Một cây gỗ nghiến cổ thụ khoảng 200 năm tuổi bị chặt hạ vào cuối tháng 10/2016 thì đến tháng 3/2017 đã bị mục nát

Con số trong các báo cáo nhảy như chong chóng 

Theo Báo cáo số 44 ngày 24/3/2017 của VQG Ba Bể về tình hình khai thác gỗ nghiến trái phép trong quý I năm 2017. Tính đến ngày báo cáo này thì đã có 10 vụ khai thác rừng trái phép 10 cây gỗ các loại với khối lượng là hơn 61m³ (trong đó có 9 cây nghiến nhóm IIA với khối lượng hơn 59m³).

Đến Báo cáo số 95, ngày 1/6/2017, thì tổng số cây gỗ bị chặt hạ trên địa bàn là 33 cây với khối lượng là hơn 179m³, trong đó có 27 cây gỗ nghiến thuộc nhóm IIA.

Gần một tháng sau, ngày 28/6/2017, tại Báo cáo số 115 về tình hình khai thác gỗ nghiến trái phép trên địa bàn VQG Ba Bể thì đã thống kê có 14 vụ khai thác rừng trái phép với số lượng là 36 cây nghiến và khối lượng lúc này là 239,6m³.

Như vậy so với Báo cáo tháng 3 thì khối lượng gỗ nghiến bị hạ đã tăng 180m³, còn so với báo cáo trước đó một tháng cũng đã tăng 60m³.

Theo lý giải của VQG Ba Bể, trong số đó có nhiều cây gỗ nghiến bị chặt hạ vào năm 2016 nhưng đến tận năm 2017 mới phát hiện là 21 cây. Còn 6 tháng đầu năm 2017 mới có 15 cây bị hạ trái phép.

Nhưng tại Báo cáo số 139 ngày 20/4/2017 của UBND tỉnh Bắc Kạn về công tác quản lý và bảo vệ rừng tại VQG Ba Bể từ đầu năm 2017 đến ngày 8/4: Có 13 vụ khai thác rừng trái phép và 19 cây gỗ bị chặt hạ mới với khối lượng là 134,7m³ (trong đó, có 18 cây gỗ nghiến nhóm IIA và 1 cây gỗ phay nhóm VI khối lượng 2,4m³), tăng 8 vụ so với cùng kỳ năm 2016.

Và, kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra Cục Kiểm lâm (thời gian kiểm tra từ ngày 24 đến ngày 27/4/2017 theo Biên bản số 78 của Cục Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) thì đã có 27 cây gỗ nghiến bị chặt hạ chứ không phải 18 cây như báo cáo trước đó. Và khối lượng tăng thêm là hơn 65,2m³. Tính ra, mới có 4 tháng đầu năm 2017, tại VQG Ba Bể đã có hơn 200m³ gỗ nghiến đã bị khai thác trái phép.

Vậy một câu hỏi được đặt ra là đâu mới là con số thật sự về số cây gỗ nghiến bị chặt tại VQG Ba Bể trong những năm qua, nhất là trong 6 tháng đầu năm 2017. Khi mà Báo cáo của Vườn là một con số, của tỉnh một số khác và của Cục Kiểm lâm lại là một số khác.

Trong khi đó, như Báo Thanh tra đã phân tích, trong số đó có nhiều cây gỗ nghiến bị chặt hạ ngay tại nơi Công an huyện và Ban Chỉ huy quân sự huyện Ba Bể nhận giao khoán bảo vệ. Tức là VQG Ba Bể đang bất lực trước nạn phá rừng mặc dù được coi là nơi "bất khả xâm phạm".

Kiểm lâm có đủ năng lực để bảo vệ rừng?

Ngày 12/5/2017, Cục Kiểm lâm, Tổng cục Lâm nghiệp đã có Công văn số 254 về việc yêu cầu xử lý sau kiểm tra gửi Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Vùng I cho biết: Để kiểm tra, xác minh rõ các thông tin phản ánh về tình tạng khai thác gỗ nghiến trái phép tại VQG Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, Cục Kiểm lâm đã ban hành Văn bản số 154 ngày 30/3/2017 yêu cầu Chi cục Kiểm lâm Vùng I kiểm tra, xác minh thông tin.

Ngày 4/4/2017, Chi cục Kiểm lâm Vùng I có Báo cáo số 135 về kết quả kiểm tra, xác minh thông tin phán ánh về tình trạng khai thác gỗ nghiến trái phép tại VQG Ba Bể. Tuy nhiên, sau báo cáo kết quả kiểm tra, xác minh của Chi cục Kiểm lâm Vùng I, các cơ quan báo chí tiếp tục phản ánh và đề nghị Cục Kiểm lâm làm rõ thông tin “có tiêu cực, bao che, tiếp tay của Đoàn kiểm tra Chi cục Kiểm lâm Vùng I trong quá trình kiểm tra tại VQG Ba Bể”. 

Sau đó, Cục Kiêm lâm đã tiếp tục ban hành Văn bản số 185 ngày 14/4/2017 yêu cầu Chi cục Kiểm lâm Vùng I làm rõ kết quả kiểm tra tình trạng khai thác lâm sản trái phép tại VQG Ba Bể. Đồng thời Cục Kiểm lâm thành lập đoàn công tác làm việc với Chi cục Kiểm lâm Bắc Kạn và VQG Ba Bể để kiểm tra xác minh làm rõ một số nội dung phản ánh của các cơ quan báo chí. Qua xem xét báo cáo và đề xuất của Đoàn kiểm tra, Cục Kiểm lâm yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Vùng I: Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của ông Nguyễn Liêm Chính, Phó đội trưởng Đội Kiểm lâm cơ động và PCCCR và các cá nhân có liên quan trong việc kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh về tình trạng khai thác gỗ nghiến trái phép tại VQG Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn như kết luận của Đoàn kiểm tra của Cục Kiểm lâm.

Liên quan đến vụ việc này, ngày 26/6/2017, UBND tỉnh Bắc Kạn đã có Công văn số 2905 về việc tham mưu kiểm điểm gửi Sở Nội vụ Bắc Kạn đã cho biết: Sau khi xem xét nội dung Báo cáo số 99 ngày 13/6//2017 của Tổ công tác liên ngành theo Quyết định 688 ngày 19/5/2017 của UBND tỉnh, UBND tỉnh có ý kiến như sau:

Giao Sở Nội vụ nghiên cứu, tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo VQG Ba Bể, Hạt Kiểm lâm, các Trạm Kiểm lâm và các cá nhân có liên quan để xảy ra tình trạng chặt phá, khai thác rừng, vận chuyển lâm sản trái phép tại VQG Ba Bể và Báo cáo UBND tỉnh trong tháng 7/2017.

Phóng viên Báo Thanh tra đã liên lạc với UBND tỉnh Bắc Kạn để làm rõ thông tin việc xử lý này nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nam Dũng  - Thành Nam