Lĩnh vực ĐTNĐ có nhiều tồn tại trong các dự án nạo vét tận thu sản phẩm cần nghiêm túc chấn chỉnh. Ảnh: TA

Chỉ 1 dự án hoàn thành trong tổng số 66 dự án

Theo thống kê, tổng số 66 dự án nạo vét duy tu luồng ĐTNĐ quốc gia kết hợp với tận thu sản phẩm không sử dụng ngân sách Nhà nước (tính đến 20/3/2017), có 1 dự án hoàn thành (chiếm 1,5%), 22 dự án chấm dứt, 3 dự án chưa ký hợp đồng, 3 dự án chưa triển khai thi công, 16 dự án hết hạn hợp đồng, 6 dự án đang tạm dừng và 15 dự án đang triển khai thi công.

Đến tháng 4/2017, Cục ĐTNĐ Việt Nam có các văn bản yêu cầu 15 nhà đầu tư đang triển khai thi công thực hiện tạm dừng thi công, di dời nhiều thiết bị, phương tiện ra khỏi phạm vi công trường. Trước đó, ngày 20/3/2017, Bộ GTVT đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị chấp thuận để Bộ này xây dựng Nghị định quy định nạo vét luồng đường thủy nội địa, vùng nước cảng, bến thủy nội địa kết hợp với tận thu sản phẩm không sử dụng ngân sách Nhà nước, theo hướng chính quyền địa phương cấp phép tận thu sản phẩm, Bộ GTVT tiếp tục dừng cấp mới dự án xã hội hóa nạo vét tận thu sản phẩm đến khi hoàn thiện các thể chế, chính sách.

Sai từ đăng ký dự án, khảo sát lập hồ sơ đề xuất...

Qua thanh tra, Bộ GTVT nêu rõ tồn tại trong khâu thực hiện dự án. Trong đó, hồ sơ đề xuất được Cục ĐTNĐ Việt Nam chấp thuận nhưng chưa thực hiện công tác thẩm định và chưa thực hiện công tác thẩm tra hồ sơ đề xuất của đơn vị tư vấn thẩm tra độc lập tại các dự án của Công ty Cổ phần Xây dựng và Dịch vụ thương mại Tuấn Quỳnh (Công ty Tuấn Quỳnh) , Công ty Cổ phần Kiến trúc và Xây dựng TT (Công ty TT) và Công ty Cổ phần Cát Đại Lợi (Công ty Cát Đại Lợi).

Trong khảo sát, tính toán khối lượng nạo vét sau mùa mưa lũ, đơn vị thực hiện khảo sát không có hợp đồng với nhà đầu tư, không có hồ sơ năng lực kèm theo. Đồng thời, không có biên bản bàn giao hồ sơ, bình đồ khảo sát cho nhà đầu tư, không có xác nhận của Cục ĐTNĐ Việt Nam đối với hồ sơ báo cáo kết quả khảo sát và tính toán khối lượng nạo vét tại Dự án của Công ty TNHH My Hương, Công ty Cát Đại Lợi và Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Vĩnh Phúc (Công ty Vĩnh Phúc). Phạm vi khảo sát tính toán khối lượng nạo vét tại hồ sơ khảo sát do Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng công trình thủy lập tháng 10/2016 (tại Dự án do Công ty Vĩnh Phúc thực hiện) thiếu phạm vi khảo sát, nạo vét so với Quyết định 1117 của Cục ĐTNĐ Việt Nam. Tiếp đó, sau khi hoàn thành công tác khảo sát lại trước khi triển khai thi công, không có văn bản của Cục ĐTNĐ Việt Nam chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị liên quan về sử dụng kết quả khảo sát lại để phục vụ thi công nạo vét (dự án Công ty Cát Đại Lợi thực hiện)...

... Sai đến ký kết và thực hiện hợp đồng

Mặc dù đã lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường và lập phương án bảo vệ môi trường, tuy nhiên, thời điểm thanh tra, Công ty Tuấn Quỳnh và Công ty TT đã không xuất trình được kế hoạch phòng chống, ứng phó với sự cố trong quá trình thi công. Dự án do Công ty Tuấn Quỳnh thực hiện còn chưa lập, phê duyệt, gửi niêm yết công khai kế hoạch quản lý môi trường.

Một tồn tại khác chứng minh sự “lỏng lẻo” trong quản lý cũng được chỉ ra, đó là Công ty TT không kèm theo hồ sơ tính toán việc tách các khối lượng nạo vét, thu hồi và xác định giá trị hợp đồng. Trong khi đó, công tác đăng ký xác nhận khối lượng cát thu hồi của Công ty Cát Đại Lợi chỉ thực hiện tại UBND TP Hà Nội, không thực hiện tại UBND tỉnh Vĩnh Phúc; không có văn bản, tài liệu của cơ quan có thẩm quyền xác nhận phạm vi thực hiện dự án không thuộc địa giới hành chính của UBND tỉnh Vĩnh Phúc.

