Thanh tra Chính phủ vừa có báo cáo tổng kết phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng 5 năm (2021-2025), phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2026-2030.
Đánh giá chung về phong trào thi đua yêu nước, Thanh tra Chính phủ khẳng định, tập thể, cá nhân trong ngành nhiệt tình hưởng ứng tham gia và đạt nhiều kết quả.
“Nội dung phong trào thi đua bám sát định hướng của Thanh tra Chính phủ và nhiệm vụ chính trị của từng bộ, ngành, địa phương; tiêu chí thi đua thiết thực, rõ ràng”, báo cáo nêu.
Thanh tra Chính phủ luôn tổ chức quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả trong toàn ngành các phong trào thi đua do Thủ tướng phát động. Kết quả các cuộc thi đua này là một trong những tiêu chí chấm điểm thi đua để đánh giá, bình xét khen thưởng của các đơn vị.
Đáng chú ý, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, Thanh tra Chính phủ đã lồng ghép các phong trào thi đua do Thủ tướng phát động vào phong trào thi đua 5 năm, hằng năm của ngành.
Đơn cử như, phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, Thanh tra Chính phủ đã có những biện pháp chỉ đạo toàn ngành gắn thực hiện nhiệm vụ chính trị với việc triển khai các hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Hay thực hiện đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”, Thanh tra Chính phủ đã xây dựng, trình Chính phủ phê duyệt, ban hành văn bản định hướng chương trình thanh tra năm 2025, trong đó có hướng toàn ngành thanh tra, kiểm tra, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, chống thông thầu, mua bán thầu tại các dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ đạo toàn ngành, nhất là thanh tra các địa phương có các dự án đường cao tốc cần tăng cường tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng phục vụ xây dựng đường bộ cao tốc.
Riêng Thanh tra Chính phủ sẽ triển khai một số cuộc thanh tra vào các dự án xây dựng đường bộ cao tốc với mục tiêu kịp thời phát hiện những bất cập về cơ chế, chính sách, cũng như những khó khăn, vướng mắc trong triển khai dự án để kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.
Song song là nhằm phát hiện, ngăn ngừa, xử lý các hành vi lãng phí, tiêu cực, thông thầu, mua bán thầu tại các dự án để kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý vi phạm.
Các phong trào thi đua do Thanh tra Chính phủ phát động thì tác động tích cực đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.
Bên cạnh quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác xây dựng thể chế, Thanh tra Chính phủ đã tăng cường công tác quản lý Nhà nước về thanh tra. Qua đó, đã đổi mới tư duy, phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra.
Điều này đã khắc phục triệt để được tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm của nhiệm kỳ trước trong việc chậm ban hành kết luận thanh tra.
Công tác giám sát, thẩm định, xử lý sau thanh tra ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nâng cao chất lượng kết luận thanh tra.
Tình trạng chồng chéo giữa các cơ quan thanh tra và giữa cơ quan thanh tra với các cơ quan khác, nhất là với Kiểm toán Nhà nước đã khắc phục triệt để.
Báo cáo cho thấy, nhiệm kỳ qua, Thanh tra Chính phủ đã chỉ đạo ngành Thanh tra triển khai nhiều kỷ lục các cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng trên cả nước.
Đơn cử như thanh tra chuyên đề: quy hoạch xây dựng và thực hiện quy hoạch xây dựng; công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ vật liệu xây dựng; các dự án hạ tầng trọng điểm…
Toàn ngành đã triển khai trên 32.484 cuộc thanh tra hành chính và 752.164 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua thanh tra đã kiến nghị thu hồi 424.881 tỷ đồng, 2.209 ha đất; kiến nghị xem xét, xử lý hành chính 16.426 tập thể và 34.420 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 1.762 vụ việc, 1.266 đối tượng (tăng 80,6% so với nhiệm kỳ trước).
Riêng Thanh tra Chính phủ ban hành 82 kết luận thanh tra; phát hiện vi phạm về kinh tế 52.893 tỷ đồng, 3.134 ha đất; kiến nghị thu hồi 22.569 tỷ đồng, 578 ha đất; chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc.
Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra có phạm vi rộng, tính chất rất phức tạp, yêu cầu hoàn thành trong thời gian rất ngắn nhưng đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và dư luận xã hội đánh giá cao.
Với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, Thanh tra Chính phủ đã triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt chỉ thị của Bộ Chính trị, nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng, và đạt được nhiều kết quả, nhất là trong rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài lên Trung ương.
