(Thanh tra) - Theo UBND thành phố Hà Nội, năm 2025, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, chủ yếu phát sinh trong quá trình thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển giao thông, đô thị, giao đất dịch vụ…
Đơn thư khiếu nại, tố cáo trực tiếp lên thành phố tăng
Theo đánh giá của UBND thành phố Hà Nội, ngay từ những ngày đầu năm 2025, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt nhằm đảm bảo sự ổn định an ninh trật tự, phục vụ cho sự phát triển chung và thành công của Đại hội Đảng bộ các cấp.
Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, Hà Nội đã thực hiện sắp xếp bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sau sắp xếp Thủ đô có 126 xã, phường.
Bộ máy chính quyền địa phương được tinh gọn, cơ chế giám sát trực tiếp từ thành phố đối với các xã, phường giúp nâng cao vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo cấp cơ sở, rút ngắn thời gian, tăng cường tính minh bạch và gần dân hơn.
Tuy nhiên, theo UBND thành phố, số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo trực tiếp lên thành phố có chiều hướng gia tăng, dẫn đến phát sinh áp lực, quá tải cho thành phố do phải trực tiếp giải quyết nhiều vụ việc phức tạp hơn.
Đáng chú ý, UBND thành phố cho biết, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, chủ yếu phát sinh trong quá trình thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển giao thông, đô thị, giao đất dịch vụ…
Đặc biệt, vẫn còn tình trạng công dân gửi đơn đến nhiều nơi, vượt cấp, có nhiều đơn trùng, đơn khuyết danh, mạo danh hoặc hết thời hiệu xử lý. Khi thực hiện chính quyền hai cấp, các vụ việc trước đây do UBND quận, huyện trước đã giải quyết, nay chính quyền mới thay đổi địa giới hành chính, công dân lại tiếp tục gửi đơn yêu cầu giải quyết lại.
Số liệu thống kê của UBND thành phố cho thấy, trong năm 2025, tổng số lượt công dân đến phản ánh, kiến nghị là 45.136 lượt, tăng 5,7% so với năm trước.
Song hành với số lượng người dân đến trực tiếp, lượng đơn thư gửi về cũng gia tăng đáng kể với 62.762 đơn các loại, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm 2024.
Thực hiện quy định về việc tiếp công dân định kỳ và đột xuất của thủ trưởng đơn vị, lãnh đạo các cơ quan hành chính của thành phố đã tiếp 14.959 lượt công dân (tăng 45,3% so với cùng kỳ).
Đáng chú ý, trong năm, các cơ quan chức năng đã tiếp 234 lượt đoàn đông người với nội dung chủ yếu liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc công tác quản lý vận hành nhà chung cư…
Kiến nghị xử lý 7 tổ chức, 130 cá nhân
Về công tác xử lý đơn, các cơ quan hành chính của thành phố đã tiếp nhận 62.762 đơn các loại (tăng 16,27%), chủ yếu là tăng số lượng đơn kiến nghị, phản ánh. Đến nay, đã xử lý 60.867 đơn (51.641 đơn đủ điều kiện xử lý).
Riêng đối với giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, trong năm, toàn thành phố đã tiếp nhận và thụ lý theo thẩm quyền 5.109 vụ, giảm 20,47% so với năm 2024; đã giải quyết 4.315 vụ, đạt tỷ lệ 84,46%. Số vụ còn lại đang giải quyết theo quy định pháp luật.
Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã trả lại quyền lợi cho 1 cá nhân, kiến nghị xử lý hành chính đối với 7 tổ chức, 130 cá nhân để xảy ra sai phạm, chuyển cơ quan điều tra 2 vụ việc.
Đi sâu vào bản chất các vụ việc, đất đai vẫn là lĩnh vực nảy sinh những mâu thuẫn kéo dài. Số liệu rà soát cho thấy, có khoảng 75% lượng đơn thư liên quan đến đất đai, trong đó, riêng công tác giải phóng mặt bằng chiếm 60%.
Nội dung khiếu kiện chủ yếu là thu hồi đất để thực hiện các dự án giao thông, đô thị, hay những vướng mắc trong chính sách giao đất dịch vụ. Do liên quan sát sườn đến lợi ích kinh tế, tính chất các vụ việc này thường gay gắt và phức tạp.
UBND thành phố thừa nhận, trong thời gian vừa qua, việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật đạt tỷ lệ còn thấp.
Nguyên nhân được xác định chủ yếu xuất phát từ những khó khăn trong giai đoạn đầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; việc xác định cơ quan, đơn vị chủ trì thực hiện chưa rõ ràng; quá trình bàn giao hồ sơ thực hiện giữa chính quyền cũ, mới chưa đầy đủ, làm gián đoạn công tác tổ chức thực hiện...
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, UBND thành phố Hà Nội vẫn thể hiện quyết tâm trong việc rà soát các vụ việc tồn đọng. Điển hình là việc thành phố đã hoàn thành kiểm tra, rà soát và giải quyết 36 vụ việc phức tạp, kéo dài theo Kế hoạch số 96/KH-TTCP ngày 28/3/2025 của Thanh tra Chính phủ. Đối với những vụ việc còn vướng mắc về cơ chế như đất dịch vụ, thành phố đang kiên trì phối hợp với các bộ, ngành để tháo gỡ…
Chặng đường tiếp theo của năm 2026, Hà Nội xác định nhiệm vụ trọng tâm vẫn là tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc phát sinh ngay từ cơ sở, phấn đấu đạt tỷ lệ giải quyết trên 85% đối với các vụ việc mới phát sinh; tổ chức thực hiện đạt tỷ lệ trên 90% đối với các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, các quyết định xử lý tố cáo.
Bên cạnh đó, tiếp tục đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền ngay từ cơ sở nhằm hạn chế bức xúc đơn thư.
Đối với các nhóm đơn thư đang khó khăn trong giải quyết như đất dịch vụ, đất giãn dân, thành phố báo cáo Chính phủ, Trung ương để xử lý tháo gỡ triệt để. Đồng thời, tăng cường nắm bắt, hoàn thiện chính sách ở những lĩnh vực tiềm ẩn có nguy cơ cao về đơn thư đông người như quản lý nhà chung cư; tháo gỡ một số dự án giao đất dịch vụ cho người dân.
Đặc biệt, thành phố sẽ tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, thanh tra trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan hành chính trong công tác giải quyết đơn thư nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và củng cố niềm tin của Nhân dân đối với chính quyền thành phố.
