Máy đào và xe chở đất bị công an bắt giữ tại thôn Bắc Pó. Ảnh: N.G

Giữa trưa của mùa khô vùng biên giới huyện Chư Prông, trong lúc ghi nhận về tình trạng phá rừng, lấn đất rừng trồng cây nông nghiệp trái phép tại xã Ia Mơ, PV nhận được nguồn tin báo tại các xã Ia Lâu, Ia Piơ đang có rất nhiều hoạt động khai thác đất, cát trái phép.

Tiếp nhận nguồn tin, trưa 24/1, PV đã nhanh chóng tiếp cận hiện trường, vì giữa trưa nên toàn bộ hiện trường chỉ còn lại các thiết bị. Tránh động tĩnh đến hoạt động trên, sau hơn 2 giờ mật phục, tại khu vực suối lớn của làng Đút, xã Ia Lâu, nhóm các thợ bơm hút cát, người lái máy đào đã trở lại hiện trường để tiếp tục khởi động công việc và chờ xe tải lớn vào đưa cát khai thác trái phép về khu vực tập kết để tiêu thụ.

Hiện trường khai thác cát và chiếc xe máy đào đã di chuyển đến vị trí khác khi có lực lượng kiểm tra (góc trên bên trái). Ảnh: N.G

Sau khoảng hơn nửa giờ hì hụt bơm hút, đào phá đất đồi bằng cơ giới để người bên dưới đưa vòi bơm chuyển cát sạch lên chiếc xe ô tô màu cam chờ sẵn ở phía trên bờ, thì lúc này lượng cát cũng vừa tràn bờ chắn thành thùng của xe. Ngay khi chiếc ô tô tải ben chuẩn bị rời khỏi hiện trường, chúng tôi thông báo đến chính quyền để phối hợp kiểm tra, xử lý.

Điều đáng nói, vị trí khai thác cát trái phép tại khu vực trên cách trụ sở UBND xã Ia Lâu chỉ 3,2km với đường đi lại rất thuận lợi và việc kiểm soát cũng khá dễ dàng. Nhưng không rõ vì đâu chính quyền địa phương nơi đây không xử lý và để diễn ra thời gian dài trong những năm qua để người dân trong vùng lên tiếng. 

Toàn bộ hình ảnh, quy trình khai thác cát được chúng tôi ghi nhận và chuyển cho lãnh đạo UBND huyện Chư Prông, UBND xã để chỉ đạo, phối hợp xử lý theo quy định của pháp luật. 

Sau khoảng 20 phút nhận được tin báo, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Lâu và Trưởng Công an xã đến hiện trường. Tuy nhiên, lúc này toàn bộ tang vật là máy bơm cát đã được đưa khỏi khu vực bơm hút, máy đào di chuyển ra xa và đỗ ở một vị trí như không liên qua gì đến chuyện đào cát. Tương tự, chiếc xe tải 81C-067.66 (niên hạng sử dụng dán trên kính xe 30/4/2018) cũng đã trút hết toàn bộ phần cát đã bơm lên xe trở lại dòng suối và chuẩn bị rời đi.

Chiếc xe tải chở cát màu cam hết đăng kiểm trong thời gian dài nhưng vẫn được lưu thông, vận chuyển cát. Ảnh: N.G

Sau khi tận thấy hiện trường khai thác cùng những hình ảnh ghi nhận trước đó mà chúng tôi cung cấp đến tổ kiểm tra, lực lượng chức năng tại đây xác định chủ các phương tiện và đề nghị đưa tang vật về UBND xã để tiếp tục làm rõ.

Theo một số người dân trong vùng cho biết, người khai thác cát trái phép ở đây ai cũng biết, họ làm rất lâu rồi, cứ đưa máy móc vào làm rồi bán lại trong dân mà không ai xử lý. Có lần bắt giữ máy bơm nhưng sau đó thì họ lại đưa về tiếp tục bơm hút cát như không có chuyện gì.

Cùng trên địa bàn xã Ia Lau, chúng tôi di chuyển tiếp về khu vực đất sản xuất gần thôn Bắc Pó, xã Ia Lâu, thì bất ngờ phát hiện thêm nhiều xe tải ra vào tấp nập, đào bới đất ruộng tập kết đổ về khu vực nhà máy sản xuất gạch Tuynel Lộc Hậu ở gần đó. Việc khai thác đất chỉ dừng lại khi có lãnh đạo UBND xã và Công an đến tại hiện trường.

Với toàn bộ hành vi vi phạm được ghi nhận tại khu vực ruộng khô nơi có 2 xe tải ben chở đất với sự hỗ trợ của người điều khiển chiếc máy đào màu vàng cam đưa đất từ ruộng lên xe để chở đi. Tổ kiểm tra của UBND xã Ia Lâu đã đề nghị đưa phương tiện vi phạm về trụ sở để phối hợp điều tra. Tuy nhiên, sau thời gian rất lâu, 2 phương tiện xe ô tô tải chở đất mới đồng ý chạy về xã. Trong 2 xe tải này, có xe ô tô BKS 64C-013.68 có dấu hiệu thay đổi kết cấu.

Máy đào và phương tiện chở đất được chính quyền và Công an xã phát hiện tại hiện trường thôn Bắc Pó. Ảnh: N.G

Ghi nhận tại khu vực nhà máy sản xuất gạch Lộc Hậu, tại khu vực trước sân có rất nhiều khối đất được đổ thành đống to. Ở phía sau nhà máy này có cả núi đất sét đang được 2 chiếc máy đào san gạt, dọn đường cho việc vận chuyển đất ở nơi khác đưa về chuẩn bị cho hoạt động sản xuất gạch.

Được biết, Nhà máy Sản xuất gạch Lộc Hậu đã hoạt động trên địa bàn thời gian rất dài nhưng không có mỏ đất sét để làm nguyên liệu sản xuất. Tuy nhiên, lượng đất sét được tập kết phía trong nhà máy này thường xuyên cao ngút với khối lượng lên cả ngàn mét khối nhưng không đơn vị, cơ quan nào giám sát?

Trước và phía sau lò gạch Lộc Hậu chất đầy đất và đất sét được khai thác trái phép để phục vụ cho hoạt động sản xuất gạch trong thời gian dài. Ảnh: N.G

Để tìm hiểu rõ hơn về công tác kiểm tra, quản lý khoáng sản trên địa bàn, theo Chủ tịch UBND xã Ia Lâu Nguyễn Thành Công cho biết: Trong năm 2023 xã cũng đã xử lý mấy trường hợp vi phạm, tuy nhiên do địa bàn rộng, người dân lén lút khai thác nên cũng khó kiểm tra. Tại xã hiện không có mỏ đất, mỏ cát nào được cấp phép, với 2 trường hợp khai thác đất, cát vừa phát hiện xã sẽ lập biên bản, báo cáo UBND huyện để xử lý theo quy định pháp luật...

Trước tình trạng khai thác đất, cát trái phép trên địa bàn xã Ia Lâu và một số địa phương trong huyện Chư Prông đề nghị UBND tỉnh Gia Lai, chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh sớm kiểm tra, xử lý.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.