Đáng nói, trong ký kết và thực hiện hợp đồng dự án, Bộ GTVT chỉ rõ tại Dự án do Công ty TNHH My Hương thực hiện, đến thời điểm ngày 31/12/2016, nhà đầu tư đã thi công hoàn thành tại Đoạn 1 và Đoạn 4, đối với Đoạn 2 và Đoạn 3 chưa thi công hoàn thành đạt chuẩn tắc luồng theo quy định của hợp đồng. Đối với các Đoạn 1, 4 đã thi công xong, nhà đầu tư chưa hoàn thành thủ tục theo yêu cầu của Cục ĐTNĐ Việt Nam tại văn bản 2424/CĐTNĐ-KHĐT ngày 16/11/2016 để tiến hành nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng...

Tại Dự án do Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Việt Sơn thực hiện, nhà đầu tư đã có 4 văn bản báo cáo tạm dừng thi công (24/16/2016), tuy nhiên chưa có kiểm tra, đánh giá nguyên nhân, lý do xin tạm dừng và chưa có văn bản chấp thuận cho việc tạm dừng. Chưa nói, thời gian kết thúc hợp đồng trước ngày 31/12/2018 là không đúng với quy định tại Khoản 4, Điều 18, Thông tư 69 của Bộ GTVT.

Bộ GTVT cũng “điểm mặt” tồn tại tại Dự án do Công ty Vĩnh Phúc thực hiện, phạm vi cho phép công ty tiếp tục thi công nạo vét tại văn bản 2310 của Cục ĐTNĐ Việt Nam là không phù hợp so với Quyết định 1117 của chính Cục này trước đó. Thời gian, tiến độ thi công được điều chỉnh đến ngày 15/6/2017 tại Phụ lục Hợp đồng 468/PLHĐ-NVTT ngày 20/12/2016 cũng chưa có căn cứ đánh giá làm rõ nguyên nhân để xác định lý do chính đáng về sự chậm tiến độ, chưa tính toán để điều chỉnh thời hạn đến ngày 15/6/2017.

Với dự án do Công ty Cát Đại Lợi thực hiện có khối lượng thi công đến thời điểm thanh tra đạt 74.180m2 so với hơn 697.633m2 được duyệt khoảng (11%) là rất hạn chế...

Ngoài ra, từ: hồ sơ đề xuất; đảm bảo nghĩa vụ thực hiện hợp đồng; các điều kiện triển khai thi công; tổ chức thi công; thực hiện phương án đảm bảo an toàn giao thông; phòng cháy chữa cháy; tổ chức bộ máy, nhân sự; nghiệm thu, bàn giao kết quả hoàn thành... đến giám sát dự án, “khâu” nào cũng “dính” tồn tại, sai phạm.

Cục ĐTNĐ phải kiểm điểm, xử lý trách nhiệm

Bộ GTVT yêu cầu, trước 30/10/2017, các công ty thực hiện dự án duy tu nạo vét luồng ĐTNĐ kết hợp với tận thu sản phẩm phải khắc phục ngay các tồn tại mà Đoàn Thanh tra nêu cụ thể trong từng biên bản kiểm tra tại đơn vị và báo cáo Cục ĐTNĐ Việt Nam và Bộ GTVT.

Đối với Cục ĐTNĐ Việt Nam, phải kiểm điểm, xử lý trách nhiệm, đề xuất hình thức xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân đã để xảy ra tồn tại trong thực hiện quản lý, giám sát, thực hiện các dự án nạo vét kết hợp với tận thu sản phẩm.

Trước 30/10/2017, Cục ĐTNĐ Việt Nam phải thực hiện nghiệm thu, bàn giao kết quả thực hiện dự án; tiếp tục rà soát các dự án nạo vét tận thu sản phẩm, xử lý theo quy định đối với dự án không hoàn thành theo tiến độ, khối lượng nạo vét và chuẩn tắc luồng; thực hiện yêu cầu ngân hàng xử lý đối với các thư bảo đảm thực hiện hợp đồng dự án. Đồng thời, rà soát, đánh giá quá trình thực hiện dự án của đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, xử lý vi phạm theo quy định. Đặc biệt, “yêu cầu các nhà đầu tư đã tạm dừng, chấm dứt việc thực hiện hợp đồng đưa phương tiện, trang thiết bị ra khỏi khu vực công trường”, kết luận thanh tra nhấn mạnh.

Tràng An