Sau một thời gian dài khởi kiện UBND quận Bình Tân, 8 hộ gia đình đã thắng nhiều vụ án. Thế nhưng vụ việc vẫn chưa có hồi kết. Ảnh: Ngân Nga

Những hộ dân này đã khởi kiện đến tòa án các cấp và thắng nhiều vụ kiện. Sau đó, UBND quận Bình Tân buộc phải hủy bỏ văn bản ngăn chặn giao dịch và các quyết định thu hồi nói trên.

Vụ việc tưởng chừng kết thúc có hậu khi các hộ dân này thắng kiện và UBND quận Bình Tân thu hồi văn bản ngăn chặn giao dịch đối với 12 GCNQSDĐ, hủy bỏ quyết định thu hồi GCN đối với trường hợp đầu tiên là hộ ông Nguyễn Văn Bộc.

Tuy nhiên, hành trình đi tìm công lý của 8 hộ gia đình vẫn đụng phải “rào cản” từ Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) quận Bình Tân, khi đơn vị này lấy lý do GCNQSDĐ của ông Bộc bị ngăn chăn bởi công văn “giữ nguyên hiện trạng” liên quan đến bà Lê Thị Hồng Phượng, nên không ký xác nhận đăng ký giao dịch đảm bảo.

Theo phản ánh, sau khi UBND quận Bình Tân hủy bỏ quyết định thu hồi GCNQSDĐ đối với thửa đất và tài sản gắn liền với đất tại địa chỉ số 498-500 đường Kinh Dương Vương, phường An Lạc A của hộ ông Nguyễn Văn Bộc, bà Nguyễn Thị Kim Loan, gia đình đã đến Sở Tư pháp TP HCM kiểm tra thông tin và được biết trên cổng thông tin dữ liệu công chứng điện tử (cổng TTĐT công chứng) đã gỡ bỏ ngăn chặn giao dịch đối với GCNQSDĐ của ông Bộc (tức là GCNQSDĐ của ông có giá trị pháp lý).

Lãnh đạo Sở Tư pháp TP HCM trả lời Báo Thanh tra tại cuộc họp báo. Ảnh: Ngân Nga

Sau đó, gia đình tiến hành thủ tục thế chấp vay vốn, được Ngân hàng Eximbank đồng ý cho vay và Phòng Công chứng số 7 chứng thực đủ điều kiện.

Tuy nhiên, khi gia đình gửi hồ sơ đến Chi nhánh VPĐKĐĐ quận Bình Tân yêu cầu xác nhận đăng ký giao dịch đảm bảo thì bị đơn vị này từ chối giải quyết với lý do tài sản trên của ông Bộc đang bị ngăn chặn bởi Công văn 3523/UBND ngày 21/10/2020 của UBND quận Bình Tân về việc “giữ nguyên hiện trạng phần đất liên quan đến khiếu nại của bà Lê Thị Hồng Phượng”.

Điều đáng nói, về nội dung liên quan đến bà Lê Thị Hồng Phượng (người đại diện pháp luật cho bà Trần Thị Đê - đã chết năm 2003), tại nhiều văn bản của Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra TP HCM và UBND quận Bình Tân trước đó khẳng định “về nguồn gốc đất khiếu nại (16.000m²) có nguồn gốc thuộc Bằng khoán số 1103 của bà Trần Thị Đê.

Sau năm 1975, đất này do Nhà nước quản lý đã giao cấp cho các chủ thể sử dụng và đã đăng kí theo Chỉ thị 299/TTg. Do vậy, bà Đê dựa theo tài liệu bằng khoán của chế độ cũ là không đúng pháp luật. Bà Đê không sinh sống, không thực hiện nghĩa vụ thuế từ năm 1975 đến nay, nên không có cơ sở để giải quyết".

Hơn thế, bà Đê mất năm 2003, giấy ủy quyền của bà Đê không còn giá trị pháp lý.

Liên quan đến vụ việc, ngày 27/12/2023, trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Ngọc Sang, Phó Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ quận Bình Tân cho biết, việc không xác nhận giao dịch đảm bảo cho ông Nguyễn Văn Bộc bởi liên quan đến Công văn 3523/UBND ngày 21/10/2020 của UBND quận Bình Tân. Hiện nay, công văn chưa được hủy bỏ nên không thể giải quyết cho hồ sơ của ông Bộc.

Mặc dù GCNQSDĐ của ông Bộc có giá trị pháp lý nhưng không được giao dịch thế chấp. Ảnh: Ngân Nga

Khi chúng tôi thắc mắc, trên cổng TTĐT công chứng không còn ngăn chặn giao dịch đối với GCN của ông Bộc, vậy tại sao chi nhánh không xác nhận? Ông Sang cho rằng, chi nhánh chỉ dựa vào văn bản của UBND quận Bình Tân, còn việc trên cổng TTĐT công chứng có bị treo hay không thì chi nhánh không biết, cũng không có trách nhiệm kiểm tra.

Ông Sang còn cho rằng, việc tòa án xét xử như thế nào, bản án ra làm sao chi nhánh không được biết và cũng không liên quan đến chi nhánh. Chỉ khi nào UBND quận Bình Tân hủy Công văn 3523 thì chi nhánh mới thực hiện xác nhận.

Ông Sang thừa nhận, GCNQSDĐ của ông Bộc hoàn toàn có giá trị pháp lý nên đơn vị này đã gửi văn bản kiến nghị UBND quận Bình Tân có phương án giải quyết để đảm bảo nhu cầu chính đáng của người dân.

Cũng về nội dung này, mới đây, Sở Tư pháp TP HCM phản hồi đến Báo Thanh tra: Theo quy định tại Điều 188 Luật Đất đai 2013 thì điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp QSDĐ; góp vốn bằng QSDĐ bao gồm: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp QSDĐ; góp vốn bằng QSDĐ khi có các điều kiện sau đây: Có GCN, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này; đất không có tranh chấp; QSDĐ không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; trong thời hạn sử dụng đất”.

Theo quy định tại Điều 118 Luật Nhà ở 2014, điều kiện của nhà ở tham gia giao dịch: Giao dịch về mua bán, cho thuê mua, tặng cho, đổi, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở thì nhà ở phải có đủ điều kiện sau đây:

Có GCN theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này; không thuộc diện đang có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về quyền sở hữu; đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu nhà ở có thời hạn; không bị kê biên để thi hành án hoặc không bị kê biên để chấp hành quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; không thuộc diện đã có quyết định thu hồi đất, có thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền.

Có thể thấy, GCNQSDĐ tại địa chỉ số 498 - 500 Kinh Dương Vương, phường An Lạc A, quận Bình Tân của ông Bộc đã có phán quyết của cơ quan tòa án, có đủ giá trị pháp lý, có đủ điều kiện để giao dịch mua bán, tặng cho, thế chấp, góp vốn… Thế nhưng, Chi nhánh VPĐKDĐ vẫn không giải quyết cho người dân chỉ vì liên quan đến một cá nhân. Dư luận cho rằng, việc làm cứng nhắc của lãnh đạo đơn vị này khiến người dân mất niềm tin, đẩy nhân dân ngày càng xa chính quyền và khiến họ sống trong hoang mang, lo sợ, mất phương hướng.