12 thửa đất của 8 hộ gia đình bất ngờ bị UBND quận Bình Tân thu hồi GCNQSDĐ. Ảnh: Ngân Nga

Thắng kiện hàng loạt vụ án hành chính

Theo phản ánh của ông Nguyễn Văn Ngọc, gia đình đã khởi kiện 7 vụ án hành chính về Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020 của Chủ tịch UBND quận Bình Tân về việc ngăn chặn giao dịch đối với 12 GCNQSDĐ của 8 hộ gia đình. Đồng thời, khởi kiện 8 vụ kiện hành chính về các quyết định thu hồi 9 GCNQSDĐ của 8 hộ gia đình.

Ông Ngọc cho biết, trong 8 vụ kiện về quyết định thu hồi GCNQSDĐ do bà Phạm Thị Ngọc Diệu, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân ký ban hành, mới đây TAND TP HCM đã xét xử sơ thẩm 5 vụ, tuyên thắng 3 vụ cấp sơ thẩm và thắng 1 vụ ở cấp phúc thẩm.

Theo đó, ngày 19/5/2023, TAND TP HCM đã tuyên án chấp nhận đơn khởi kiện của ông Nguyễn Văn Ngọc (trú tại 484 - 486 đường Kinh Dương Vương, phường An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM) khiếu kiện hành chính yêu cầu hủy Quyết định số 4037/QĐ-UBND ngày 30/8/2022 của UBND quận Bình Tân về việc thu hồi GCNQSDĐ số CH01985 với diện tích 223,1m².

Tiếp đó, tại Bản án hành chính số 742/2023/HC-ST ngày 22/5/2023 TAND TP HCM đã tuyên án chấp nhận đơn khởi kiện của nguyên đơn là bà Trần Thị Hoa và ông Nguyễn Văn Hoàng (trú tại 476 - 478 Kinh Dương Vương) về việc khiếu kiện quyết định hành chính yêu cầu hủy Quyết định số 4041/QĐ-UBND ngày 30/8/2022 của UBND quận Bình Tân về việc thu hồi GCNQSDĐ số CH01986, diện tích 186,2m².

Ngày 16/6/2023, TAND TP HCM xét xử sơ thẩm và tuyên chấp nhận toàn bộ đơn khởi kiện của bà Phạm Thị Nở về việc UBND quận Bình Tân thu hồi GCNQSDĐ số CH02065 cấp cho ông Nguyễn Văn Nhờ và bà Phạm Thị Nở tại thửa 528 tờ bản đồ số 61 (TL2005), phường An Lạc A, quận Bình Tân với diện tích 1.048,6m².

Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TP HCM cũng chấp nhận toàn bộ đơn khởi kiện của bà Phạm Thị Nở.

Điều đặc biệt, liên quan đến vụ kiện của ông Nguyễn Văn Bộc mà chúng tôi đã phản ánh trước đó về việc Hội đồng Xét xử (HĐXX) sơ thẩm TAND TP HCM bác đơn khởi kiện của ông Bộc tại Bản án số 1686/2022/HC-ST ngày 26/9/2022 và Thông báo số 13884/2022/TB-TA ngày 25/10/2022, mới đây, ngày 30/5/2023 TAND Cấp cao tại TP HCM đưa ra xét xử phúc thẩm và tuyên án chấp nhận toàn bộ đơn kháng cáo của ông Bộc.

Hiện gia đình ông Bộc đang chờ nhận bản án phúc thẩm này.

TAND TP HCM không xét xử đã tuyên án?

Trong 16 vụ kiện liên quan đến việc UBND quận Bình Tân ngăn chặn và thu hồi 12 GCNQSDĐ của 8 hộ gia đình, có 8 vụ kiện Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020, 1 vụ rút đơn để bổ sung để kiện lại sau, còn 7 vụ hiện TAND TP HCM đã đình chỉ vụ án.

Điều đáng nói, trong 7 vụ này, TAND TP HCM chỉ đưa ra xét xử 2 vụ, 2 vụ không mở lại phiên tòa mà ra quyết định đình chỉ.

Bất ngờ hơn, 3 vụ TAND TP HCM mặc dù chưa thành lập hội HĐXX nhưng lại ra quyết định đình chỉ vụ án.

TAND TP HCM đình chỉ vụ án với lý do Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân không phải đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và không thuộc thẩm quyền của TAND TP HCM. Hiện, VKSND TP HCM đã ra quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với các quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính sơ thẩm của TAND TP HCM. Theo đó, VKSND TP HCM đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử phúc thẩm theo hướng hủy toàn bộ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của TAND TP HCM và yêu cầu tòa này tiếp tục giải quyết vụ án.

Đơn cử, ông Nguyễn Văn Ngọc khiếu kiện hành vi hành chính của UBND quận Bình Tân ban hành văn bản ngăn chặn giao dịch thửa đất số 524, tờ bản đồ 61 (TL2005) của ông tại Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020.

TAND TP HCM xét xử nhiều lần nhưng không tuyên án, sau đó ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính.

Điều đáng nói, quyết định đình chỉ ban hành ngày 17/5/2023, đến ngày 30/6/2023 ông Ngọc mới được nhận. Lúc này, thời hiệu kháng cáo đã hết. Điều đó có nghĩa, TAND TP HCM đã tước đi quyền kháng cáo của công dân. Đặc biệt, thẩm phán Lê Thu Thủy có dấu hiệu vi phạm trình tự thủ tục tố tụng, không có quyết định mở phiên tòa để xét xử, tự phán quyết ra quyết định đình chỉ vụ án, không tống đạt quyết định đình chỉ cho đương sự biết.

