Trụ sở HTX Dịch vụ Tổng hop Nông nghiệp Đại Từ. Ảnh: Quế Dung

HTX thực hiện đúng quyền quản lý, khai thác chợ

Theo UBND quận Hoàng Mai, Chợ Đại Từ được đầu tư với số vốn từ ngân sách Nhà nước là 593,6 triệu đồng và chủ đầu tư là UBND xã Đại Kim. Trên thực tế, toàn bộ chứng từ, hóa đơn đỏ cho thấy: HTX Dịch vụ Tổng hợp Nông nghiệp Đại Từ (HTX Đại Từ) là đơn vị đã bỏ vốn đầu tư với tổng số vốn đầu tư ban đầu là 768,5 triệu đồng.

Tiếp đó, UBND xã Đại Kim có Quyết định số 312 ngày 3/12/2003 tạm giao chợ Đại Từ cho HTX Đại Từ quản lý.

Ngày 10/12/2003, UBND xã Đại Kim có tiếp Quyết định số 321 giao cho HTX Đại Từ là chủ đầu tư nâng cấp, cải tạo chợ. Nguồn vốn đầu tư là vốn tích lũy của HTX và các xã viên đóng góp với phương thức là chủ đầu tư trực tiếp quản lý thực hiện dự án. Việc này phù hợp và thực hiện đúng theo quy định tại Nghị định 02/2003 của Chính phủ.

Theo tài liệu chúng tôi có được, từ tháng 5/2001 đến ngày 31/5/2008, HTX đã đầu tư xây dựng cải tạo chợ là 2,3 tỷ đồng. Cũng không thấy có bất cứ khoản đầu tư nào được đầu tư cho chợ Đại Từ từ ngân sách Nhà nước như báo cáo của UBND quận Hoàng Mai!

Quay lại vấn đề HTX chỉ được UBND xã Đại Kim tạm giao quản lý kinh doanh chợ, chưa được cơ quan có thẩm quyền giao quản lý khai thác chợ, chúng tôi nhận thấy: Quyết định 312 tạm giao quyền quản lý chợ nhưng không hề nêu thời hạn tạm giao. Trải qua 11 năm, tồn tại qua rất nhiều nhiệm kỳ lãnh đạo quận, lãnh đạo phường và chủ nhiệm HTX; HTX vẫn quản lý, kinh doanh khai thác và nộp phí, thuế đầy đủ. Đến thời điểm bị thu hồi cũng không có văn bản nào phủ nhận quyền quản lý chợ của HTX. Dư luận đặt dấu hỏi, có hay không việc lúc khó khăn thì UBND xã giao HTX tự làm còn đến lúc “có ăn” (chợ có nguồn thu - PV) thì thu trắng?

UBND quận cho rằng HTX chỉ chủ yếu tập trung khai thác chợ, việc đầu tư, cải tạo, sửa chữa rất hạn chế làm cho hạ tầng của chợ xuống cấp, xập xệ, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về cháy nổ, an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường. Tuy  nhiên, hồ sơ và thực tế diễn ra lại không phải như vậy. Với trách nhiệm của đơn vị quản lý trực tiếp, năm 2005, HTX Đại Từ có dự án trình UBND phường và UBND quận Hoàng Mai, các cơ quan chức năng xin phê duyệt đầu tư xây dựng chợ Đại Từ với mức đầu tư tại thời điểm trên 4 tỷ đồng. Tuy nhiên, đề nghị này không nhận được phản hồi nào.

Tiếp đó, từ năm 2009 - 2012, HTX liên tục có công văn đề nghị UBND phường Đại Kim và UBND quận Hoàng Mai xin phép được cải tạo, sửa chữa, nâng cấp chợ Đại Từ nhưng không được phê duyệt. Thậm chí có công trình cải tạo đơn giản cũng bị UBND phường tổ chức cưỡng chế tháo dỡ. Do đó, việc chợ Đại Từ không được cải tạo, nâng cấp không phải do lỗi của HTX!

Đối với các nội dung liên quan đến việc HTX Đại Từ có nhiều vi phạm trong quá trình kinh doanh, khai thác chợ mà UBND quận nêu, hồ sơ cũng cho thấy: HTX đã thực hiện việc thu phí theo đúng các quy định tại Quyết định 34/2009/QĐ-UBND ngày 9/1/2009. Mọi khoản thu từ hoạt động chợ đều được thực hiện theo Nghị quyết của tập thể dựa trên cơ sở các văn bản pháp luật hiện hành và được ghi chép đầy đủ vào sổ sách kế toán. Điều lệ HTX, Nội qui chợ Đại Từ, Nội qui phòng cháy, chữa cháy… đều được HTX nộp về cơ quan quản lý Nhà nước của UBND quận Hoàng Mai. Từ năm 2008, HTX thường xuyên phối hợp với cán bộ thuế thuộc Chi cục Thuế quận đôn đốc các hộ kinh doanh nộp thuế.

