(Thanh tra) - Từ hơn 10 năm nay, dù trải qua nhiều thế hệ lãnh đạo từ xã đến thôn, nhưng tất cả đều chung 1 "mục đích": Thi nhau bán đất trái thẩm quyền, gây bức xúc trong nhân dân. Thế nhưng, không hiểu sao, những vị lãnh đạo UBND xã và Trưởng thôn này vẫn "bình chân như vại" bất chấp kết luận thanh tra đã chỉ rõ những sai phạm này.
Chuyên quyền, độc đoán, tập trung mọi quyền lực về mình, coi thường người dân, coi thường luật pháp, tham nhũng… đó là những “mỹ từ” mà người dân nói về những "công bộc của dân" ở địa phương mình.
Từ Trưởng thôn nhiệm kỳ trước…
Theo phản ánh của nhiều hộ dân đang sinh sống tại xóm 9 thuộc xã Đoan Hùng, huyện Hưng Hà, từ những năm 1994 - 1995, Trưởng thôn khi đó là ông Trần Văn Sử (hiện là Bí thư thôn Chấp Trung I) đã thực hiện việc bán đất bừa bãi và thu tiền rồi sử dụng vào những mục đích không rõ ràng.
Lợi dụng danh nghĩa là Trưởng thôn, ông Sử liên tiếp giao đất 2 lúa cho 5 hộ dân xóm 9 (trong đó có em trai ông Sử - theo kết luận thanh tra năm 1999 của UBND huyện Hưng Hà), để làm đất thổ cư, với tổng diện tích là 1.639,9m2.
Đến năm 1997, các hộ dân này ngang nhiên xây dựng nhà ở khi chưa có quyết định của cấp có thẩm quyền cho phép sử dụng đất, không có giấy tờ giao đất của UBND xã Đoan Hùng mà do ông Trần Văn Sử tự giao.
Kết luận thanh tra của huyện Hưng Hà năm 1999 chỉ rõ: “Trách nhiệm trước hết thuộc về ông Trần Văn Sử đã giao đất 2 lúa không đúng thẩm quyền cho 5 hộ dân sử dụng trái phép để làm nhà ở. Trách nhiệm đó cũng thuộc về UBND xã, mà trước hết là Chủ tịch UBND và cán bộ địa chính xã, vì đã buông lỏng quản lý đất đai ở địa phương và để việc thu tiền đất của 3 hộ dân vào ngân sách xã nhưng không có quyết định và biên bản bàn giao đất”.
Ngoài ra, ông Trần Văn Sử còn có những sai phạm trong việc quản lý diện tích khoán thầu, dẫn đến tình trạng xóm 9 quản lý sử dụng còn thừa so với HTX đã thu. Vì lợi ích cục bộ, ông Sử đã giấu diện tích đã đem chia giảm bình quân đầu sào cho xã viên. Việc giao diện tích đất phần trăm bổ sung cho con ông Sử và 16 trường hợp khác (trong đó có 6 trường hợp được giao đất phần trăm bổ sung khi chưa... ra đời), không có văn bản nào xác định về sự đồng ý từ cấp xã trở lên, là việc làm trái với chính sách đã quy định trong việc quản lý đất đai của Nhà nước.
Ruộng đấu giá trên đất 2 lúa sẽ được biến thành đất thổ cư, nếu Trưởng thôn "gật đầu". Ảnh Nam Dũng
Thanh tra huyện Hưng Hà đã căn cứ vào quyền hạn, trách nhiệm và mức độ sai phạm của những cá nhân nêu trên, đề nghị Thường trực Huyện ủy, UBND huyện xử lý nghiêm minh đối với Chủ tịch UBND xã Đoan Hùng và cán bộ địa chính xã. Đồng thời, đề nghị Thường trực Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo Ban Thường vụ Đảng ủy, UBND xã Đoan Hùng khẩn trương có hình thức xử lý nghiêm minh đối với ông Trần Văn Sử - Bí thư Chi bộ thôn Chấp Trung I, nguyên Xóm trưởng xóm 9, xã Đoan Hùng, vì đã có những sai phạm trong quản lý đất đai.
Với những sai phạm lớn như vậy, nhưng vào năm 2000, Uỷ ban Kiểm tra Đảng ủy xã Đoan Hùng chỉ ra quyết định thi hành kỷ luật ông Sử ở hình thức “cảnh cáo”. Nhờ đó, từ năm 2007 đến nay, ông Sử đã quay trở lại giữ chức vụ Bí thư Chi bộ thôn Chấp Trung I (bao gồm 3 xóm 9, 10 và 11). Điều đó càng làm cho người dân thêm phẫn uất, bức xúc và không khỏi đặt ra những nghi vấn rằng ai đã “che chở” cho ông Sử?
