Bà Phạm Thị Nở và căn nhà đã bị UBND quận Bình Tân ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ảnh: Ngân Nga

TAND TP HCM bác, đình chỉ yêu cầu khởi kiện?

Như chúng tôi đã phản ánh trước đó, 8 hộ gia đình là vợ và con, cháu cụ Nguyễn Văn Nhờ đã sinh sống ổn định từ năm 1979 (tại tổ 1, phường An Lạc A).

Đến năm 2020, các hộ phát hiện 12 GCNQSDĐ của toàn bộ gia đình ông Nhờ đã bị UBND quận Bình Tân ngăn chặn giao dịch và thu hồi.

Ngày 20/3/2020, UBND quận Bình Tân ban hành Công văn số 824/UBND về ngăn chặn việc đăng ký chuyển QSDĐ 12 GCNQSDĐ.

Đến ngày 1/4/2021, UBND quận Bình Tân ban hành 3 quyết định thu hồi đối với 3 GCNQSDĐ.

Tiếp đó, ngày 30/8/2022, UBND quận Bình Tân ban hành các quyết định thu hồi 6 GCNQSDĐ.

Các hộ dân cho rằng, các văn bản ngăn chặn giao dịch và thu hồi GCNQSDĐ là trái luật nên đồng loạt khiếu nại lên UBND quận Bình Tân. Tuy nhiên, đơn vị này không giải quyết.

Sau đó, các công dân lần lượt khởi kiện lên TAND TP HCM (có 8 đơn yêu cầu hủy văn bản ngăn chặn, 8 đơn yêu cầu hủy quyết định thu hồi GCNQSDĐ).

Đơn cử, ông Nguyễn Văn Bộc (trú tại số 472 đường Kinh Dương Vương) khởi kiện yêu cầu tòa hủy Quyết định số 2626/QĐ-UBND ngày 1/4/2021 của UBND quận Bình Tân về việc thu hồi GCNQSDĐ số CH02026 và Quyết định 6553/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND quận về việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Văn Bộc (lần đầu).

TAND TP HCM đã bác yêu cầu khởi kiện của ông Bộc. Ảnh: Ngân Nga.

Ngày 26/9/2022, TAND TP HCM ban hành Bản án số 1686/2022/HC-ST về việc “khiếu kiện quyết định hành chính” của ông Nguyễn Văn Bộc với kết luận bác bỏ yêu cầu khởi kiện của ông Bộc với lý do UBND quận Bình Tân thu hồi đất đúng quy định pháp luật.

Tại phiên tòa, hội đồng xét xử cho rằng, căn cứ vào Quyết định 4621/QĐ-UBND ngày 10/9/2007 của UBND quận Bình Tân về phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000 khu dân cư phía Bắc Kinh Dương Vương; Quyết định số 2996/QĐ-UBND ngày 16/7/20019 về duyệt đồ án quy hoạch phân khu 1/2000 khu dân cư ngã ba An Lạc, diện tích đất được cấp GCNQSDĐ số CH02026 cho vợ chồng ông Bộc nằm hoàn toàn trong ranh quy hoạch nút giao thông đường Kinh Dương Vương và đường Vành Đai Trong.

Vì vậy, UBND quận Bình Tân căn cứ Khoản 1, Điều 6 và Khoản 2, Điều 101, Luật Đất đai năm 2013 xác định đất không đủ điều kiện cấp giấy là đúng quy định pháp luật. Vì lẽ trên, hội đồng xét xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện là ông Nguyễn Văn Bộc.

Ông Bộc bức xúc, tòa chỉ căn cứ vào 2 quyết định phê duyệt quy hoạch: Quyết định số 4621/QĐ-UBND ngày 10/9/2007 và Quyết định số 2996/QĐ-UBND ngày 16/7/20019 do UBND quận Bình Tân cung cấp là chưa khách quan, không thấu đáo và có dấu hiệu bỏ sót các tình tiết, các văn bản có tính pháp lý cao hơn. Hơn nữa, việc quy hoạch nút giao thông của quận Bình Tân chưa được bạn Thường vụ Thành ủy, HĐND và UBND TP HCM thông qua.

“Nếu đất chúng tôi được cho là nằm trong quy hoạch vậy vì sao UBND quận Bình Tân trước đó vẫn cấp sổ đỏ? Vì sao đất của con cháu ông Nguyễn Văn Nhờ bị thu hồi còn các trường hợp khác lân cận nằm trong vùng quy hoạch nút giao thông thì không bị thu hồi? Nếu cấp sai vậy trách nhiệm thuộc về ai khi để xẩy ra sai sót này?”, ông Bộc thắc mắc.

Cũng theo ông Bộc, UBND quận Bình Tân chưa họp với bà con để lấy ý kiến nhân dân, chưa một lần các cơ quan liên quan xuống kiểm tra, xác minh, đo đạc và cũng chưa có phương án đền bù giải phóng mặt bằng...

