Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho rằng cần linh hoạt, giảm bớt các thủ tục cứng nhắc về hành chính. Ảnh: TN

Hiện nay, hoạt động buôn lậu, sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng hóa không bảo đảm chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và các gian lận thương mại khác diễn biến ngày càng phức tạp với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Những vụ việc vi phạm có tổ chức với quy mô lớn diễn ra trên địa bàn liên tỉnh hoặc có tính chất quốc tế ngày càng gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu... 

Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh, việc ban hành Pháp lệnh QLTT để nâng cao địa vị pháp lý của QLTT, bảo đảm tính công khai, minh bạch, hợp lý và hiệu quả của hoạt động kiểm tra sự tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động thương mại, công nghiệp nhằm bảo vệ thương mại lành mạnh, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, lợi ích xã hội là rất cần thiết.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Lê Minh Thông bày tỏ băn khoăn, một số nội dung trong dự thảo phải hết sức thận trọng như biện pháp đặc biệt nếu giao cho Chính phủ quy định thì sẽ không minh bạch và cũng không phù hợp với tinh thần của Hiến pháp.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cần rà soát các quy định của dự án pháp lệnh để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp và thống nhất với các luật, pháp lệnh khác như quy định thanh tra chuyên ngành của Luật Thanh tra, quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để tránh sự chồng chéo, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và tố tụng hình sự... ư

Không lẫn lộn thanh tra với kiểm tra

Liên quan đến hoạt động kiểm tra, thanh tra chuyên ngành của lực lượng QLTT, Ủy ban Kinh tế cho rằng trong điều kiện thị trường phát triển đa dạng, vai trò của quản lý nhà nước cần có sự điều chỉnh cho phù hợp nên các quy định về thanh tra, kiểm tra cần linh hoạt, giảm bớt các thủ tục “cứng nhắc” về hành chính, xử lý kịp thời các phát sinh. “Cần nhấn mạnh hoạt động kiểm tra thường xuyên để đấu tranh phòng, chống các vi phạm đạt hiệu quả, việc thực hiện theo kế hoạch kiểm tra tại dự thảo khó đáp ứng được yêu cầu đổi mới, tính phức tạp của thực tiễn”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết.

Ông Lê Minh Thông cho rằng, dự thảo chưa phân định rõ hoạt động nào là thanh tra, hoạt động nào là kiểm tra. “Hoạt động thanh tra được điều chỉnh bởi Luật Thanh tra, nếu dự thảo pháp luật không quy định rõ khi nào thì thanh tra, khi nào thì kiểm tra sẽ dẫn đến lẫn lộn, nhất là hậu quả pháp lý của kiểm tra, thanh tra rất khác. Hơn nữa, thời hạn thanh tra, kiểm tra cũng phải quy định rõ để bảo đảm minh bạch”, ông Thông nhấn mạnh.

Chủ tịch Hội đồng dân tộc Kso Phước đặt vấn đề, những nội dung lực lượng QLTT đã thanh tra rồi, Thanh tra Bộ Công thương có thanh tra nữa không? Mô hình tổ chức thanh tra của QLTT như thế nào, có chịu sự chỉ đạo của Thanh tra Bộ không? Kiểm tra, thanh tra thế nào? “Cần làm rõ mối quan hệ giữa Thanh tra Bộ Công thương với lực lượng QLTT thực hiện chức năng thanh tra nếu không lại trùng lắp”, ông Kso Phước và Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển đều đề xuất.

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị làm rõ cơ quan có thẩm quyền nào được quyền có “văn bản chỉ đạo” kiểm tra đột xuất; bổ sung thời gian bắt đầu kiểm tra sau khi ban hành quyết định; làm rõ thời hạn của "việc tiếp tục tổ chức thẩm tra, xác minh, thu thập, bổ sung tài liệu, chứng cứ để xem xét, kết luận vụ việc” và thời hạn kết luận kiểm tra; quy định quan hệ trách nhiệm giữa người ra quyết định kiểm tra, Trưởng đoàn kiểm tra, thành viên đoàn kiểm tra.…

Thảo Nguyên