tỉnh Vĩnh Long, trong kỳ, tổng số lượt tiếp công dân đạt 708 lượt (708 vụ), với 1.091 công dân, tăng 18% so với cùng kỳ (năm 2024 ghi nhận 600 lượt, với 1.017 công dân).
Trong đó, tiếp thường xuyên của Ban Tiếp công dân đạt 697 lượt/697 vụ (gồm 379 vụ tiếp lần đầu, 318 vụ đã tiếp nhiều lần), với 1.009 công dân. Đáng chú ý, có 24 đoàn đông người với 300 công dân tham gia. Các nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị chủ yếu liên quan đất đai, môi trường, tài nguyên, xét xử – thi hành án, an toàn PCCC tại Khu thương mại B, yêu cầu điều chỉnh đường điện 110 kV Long Hồ – Bình Minh, vấn đề khu Lạc Địa, đất tập đoàn… Tại chỗ, chuyên viên Ban Tiếp công dân đã hướng dẫn công dân lập đơn và gửi đúng cơ quan có thẩm quyền, góp phần giảm tình trạng gửi đơn tràn lan, vượt cấp.
Ở cấp lãnh đạo, UBND tỉnh duy trì tiếp công dân định kỳ 9 lượt, với 65 công dân; đồng thời tổ chức tiếp đột xuất 2 trường hợp, với 17 công dân liên quan công trình Nhà máy điện gió Thanh Phong. Việc người đứng đầu trực tiếp đối thoại, lắng nghe đã tạo hiệu ứng tích cực, giúp tháo gỡ nhiều vướng mắc ngay từ cơ sở, hạn chế phát sinh khiếu kiện phức tạp.
Kết quả 9 tháng đầu năm cho thấy, mặc dù khối lượng công việc tăng, nhất là ở nhóm vụ việc liên quan đất đai và các dự án phát triển kinh tế – xã hội, nhưng tình hình khiếu nại, tố cáo tại Vĩnh Long nhìn chung ổn định, không hình thành “điểm nóng”. Điều này đến từ việc xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên; đề cao trách nhiệm người đứng đầu; tăng cường đối thoại, hướng dẫn đúng thẩm quyền; và chú trọng giải quyết dứt điểm các vụ việc phức tạp, kéo dài.
Trong thời gian tới, để tiếp tục củng cố kết quả, cần đồng bộ các giải pháp: Rà soát, kiến nghị hoàn thiện chính sách pháp luật – nhất là về đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền pháp luật đến người dân; và phát huy đối thoại, trách nhiệm giải trình, bảo đảm mọi phản ánh, kiến nghị được xem xét, trả lời đúng pháp luật, đúng thời hạn. Đây là nền tảng quan trọng để giữ vững ổn định xã hội, tạo đồng thuận, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội bền vững của tỉnh.