Theo đó, HTX đã thực hiện nghiêm túc, phối hợp với các cơ quan Nhà nước trong vấn đề quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh khai thác chợ. Mặt khác, các cơ quan ban ngành thuộc UBND quận Hoàng Mai cũng nhiều lần đến thanh tra, kiểm tra vấn đề thực hiện nội quy chợ, vấn đề an toàn phòng cháy, chữa cháy, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm tại chợ, nhưng không có cơ quan nào có ý kiến về việc nội quy cũng như các hoạt động của chợ như văn bản của UBND quận Hoàng Mai.

Một phần kinh doanh của chợ Đại Từ. Ảnh: Quế Dung

Không thực hiện đúng chỉ đạo của TP

Tìm hiểu Quyết định 12/2012/QĐ-UBND ngày 30/5/2012 và Quyết định số 26/2013 QĐ-UBND ngày 17/7/2013 của UBND TP Hà Nội về việc ban hành quy định phát triển và quản lý chợ trên địa bàn, chúng tôi nhận thấy, quyết định này quy định việc quản lý các chợ trên địa bàn quận Hoàng Mai là công tác quản lý Nhà nước chứ không phải công tác quản lý kinh doanh khai thác chợ. Tuy nhiên, UBND quận Hoàng Mai và UBND phường Đại Kim lại áp dụng để thực hiện việc quản lý khai thác chợ. Việc UBND quận ban hành Văn bản số 1062, Thông báo số 662, Văn bản số 08 về việc thu hồi chợ về UBND phường quản lý là đi ngược với quy định của pháp luật.

Bởi lẽ, hiện nay, cả nước đang thực hiện việc chuyển đổi mô hình quản lý khai thác chợ từ Ban quản lý, tổ quản lý sang mô hình doanh nghiệp quản lý khai thác chợ theo quy định tại điểm c, điểm d Khoản 2, Khoản 3, Điều 15 Nghị định 114/NĐ-CP; điểm c, Khoản 2, Khoản 3 Điều 15 Nghị định 11 VBHN-BCT ban hành ngày 23/1/2014; Khoản 4, Điều 19, Khoản 4, Điều 20 của Quyết định 12/2012 QĐ-UBND. Song, UBND quận Hoàng Mai và UBND phường Đại Kim lại làm ngược lại với các quy định này là chuyển đổi mô hình HTX quản lý sang mô hình tổ quản lý thuộc UBND phường.

Đặc biệt, các văn bản này không được UBND quận, UBND phường triển khai tới HTX, là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ những nội dung tại các văn bản nêu trên.

Trước đó, Văn bản 4794 ngày 18/11/2013 của Sở Công thương yêu cầu UBND quận Hoàng Mai phải thực hiện nghiêm chỉnh công tác quản lý Nhà nước đối với các chợ trên địa bàn quận Hoàng Mai và giãn tiến độ chuyển đổi chợ và kinh phí cải tạo chợ. Nhưng UBND quận Hoàng Mai lại chỉ đạo UBND phường Đại Kim thực hiện việc quản lý khai thác chợ chứ không phải là quản lý Nhà nước đối với chợ Đại Từ.

Văn bản 4794 cũng yêu cầu UBND quận Hoàng Mai phải mời Chủ tịch Liên minh HTX TP Hà Nội tham gia kiểm tra kiểm soát, tổ chức làm rõ và thống nhất các nội dung liên quan đến hoạt động quản lý kinh doanh khai thác chợ của các HTX trên địa bàn, nhưng UBND quận Hoàng Mai đã không tiến hành công việc này, thậm chí còn không thông báo cho HTX về việc thu hồi chợ, không tổ chức họp xã viên và tiểu thương trong chợ về việc thu hồi quyền quản lý chợ như yêu cầu của UBND quận Hoàng Mai tại Văn bản số 662.

Chợ Đại Từ được quy hoạch là chợ dân sinh hạng 2 do HTX Đại Từ đầu tư nâng cấp, xây dựng, song UBND quận Hoàng Mai lại ban hành Văn bản số 1365 ngày 14/11/2013 xin ý kiến góp ý dự thảo phương án quản lý tạm thời các chợ tạm, chợ cóc trên địa bàn quận và được Sở Công thương thống nhất. Dẫn đến việc thu hồi trái quy định quyền quản lý, kinh doanh khai thác chợ, làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của tập thể HTX và cá nhân các xã viên - những người đã tự gây dựng sự phát triển, sầm uất của chợ ngày nay. Vấn đề này, đề nghị UBND TP Hà Nội cần sớm làm rõ!

Đan Quế - Nguyễn Dung