Theo báo cáo, Tổ công tác của Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ và địa phương đã tiến hành kiểm tra, rà soát 1.003 vụ việc theo kế hoạch từ nhiệm kỳ trước.
Đặc biệt, thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm, Ban Thường vụ Đảng uỷ Thanh tra Chính phủ đã tổ chức thực hiện “chiến dịch 90 ngày đêm” tập trung cao độ, huy động lực lượng nhiều đơn vị tham gia; cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên trung ương trên địa bàn TP Hà Nội.
Kết quả, đến 30/6/2025 - thời hạn Tổng Bí thư giao, đã cơ bản xử lý, giải quyết xong 203/226 vụ việc, đạt 89,8%. 23 vụ việc còn lại có 7 vụ việc công dân khởi kiện ra toà án và 16 vụ việc có khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật cần có thời gian để cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý, giải quyết.
Thanh tra Chính phủ cũng triển khai thực hiện đồng bộ các chủ trương, chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Trong 5 năm qua, qua hoạt động thanh tra, ngành Thanh tra đã phát hiện sai phạm về kinh tế tăng 62,3%; kiến nghị xử lý thu hồi về ngân sách tăng 86,6%; chuyển cơ quan điều tra tăng 258,8% số vụ việc và tăng 80,6% số đối tượng so với nhiệm kỳ trước.
Riêng Thanh tra Chính phủ đã chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc, tăng 180,5% so với nhiệm kỳ trước. Các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được Thanh tra Chính phủ chuyến cho cơ quan điều tra ngay trong quá trình thanh tra, khi chưa ban hành kết luận thanh tra.
Khi Ban Chỉ đạo Trung ương đặt nhiệm vụ phòng, chống lãng phí ngang với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Thanh tra Chính phủ được giao thanh tra 2 dự án có dấu hiệu lãng phí là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 (ở tỉnh Hà Nam cũ).
Chỉ trong 36 ngày, Thanh tra Chính phủ đã xác định số tiền lãng phí trên 1.200 tỷ đồng và các sai phạm liên quan, chuyển cơ quan điều tra xử lý.
Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ đã chủ trì, chỉ đạo toàn ngành tiến hành thanh tra 2 chuyên đề diện rộng trên phạm vi toàn quốc.
Đó là, thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc để cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, tháo gỡ cho các dự án tồn đọng, kéo dài; thanh tra phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước quản lý.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thanh tra Chính phủ thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế. Trong đó, theo Thanh tra Chính phủ, việc thực hiện phong trào thi đua của một số cơ quan, đơn vị còn hình thức; các nội dung, tiêu chí thi đua còn bất cập.
Việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện phong trào thi đua còn hạn chế; biện pháp thi đua chưa thực sự đổi mới, nên sức lan tỏa của phong trào thi đua chưa sâu rộng, chưa mạnh, chưa thực sự kích thích được các cơ quan, đơn vị và cá nhân hăng hái tham gia.
Đề cập đến giai đoạn 2026 -2030, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, đây là giai đoạn chiến lược quan trọng để đạt đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển, công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.
Vì vậy, Thanh tra Chính phủ đã đề ra những chỉ tiêu cụ thể, thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giai đoạn này.
Trong đó, Thanh tra Chính phủ đề ra chỉ tiêu phấn đấu hoàn thành 100% các cuộc thanh tra theo kế hoạch, các cuộc thanh tra diện rộng, thanh tra đột xuất được giao; thực hiện việc xử lý sau thanh tra đạt từ 75% trở lên.
Chỉ tiêu nữa là tập trung tham mưu giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 85% và tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật đạt tỷ lệ trên 90%.
Song song là giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài tại các cơ quan Trung ương, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên của các ngành và các cơ quan Thanh tra.
Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ. Thanh tra Chính phủ nêu rõ, sẽ triển khai thi hành có hiệu quả các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai; kiểm soát xung đột lợi ích, cơ chế kiểm soát quyền lực; phòng chống tham nhũng, tiêu cực khu vực ngoài nhà nước.
Thanh tra, kiểm tra trách nhiệm người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương và cán bộ, công chức, viên chức, trong thực hiện pháp luật về phòng chống tham nhũng, tiêu cực; kịp thời thanh tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật; xử lý nghiêm minh các vụ việc tham nhũng, tiêu cực… cũng là những định hướng được Thanh tra Chính phủ đề ra.