Tương tự, bà Trần Thị Hoa (số nhà 476-478 đường Kinh Dương Vương) bị UBND quận Bình Tân ngăn chặn giao dịch và thu hồi GCNQSDĐ số CH1986, diện tích 186,2m². Bà Hoa đã làm đơn khởi kiện lên TAND TP HCM yêu cầu hủy một phần Công văn số 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân về việc ngăn chặn, đăng ký chuyển QSDĐ của bà và hủy Thông báo 743/TB-UBND ngày 9/6/2021 Chủ tịch UBND quận Bình Tân UBND về việc không thụ lý giải quyết đơn khiếu nại của bà Hoa.

Ngày 24/3/2023, TAND TP HCM ban hành Quyết định 535/2023/QĐST-HC về việc đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của bà Hoa. Tòa cho rằng, Văn bản 824/UBND của UBND quận Bình Tân là văn bản phối hợp liên ngành giữa các cơ quan hành chính mang tính nội bộ quy định tại Khoản 6, Điều 3, Luật Tố tụng Hành chính, nên quyết định hành chính trên không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án theo quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 30, Luật Tố tụng Hành chính.

Đối với Văn bản số 743/TB-UBND không phải là đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính theo Giải đáp số 02/2016/TATC ngày 19/9/2016 của TAND Tối cao. Vì vậy, TAND TP HCM đình chỉ giải quyết vụ án.

Ngày 30/3/2023, TAND TP HCM đã ra Quyết định số 400/2023/QĐST-HC quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính đối với người khởi kiện là bà Võ Thị Cẩm Tú (số nhà 470 Kinh Dương Vương). Bà Tú cũng khởi kiện Văn bản 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân về việc ngăn chặn đăng ký, chuyển QSDĐ.

Điều đáng nói, thửa đất của bà Võ Thị Cẩm Tú là nhận biến động tặng cho thừa kế, là chủ sở hữu thứ ba nhưng vẫn bị UBND quận Bình Tân ngăn chặn.

Viện Kiểm sát nhân dân TP HCM đã kháng nghị phúc thẩm

Mới đây, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) TP HCM cho rằng, việc TAND TP HCM nhận định Văn bản 824/UBND ngày 20/3/2020 của UBND quận Bình Tân và Thông báo số 743/TB-UBND ngày 9/6/2021 của Chủ tịch UBND quận Bình Tân không phải đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án và đình chỉ giải quyết vụ án là không có căn cứ.

Bởi lẽ, Văn bản 824/UBND đã trực trực tiếp làm phát sinh, hạn chế đến quyền, lợi ích hợp pháp của gia đình bà Hoa khi thực hiện các quyền của người SDĐ theo quy định tại Điều 167, Luật Đất đai 2013. Cho nên Văn bản 824/UBND chính là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2, Điều 3, Luật Tố tụng hành chính và thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND TP HCM.

Ngoài ra, Viện Kiểm sát nhận định, TAND TP HCM căn cứ theo Văn bản giải đáp số 02/2016/TATC ngày 19/9/2016 của TAND Tối cao để nhận định Thông báo 743/TB-UBND của Chủ tịch UBND quận Bình Tân không phải là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính là hoàn toàn không đúng. Bởi tại Văn bản giải đáp 02/2016/TATC ngày 19/9/2016 của TAND Tối cao không có nội dung nào xác định như thế.

Theo đó, Viện KSND TP HCM kháng nghị phúc thẩm đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án số 535/2023/QĐST-HC ngày 24/3/2023 của TAND TP HCM. Đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử phúc thẩm theo hướng hủy toàn bộ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án và chuyển hồ sơ vụ án cho TAND TP HCM để tiếp tục giải quyết vụ án.

Viện KSND TP HCM đã kháng nghị phúc thẩm đối với quyết định đình chỉ vụ án của bà Trần Thị Hoa. Ảnh: Ngân Nga.

Như vậy, sau 2 năm, 8 hộ dân “trầy trật” với 16 đơn khởi kiện để cầu cứu, TAND TP HCM xét xử 1 vụ với quyết định “không chấp nhận yêu cầu khởi kiện” và 2 vụ quyết định “đình chỉ giải quyết vụ án”.

Liên quan đến vụ việc, ngày 26/4/2023, bà Phạm Thị Ngọc Diệu (Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân - người ký quyết định thu hồi GCNQSDĐ của 8 hộ dân) cho biết: “Việc ngăn chặn và thu hồi GCN của 8 hộ gia đình này là quận làm theo sự chỉ đạo của thành phố. Gia đình ông Nhờ nhiều người là đảng viên, một số là cán bộ của quận Bình Tân, là chỗ thân thiết, không xa lạ gì với cán bộ ở quận, nhưng quận có “cái khó” của quận…”.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.