(Thanh tra) - Thực tiễn ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào xây dựng và vận hành mô hình chính quyền mới; kinh nghiệm từ các địa phương trong việc thực hiện; yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực số, cũng như những thách thức trong bảo mật, an toàn thông tin trên môi trường số… là những nội dung chính được trao đổi, thảo luận tại Tọa đàm “Chuyển đổi số - Cầu nối “sống còn” giữa hai cấp chính quyền địa phương”.
Tọa đàm do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ phối hợp với Văn phòng UBND thành phố Hà Nội tổ chức sáng ngày 24/7/2025 tại Hà Nội với sự tham dự của lãnh đạo các cơ quan Trung ương, lãnh đạo thành phố Hà Nội, đại diện thực tiễn một địa phương thuộc thành phố Hà Nội và các chuyên gia.
Dự Tọa đàm có ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ; ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS), Hội Truyền thông số Việt Nam; bà Trịnh Ngọc Trâm, Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam, thành phố Hà Nội.
Nền tảng số - yếu tố then chốt giúp vận hành tương đối trơn tru chính quyền mới
Tại Tọa đàm, ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ cho biết, thực tiễn triển khai của các địa phương và qua nắm bắt tình hình của Bộ Nội vụ - cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo của Chính phủ trong tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp - cho thấy, mặc dù thời gian đi vào vận hành mới hơn 3 tuần nhưng bước đầu đã có những kết quả rất tích cực.
Trong đó, bước đầu bộ máy vận hành tương đối trơn tru, hiệu quả, liên thông, thông suốt, đặc biệt không làm gián đoạn quá trình triển khai chuyển tiếp mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang chính quyền địa phương 2 cấp.
UBND của 3.321 đơn vị cấp xã trên cả nước đã hoàn thiện tổ chức bộ máy, thành lập các cơ quan chuyên môn, trong đó có Trung tâm Phục vụ hành chính công - nơi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp ngay từ cơ sở.
Để có được những kết quả trên, nền tảng số là một yếu tố vô cùng quan trọng. Là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ đã hướng dẫn tới 63 tỉnh thành phố về các quy trình thủ tục, các bước để nâng cấp các hệ thống thông tin, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng như các hệ thống thông tin chỉ đạo điều hành trên tinh thần chỉ đạo sắp xếp tinh gọn bộ máy của Chính phủ.
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long, Bộ đã chỉ đạo các doanh nghiệp công nghệ số phối hợp cùng các địa phương thực triển khai quy trình nội bộ và cấu hình các thủ tục hành chính trên các hệ thống thông tin của các ban, tỉnh, địa phương. Trong đó, yêu cầu các doanh nghiệp phải bố trí ít nhất 2 người tại tuyến xã để tập huấn cho cán bộ công chức thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân và hỗ trợ cho cán bộ công chức để thực triển khai các hệ thống, vận hành hệ thống điều hành chính quyền các cấp.
Hiện nay, có hơn 12.000 cán bộ của các doanh nghiệp công nghệ số tham gia đồng hành với 3.219 xã để triển khai chuyển đổi trong quá trình sáp nhập. Bên cạnh đó, còn có lực lượng công an, quân đội và sinh viên tình nguyện cũng đã vào cuộc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ thông tin.
Nghị quyết 57 - “chìa khóa vàng” trong triển khai thực hiện
Chia sẻ kinh nghiệm của Hà Nội về triển khai Nghị quyết số 57, cải cải hành chính và triển khai chính quyền số, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, ngay khi Nghị quyết 57 được ban hành, Thành ủy, HĐND và UBND thành phố Hà Nội cũng như các cấp chính quyền tại thời điểm đó và cả sau này đều xác định đây là “chiếc chìa khóa vàng”. Bởi Nghị quyết này không đơn thuần chỉ là nghị quyết về chuyển đổi số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo mà quan trọng hơn là thiết kế lại mô hình quản trị đô thị.
Theo ông Trương Việt Dũng, kinh nghiệm của Hà Nội được gói gọn trong 3 yếu tố: Đồng bộ; Dữ liệu và Chủ động. Sau 3 tuần chính thức vận hành, thành phố Hà Nội đã tiếp nhận 66 nghìn hồ sơ để triển khai các thủ tục. Đến thời điểm này, cơ bản bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp vận hành thông suốt và đồng bộ.
Bài học lớn nhất mà Hà Nội rút ra là nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt đầu từ Nhân dân, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội thông tin.
Tại phường Cửa Nam (thành phố Hà Nội), bà Trịnh Ngọc Trâm, Phó Chủ tịch UBND phường cho hay, để ứng dụng chuyển đổi số trong cải cách hành chính, thủ tục hành chính hiệu quả khi bắt đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, lãnh đạo phường đã xác định những yếu tố quan trọng để có thể vận hành trơn tru.
Cùng với việc đào tạo, bồi dưỡng, phường Cửa Nam đã triển khai vận hành thử nghiệm, đặt ra nhiều tình huống giả định… Quá trình vận hành thử đã chỉ ra những tồn tại, khó khăn, sau đó tổng hợp gửi lên cấp trên để cùng tháo gỡ giải quyết. Do đó, khi vận hành vào ngày mùng 1/7, những vướng mắc ban đầu chưa phải là quá nhiều.
Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình thực hiện, bà Trịnh Ngọc Trâm cho rằng, không thể tránh khỏi những áp lực đối với cán bộ công chức vì khi sắp xếp, sáp nhập, khối lượng công việc đối với cấp phường rất lớn. Song theo bà Trâm, đây cũng là cơ hội để cán bộ tiếp tục rèn luyện, phải sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, thử thách. Bà Trâm nhấn mạnh, trong thời gian đầu tiên, những cán bộ ở cấp cơ sở, thậm chí là lãnh đạo chính quyền, luôn phải đồng hành cùng anh em để tháo gỡ khó khăn để có thể triển khai thực hiện các nhiệm vụ...
Những trao đổi, chia sẻ tại Tọa đàm “Chuyển đổi số - Cầu nối “sống còn” giữa hai cấp chính quyền địa phương” sẽ là những thông tin hữu ích để các địa phương tham khảo, có thể áp dụng tại địa phương mình, góp phần thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
