Dự án Xây dựng công trình Trụ sở Ủy ban Dân tộc, sau hơn 3 năm hoàn thành nhưng vẫn chưa thể quyết toán. Ảnh: Hoàng Nam

Dự án Xây dựng công trình Trụ sở Ủy ban Dân tộc được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương tại Văn bản số 2284/TTg-KTN ngày 26/12/2008; Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT phê duyệt tại Quyết định số 88a/QĐ-UBDT ngày 30/10/2010 và 04 lần điều chỉnh.

Dự án khởi công tháng 11/2011 và hoàn thành tháng 6/2019, do Ban Quản lý dự án đầu tư chuyên ngành xây dựng thuộc UBDT làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư là 408,871 tỷ đồng, giá trị thanh toán khối lượng hoàn thành đến tháng 11/2021 là 400,958 tỷ đồng.

Hơn 2 năm không thực hiện xong kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước

Năm 2019, dự án được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) tiến hành kiểm toán.

Báo cáo kiểm toán ngày 06/01/2020 đã chỉ ra một số vi phạm: Quy mô sản xây dựng vượt tiêu chuẩn, định mức trụ sở làm việc theo quy định 3.467 m², tương ứng với giá trị đầu tư 48,5 tỷ đồng; điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 294,712 tỷ đồng lên 408,871 tỷ đồng (tăng 38,7%) nhưng không trình thẩm định nguồn vốn, khả năng cân đối vốn dẫn đến chậm bố trí vốn, kéo dài dự án; chỉ định thầu, đấu thầu hạn chế gói thầu xây dựng và lắp đặt thiết bị thực hiện khi chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, sai quy định; giá trị quyết toán A-B sai quy định là 25,425 tỷ đồng.

KTNN kiến nghị giảm trừ thanh toán 5,748 tỷ đồng và yêu cầu tập hợp đủ hồ sơ quản lý chất lượng công trình, thủ tục pháp lý còn thiếu, sai sót của các gói thầu, chi phí theo quy định, giá trị 19,677 tỷ đồng trước khi lập, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành...

Đến thời điểm thanh tra, dự án chưa được phê duyệt quyết toán do đang khắc phục theo kiến nghị của KTNN; kiểm tra 03 khoản mục KTNN kiến nghị tập hợp đủ hồ sơ trước khi quyết toán nhưng sau hơn 02 năm, chủ đầu tư và nhà thầu tập hợp chưa đầy đủ hồ sơ, thủ tục để thanh, quyết toán: Hạng mục phần hoàn thiện ốp gỗ (giá trị 9,621 tỷ đồng) chưa đủ hồ sơ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chất lượng vật tư, cấu kiện bán thành phẩm để đủ điều kiện thanh quyết toán theo kết luận, kiến nghị của KTNN; gói thầu di chuyển trạm biến áp và trạm máy phát điện (giá trị 954 triệu đồng) chưa tập hợp được chứng nhận nguồn gốc xuất xứ cáp và trạm biến áp, dự toán chi tiết đã lập nhưng chưa được chủ đầu tư thẩm tra, phê duyệt... Gói thầu tư vấn quản lý dự án (giá trị 1,852 triệu đồng) chưa tập hợp, bổ sung được hồ sơ, tài liệu chứng minh các chuyên gia thực tế tham gia quản lý dự án đúng như cam kết trong hồ sơ đề xuất theo kết luận, kiến nghị của KTNN.

Hệ thống cửa thang máy chống cháy trong 01 giờ hợp đồng 1 đằng, làm 1 nẻo

Theo kế hoạch tiến hành thanh tra, Thanh tra Chính phủ chỉ kiểm tra, xác minh hồ sơ hạng mục thang máy của gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị từ cos 0.0 trở lên.

Kiểm tra hồ sơ hệ thống "cửa thang máy chống cháy trong 01 giờ”, đoàn thanh tra nhận định: Theo hồ sơ thiết kế dự toán, hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu, đợp đồng thi công xây dựng công trình ngày 19/3/2015; biên bản nghiệm thu chạy thử sau khi lắp đặt ngày 12/6/2019; biên bản nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng ngày 30/6/2019, cửa thang máy các tầng (24 điểm dừng, mỗi điểm dừng 05 cửa) có cửa chống cháy trong 01 giờ.