… Đến Trưởng thôn nhiệm kỳ sau
Tiếp bước "công cuộc" bán đất trái thẩm quyền của ông Trần Văn Sử, những Trưởng thôn tiếp theo là ông Phiệt, rồi đến ông Bùi Văn Tạm (đương nhiệm) còn ngang nhiên vi phạm trắng trợn hơn.
Tại xóm 9, từ năm 2001 - 2003 (thời kỳ ông Phiệt làm Xóm trưởng, ông Khương làm Bí thư), đã có trên 20 hộ tự ý làm nhà trái phép. Cả cán bộ thôn, xã đều khẳng định là “không thu tiền” của dân và cho rằng do dân tự làm trái phép.
Vào năm 2003, xã Đoan Hùng có chủ trương gộp nhiều xóm lại thành thôn với mục đích “tinh giảm bộ máy”, giúp người dân đỡ phải cảnh làm “trâu” kéo nhiều “cày”. Thực hiện chủ trương đó, 3 xóm có vị trí địa lý liền nhau là xóm 9, xóm 10 và xóm 11 đã được ghép lại thành thôn Chấp Trung I. Trưởng thôn mới là ông Bùi Văn Tạm, người đã liên tục tái đắc cử và lãnh đạo thôn Chấp Trung I suốt từ năm 2003 đến nay.
Cũng từ khi ông Tạm lên nắm quyền, người dân nơi đây ngày càng bức xúc hơn. Từ năm 2003 đến nay, thôn Chấp Trung I do ông Bùi Văn Tạm làm Trưởng thôn đã cho 17 hộ thầu mặt nước với thời hạn 10 năm có thu tiền, trong đó 2 hộ giao đất trái thẩm quyền, còn lại những hộ dân khác cũng đã tiến hành làm nhà kiên cố.
Chính sách "dồn ô đổi thửa" do quan chức địa phương thực hiện sai quy định, khiến hàng ha đất ruộng trở nên hoang hóa. Ảnh: Nam Dũng
Lợi dụng chính sách “dồn ô đổi thửa”, từ ngày 2/3/2012 đến ngày 12/3/1013, ban lãnh đạo thôn Chấp Trung I tổ chức thực hiện theo biểu 01, bản đồ đo đạc năm 2006, lấy diện tích đất thổ cư của nhân dân (đất do cha ông để lại từ nhiều đời trước đó) rồi trừ đi đất cơ bản ngoài đồng (việc làm này trái với quy định thực hiện số liệu theo Nghị định 64/NĐ-CP năm 1993 của Chính phủ), để bù đắp vào phần diện tích đất mà thôn đã bán tràn lan trước đó.
Theo chủ trương, chính sách “dồn ô đổi thửa” chỉ thực hiện việc dồn, tập trung những miếng ruộng nhỏ, nhiều mảnh, manh mún ngoài đồng của người dân lại tạo thành 1 hoặc tối đa 2 mảnh lớn, để thuận cho việc canh tác bằng máy móc, nâng cao năng suất. Nhưng ở đây, lãnh đạo thôn đã áp dụng theo kiểu “dồn cả đất thổ cư” lại, tức là chính quyền thôn đo đạc đất thổ cư các hộ, rồi chiếu theo Quyết định 41/2006/QĐ-UBND của UBND tỉnh Thái Bình về việc ban hành hạn mức giao đất ở; xác định diện tích đất ở của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở có vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở khu dân cư. Quyết định này nói rõ việc cấp hạn mức đất ở là đối với những hộ được cấp mới, còn không áp dụng đối với những hộ dân có đất đã được xác định bằng những giấy tờ có trước Luật Đất đai năm 2003. Thế nhưng, thôn vẫn áp dụng theo "luật riêng", cứ 1 đất thổ cư thừa bằng 3 đất ruộng, hầu như các hộ trong thôn đều bị trừ kiểu này, dẫn đến tình trạng cả ha ruộng bị bỏ hoang, không biết lãnh đạo thôn định để làm gì?
Không những thế, Trưởng thôn Bùi Văn Tạm còn "phù phép" biến 1 nhà trẻ của thôn Chấp Trung I thành nhà riêng của mình, cái còn lại (thôn chỉ có 2 nhà trẻ) cũng được ông Trưởng thôn... bán nốt, nhưng số tiền bán nhà trẻ cũng chẳng ai biết được chi dùng vào việc gì. Trong khi đó, trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo đều phải đi học nhờ ở chỗ khác.
Xã "bắt tay" thôn bán đất trái thẩm quyền
Không chỉ ở cấp thôn, mà lên đến cấp xã, việc bán đất trái thẩm quyền cũng diễn ra tràn lan. Cuối năm 2012, UBND xã Đoan Hùng không ngần ngại bán trái thẩm quyền 48 suất đất (trong đó có 8 suất thuộc diện tích đất của thôn Chấp Trung I).