Mặc dù không mở phiên tòa xét xử nhưng thẩm phán Lê Thu Thủy tự ý ra quyết định đình chỉ vụ án. Điều đáng nói, TAND TP HCM không gửi quyết định này cho đương sự khiến đương sự mất đi quyền kháng cáo. Ảnh: Ngân Nga

“Tôi đang làm đơn tố cáo đến Cục Điều tra của VKSND Tối cao, các cơ quan Trung ương, cơ quan báo chí để điều tra làm rõ dấu hiệu thẩm phán Lê Thu Thủy có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ để ban hành Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 709/2023/QĐST-HC ngày 17/5/2023 và không giao quyết định đình cho đương sự gây hậu quả nghiêm trọng đối với gia đình tôi”, ông Ngọc cho biết.

“Không những thế, thẩm phán Nguyễn Thị Thùy Dung, Phó Chánh án TAND TP HCM còn trả lời tôi là không chấp nhận đơn khiếu nại của tôi với lý do tôi không cung cấp cho HĐXX về văn bản khởi kiện quyết định thu hồi GCN số 4037/QĐ-UBND ngày 30/8/2022 của UBND quận Bình Tân đã được TAND TP HCM thụ lý hay chưa nên HĐXX chưa có cơ sở để tiếp tục đưa ra xét xử.

Tuy nhiên, đây là vụ án khiếu kiện Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020, không liên quan gì đến vụ khiếu kiện thu hồi GCNQSDĐ. Cả 2 vụ kiện hoàn toàn khác nhau, TAND TP HCM đã thụ lý 2 vụ, trong đó vụ thu hồi được HĐXX TAND TP HCM xét xử thắng kiện sơ thẩm ngày 19/5/2023”, ông Ngọc bức xúc.

Kháng nghị toàn bộ quyết định đình chỉ vụ án của TAND TP HCM

Viện trưởng VKSND TP HCM kháng nghị: Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân đã trực tiếp làm phát sinh, hạn chế đến quyền, lợi ích hợp pháp của các hộ gia đình khi thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định tại Điều 167 Luật Đất đai năm 2013. Cho nên, hành vi ký, ban hành Công văn 824/UBND ngày 20/3/3020 là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính theo quy định tại khoản 1 và khoản 2, Điều 3, Luật Tố tụng hành chính và thuộc thẩm quyền của giải quyết TAND TP Hồ Chí Minh.

Quyết định kháng nghị phúc thẩm của Viện trưởng VKSND TP HCM đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 3532023QĐST-HC ngày 2432023 của TAND TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Ngân Nga

Cũng tại quyết định kháng nghị phúc thẩm trên, VKSND TP HCM nhận định: TAND TP HCM căn cứ theo Văn bản giải đáp số 02/2016/TATC ngày 19/9/2016 của TAND Tối cao để nhận định các thông báo “không thụ lý giải quyết khiếu nại” của Chủ tịch UBND quận Bình Tân không phải là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính là không đúng, bởi lẽ:

Tại Văn bản giải đáp số 02/2016/TATC ngày 19/9/2016 của TAND Tối cao không có nội dung giải đáp nào xác định thông báo trên là trong nội bộ cơ quan Nhà nước, không phải đối tượng khởi kiện vụ án hành chính.

Do TAND TP HCM đã nhận định Văn bản số 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân và các thông báo “không thụ lý giải quyết khiếu nại” của Chủ tịch UBND quận Bình Tân không phải đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và không thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND TP HCM để đình chỉ giải quyết vụ án là không có căn cứ.

Vì các lẽ trên, VKSND TP HCM quyết định: Kháng nghị phúc thẩm đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành; đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử phúc thẩm theo hướng hủy toàn bộ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án và chuyển hồ sơ vụ án cho TAND TP HCM để tiếp tục giải quyết vụ án.

Liên quan đến vụ việc, ngày 31/5/2023, Phó Chánh Văn phòng TAND TP HCM Sỹ Hồng Nam phản hồi đến Báo Thanh tra rằng, liên quan đến việc các hộ dân khởi kiện Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020 có phải là đối tượng khởi kiện vụ án hay không do thẩm phán hay HĐXX quyết định theo nguyên tắc thẩm phán, HĐXX độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.

Các quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính được thực hiện theo mẫu số 14-HC mà Nghị quyết số 02/2017/NQ-HĐTP ngày 13/1/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao quy định.

Mới đây, lãnh đạo UBND quận Bình Tân cho biết, quận sẽ sớm có phương án tháo gỡ khó khăn cho các hộ dân, trước mắt có thể thu hồi Công văn 824/UBND ngày 20/3/2020 về việc ngăn chặn giao dịch, đồng thời sẽ xin ý kiến chỉ đạo của Thành phố, Thanh tra Thành phố tháo gỡ vướng mắc.

Như chúng tôi đã phản ánh trước đó, 46 con người trong một đại gia đình đã bị chính quyền quận Bình Tân “cướp” đi quyền lợi chính đáng hơn 3 năm qua. Có người phải xin “nghỉ hưu non”, xin ra khỏi ngành để đôn đáo ngược xuôi “gõ cửa công lý”. Điều đáng mừng, lời kêu cứu của họ đã có những dấu hiệu khả quan nhất định.

Thiết nghĩ, các cơ quan pháp luật nên khẩn trương vào cuộc, sớm bảo vệ công bằng, quyền và lợi ích hợp pháp cho những người dân vô tội.