Đoàn thanh tra xác minh tài liệu, hồ sơ thông số kỹ thuật cửa tầng hệ thống thang máy nhập khẩu, lắp đặt tại công trình xây dựng Trụ sở UBDT xác định chỉ có 05 cửa tầng tại tầng 1 đáp ứng đúng hợp đồng thi công xây dựng và biên bản nghiệm thu (cửa chống cháy trong 01 giờ), còn lại 115 cửa tầng ở các tầng còn lại không phải cửa chống cháy trong 01 giờ.

Như vậy, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn giám sát, nhà thầu xây lắp là Liên danh Nhà thầu Công ty CP Tập đoàn Đầu tư xây dựng phát triển Đông Đô-BQP và Công ty CP Đầu tư và Xây dựng số 18, đã thực hiện lắp đặt, nghiệm thu 115 cửa tầng hệ thống thang máy không đúng hợp đồng, biên bản nghiệm thu (không phải cửa chống cháy trong 01 giờ).

Kiểm tra đơn giá nhân công, ca máy dự toán hạng mục hố thang và toàn bộ dự toán điều chỉnh thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị từ cos 0.0 trở lên, đoàn thanh tra nhận định, việc áp dụng chi phí nhân công, ca máy là sai quy định, cụ thể: Đơn vị tư vấn áp dụng sai đơn giá nhân công, ca máy (áp dụng văn bản hết hiệu lực, không đúng thời điểm lập, thẩm định dự toán); chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, đơn vị thẩm tra không thực hiện điều chỉnh theo đúng đơn giá chi phí nhân công, ca máy trên địa bàn, khu vực nơi dự án thực hiện tại thời điểm lập, thẩm định, phê duyệt dự toán theo đơn giá UBND TP Hà Nội công bố, làm sai tăng giá trị dự toán là 13,312 tỷ đồng (gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị từ cos 0.0 trở lên đã đấu thầu hạn chế, kết quả trúng thầu là 258,008 tỷ đồng, giảm so với dự toán, giá gói thầu được duyệt (259,12 tỷ đồng) là 1,112 tỷ đồng).

Do hợp đồng thi công theo đơn giá có điều chỉnh, khối lượng thực hiện có thay đổi so với dự toán và dự án chưa quyết toán nên thiệt hại cho ngân sách Nhà nước tạm xác định trên cơ sở chênh lệch giữa giá trị dự toán sai tăng (13,312 tỷ đồng) và giá trị giảm giá của gói thầu (1,112 tỷ đồng) là 12,2 tỷ đồng.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính xem xét, xử lý theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật đối với vi phạm về thẩm định giá của đơn vị tư vấn là Công ty Cổ phần Tư vấn - Dịch vụ về Tài sản - Bất động sản DATC.

UBDT yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu xây lắp là Liên danh Nhà thầu Công ty CP Tập đoàn Đầu tư xây dựng phát triển Đông Đô-BQP và Công ty CP Đầu tư và Xây dựng số 18 khắc phục ngay vi phạm về cửa tầng thang máy (115 cửa), đảm bảo cửa tầng thang máy chống cháy trong 01 giờ theo đúng hợp đồng và quy định của pháp luật; nhà thầu xây lắp chịu toàn bộ chi phí, bồi thường thiệt hại để khắc phục vi phạm.

UBDT xử lý và kiến nghị xử lý vi phạm của chủ đầu tư, nhà thầu xây lắp, đơn vị tư vấn theo quy định; trường hợp nhà thầu xây lắp chậm chễ khắc phục, gây mất an toàn phòng, chống cháy nổ, UBDT kiến nghị cơ quan chức năng xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Chỉ đạo chủ đầu tư và nhà thầu liên quan khẩn trương bổ sung, tập hợp đầy đủ hồ sơ, tài liệu còn thiếu theo đúng kiến nghị của KTNN tại Thông báo kết quả kiểm toán số 07/TB-KTNN ngày 14/01/2020 để thực hiện thanh, quyết toán dự án theo đúng quy định.

Về xử lý kinh tế: Yêu cầu chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toán dự án hoàn thành, xác định chính xác giá trị thiệt hại do áp dụng sai đơn giá nhân công, máy thi công dự toán điều chỉnh thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị từ cos 0.0 trở lên (số tiền qua thanh tra tạm xác định là 12,2 tỷ đồng); quy trách nhiệm và yêu cầu chủ đầu tư (Trưởng Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng ký quyết định phê duyệt dự toán điều chỉnh),  Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng công nghiệp và Đô thị Việt Nam với vai trò là đơn vị tư vấn lập dự toán điều chỉnh, và các tổ chức, cá nhân liên quan nộp ngân sách Nhà nước.