Không chỉ thi nhau bán đất trái thẩm quyền, UBND xã Đoan Hùng còn có những sai phạm về công tác thu, chi tài chính.
Năm 2011, cơ quan thanh tra đã phát hiện xã để ngoài sổ sách hơn 2 tỷ đồng tiền thu từ quyền sử dụng đất.
Riêng việc đấu giá 33 lô quyền sử dụng đất khu vực xóm 13, thôn Chấp Trung II đã thu được số tiền 4,104 tỷ đồng, nhưng số tiền để chi phí cho xây dựng, giải phóng mặt bằng và chi phí khác cũng "ngốn" hết hơn 3 tỷ đồng.
Từ tháng 11/2011, UBND xã đã chấp thuận giao cho Công ty Hoa Hồng Hưng Hà 1 khu đất (khu gốc Dứa, thôn Chấp Trung I) ở giữa cánh đồng để làm bãi đổ rác thải. Thế nhưng, đến nay, rác thải không thấy đâu, chỉ thấy xuất hiện ở khu đất này một cái ao rất to và sâu, xung quanh bờ được trồng rất nhiều cây keo, còn người dân thì "cấm có bén mảng" tới đổ rác. Việc làm này khiến người dân không khỏi nghi ngờ, liệu trong mấy năm nữa, "bãi rác" này sẽ mọc lên một khu biệt thự nhà vườn?
Không chỉ ngang nhiên bán đất, lãnh đạo xã và thôn còn ngang nhiên "ép" dân không được tố cáo tiêu cực. Khi những người dân bức xúc đứng lên tố cáo sai phạm của lãnh đạo xã, thôn; UBND xã đã giao cho ông Bùi Đức Hoán, Phó Chủ tịch UBND xã cử ông Tú, Phó Trưởng Công an xã lập biên bản, yêu cầu ông Đoàn Văn Bảy (người đại diện cư dân xóm 9 tố cáo) “không được lên Trung ương tố cáo, để cho địa phương tự giải quyết”. Tuy nhiên "cái tự giải quyết" của UBND xã Đoan Hùng chỉ là sự giấu giếm, bao che và lẩn tránh, càng làm cho người dân bức xúc hơn.
Để tìm câu trả lời cho vấn đề người dân ở xã Đoan Hùng tố cáo những hành vi sai phạm của lãnh đạo thôn, xã, ngày 17/5/2013, phóng viên Báo Thanh tra đã tới trụ sở UBND xã Đoan Hùng đặt lịch làm việc (lúc đó là 10 giờ 15 phút), nhưng tất cả các phòng, ban đều khóa trái cửa, không có ai làm việc, chỉ có duy nhất 3 con bò đang gặm cỏ trong khuôn viên trụ sở UBND xã. Gọi điện thoại cho lãnh đạo UBND xã, phóng viên được cho biết "hôm nay (17/5 - PV), cả ủy ban đang bận đi họp và đi... lễ chùa"!
Không liên hệ làm việc được tại xã, phóng viên tiếp tục tới UBND huyện Hưng Hà để đặt lịch làm việc. Tại đây, ông Trần Quang Sỹ - Phó Chánh Văn phòng UBND huyện giới thiệu sang làm việc với Chánh Thanh tra huyện.
Khi phóng viên gọi điện liên hệ làm việc, Chánh Thanh tra huyện thông báo "đang đi họp trên tỉnh" và hẹn khi khác làm việc. Sau một thời gian chờ đợi, phóng viên liên lạc lại với Chánh Thanh tra thì nhận được câu trả lời: "Vấn đề này không thuộc thẩm quyền của Thanh tra huyện. Thanh tra huyện cũng không bố trí được thời gian làm việc với phóng viên".
Liên hệ lại với Văn phòng UBND huyện, phóng viên được giới thiệu sang liên hệ với ông Phạm Thành Nhơn - Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, nhưng rồi cũng chỉ nhận được câu trả lời giống hệt của Chánh Thanh tra huyện. Tuy nhiên, ông Phạm Thành Nhơn có xác nhận “tình trạng bán đất tràn lan trái thẩm quyền ở xã Đoan Hùng là có và xảy ra từ năm 2007 trở về trước”.
Trước thái độ làm việc thiếu hợp tác của các cấp lãnh đạo chính quyền từ UBND huyện Hưng Hà đến UBND xã Đoan Hùng, dư luận đang đặt câu hỏi: Phải chăng, những sai phạm đó là có hệ thống và được bao bọc rất chặt chẽ từ huyện đến thôn?
Trả lời cho câu hỏi này, chắc chỉ có UBND tỉnh Thái Bình.
Nam Dũng
