(Thanh tra) - Cục Hải quan thông tin, tháng 10/2025, diễn biến phức tạp của thị trường vàng thế giới và trong nước với mức chênh lệch giá lớn đã làm gia tăng nguy cơ buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ qua biên giới.
Các tuyến đường bộ, đường thủy nội địa khu vực biên giới phía Nam giáp Campuchia (Tịnh Biên, Khánh Bình - An Giang, Bờ Y - Gia Lai) và giáp Lào (Lao Bảo - Quảng Trị) là nơi có nguy cơ cao.
Thủ đoạn thường bị phát hiện là các đối tượng cất giấu vàng, tiền trong hành lý cá nhân, phương tiện vận tải. Tuyến hàng không qua sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất nổi lên tình trạng cất giấu trong người, hành lý xách tay, đặc biệt trên các chuyến bay từ Đài Loan về Việt Nam.
Ngoài ra, hoạt động lợi dụng loại hình trung chuyển, chuyển khẩu, quá cảnh để vận chuyển hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tiếp diễn, tập trung tại các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia.
Cục Hải quan cho biết, thủ đoạn phổ biến là khai sai, không khai báo nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng khai báo hải quan theo thủ tục đơn giản hàng quá cảnh để không khai nhãn hiệu hàng hóa.
Tháng 10/2025, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.793 vụ. Trị giá hàng hoá vi phạm ước tính 1.856 tỷ đồng. Số thu ngân sách Nhà nước xấp xỉ 46,1 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan khởi tố 1 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 7 vụ.
Lũy kế từ đầu năm tới nay, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý là 15.121 vụ, trị giá hàng hoá vi phạm ước tính đạt 19.551 tỷ đồng. Số thu ngân sách Nhà nước đạt 710,33 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 16 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 100 vụ.
Về đấu tranh phòng, chống ma tuý, cơ quan Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên Phòng phát hiện, bắt giữ 13 vụ/19 đối tượng. Tang vật thu được gồm 24,94 kg ma tuý các loại.
Lũy kế từ đầu năm tới nay, cơ quan Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 165 vụ/213 đối tượng. Tang vật thu được khoảng 2.326 kg ma tuý các loại, cụ thể: 402,49gram thuốc phiện; 153 kg cần sa; 67,3 kg heroin; 1,86 kg cocain; 1.516 kg ketamine; 365 kg và 1.903 viên ma tuý tổng hợp; 223 kg và 60.000 viên ma tuý khác.
Tuyến đường biển tiếp tục chiếm tỷ trọng vi phạm lớn nhất với 1.021/1.793 vụ vi phạm, chiếm 56,9% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý. Tập trung tại các cảng biển lớn thuộc Chi cục Hải quan khu vực II, III, XII. Nổi lên hiện tượng vi phạm về điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn NK, vi phạm quy định về nhãn mác của hàng hóa... Đáng chú ý, tại cảng biển Hải Phòng phát hiện các vụ việc NK hàng hoá đã qua sử dụng (quần áo, đồ gia dụng, máy móc...) thuộc danh mục cấm NK.
Tuyến đường bộ đã phát hiện 542/1.793 vụ vi phạm, chiếm 30,2% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý, tập trung ở các tuyến biên giới Việt–Trung, Việt–Campuchia.
Các đối tượng lợi dụng chính sách ưu đãi cư dân biên giới để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có giá trị cao như ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại, vàng lá, thực phẩm đông lạnh. Hoạt động mua bán, vận chuyển pháo nổ, đường kính trắng, thuốc bảo vệ thực vật tiếp tục diễn ra ở các tỉnh miền Trung và biên giới Việt – Lào.
Tuyến hàng không cũng ghi nhận 105/1.793 vụ, chiếm 5,85% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý. Trị giá vi phạm ước tính 122 tỷ đồng, tăng 39 vụ so với tháng 9/2025. Vi phạm chủ yếu tại các cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và các doanh nghiệp vận chuyển nhanh (FedEx, DHL, UPS…).
Thủ đoạn thường gặp là lợi dụng loại hình phi mậu dịch, ký gửi hàng hóa, sử dụng giấy tờ tùy thân giả, địa chỉ không thật, thuê người nhận hộ, nhằm che giấu hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa, tiền tệ và ma túy.
Trước những diễn biến phức tạp về tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, Cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản cảnh báo, tăng cường, hướng dẫn nghiệp vụ, như tăng cường ngăn chặn, phát hiện và xử lý đường nhập lậu; về tình hình sản xuất, mua bán và vận chuyển ma túy khu vực Mỹ - Latinh. Bộ Tài chính trình Chính phủ xây dựng Kế hoạch hành động về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, Cục Hải quan ban hành kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.
