Khu đất được cấp giấy mục đích sử dụng là nuôi trồng thủy sản nhưng lại san lấp để trồng cây và xây nhà 2 tầng. Ảnh: Chí Cường

Vụ việc công trình san lấp đất ao hồ, sử dụng đất không phù hợp với quy định xảy ra tại phường Bửu Hòa, TP Biên Hòa, UBND tỉnh Đồng Nai đã vào cuộc, giao các đơn vị liên quan nhanh chóng kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân.

Đất nuôi trồng thủy sản thành đất trồng cây, xây nhà

Theo hồ sơ chúng tôi có được, vụ việc xảy ra tại thửa đất số 108, tờ bản đồ số 9, diện tích 2.354m², thuộc phường Bửu Hòa, TP Biên Hòa. Nguồn gốc đất được bà Hồ Thị Giàu kê khai đăng ký quyền sử dụng lần đầu là do ông Cao Văn Thầu khai phá, sử dụng từ trước năm 1977. Đến năm 1982, khu đất này được chuyển nhượng lại cho bố mẹ bà Giàu. Đây là thửa đất bao gồm ao, hồ, từ thời điểm đó gia đình bà Giàu đã dựng chòi để nuôi cá và trồng trọt.

Năm 2021, sau khi bố mẹ mất, bà Giàu được hưởng thừa kế toàn bộ tài sản trên, theo văn bản phân chia tài sản được UBND phường Bửu Hòa xác nhận. Bà Giàu thực hiện kê khai quyền đăng ký sử dụng đất lần đầu và lập hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận, được UBND phường Bửu Hòa xác nhận tình trạng đất sử dụng ổn định, không có tranh chấp, thời điểm tạo lập tài sản gắn liền với đất từ năm 1995. UBND phường Bửu Hòa cũng đã thực hiện niêm yết danh sách công khai thửa đất trên thuộc các trường hợp đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ.

Theo UBND phường Bửu Hòa, quá trình xét duyệt hồ sơ do không đầy đủ giấy tờ pháp lý nên đã tiến hành lấy ý kiến của khu dân cư đối với nguồn gốc sử dụng đất của bà Giàu và xác định nội dung như trên. UBND phường Bửu Hòa đã có Báo cáo số 60 ngày 17/3/2022 khẳng định việc sử dụng đất của bà Giàu tại thửa đất nêu như trên là đúng.

Trên cơ sở xác nhận của UBND phường Bửu Hòa, ngày 31/3/2022, Phòng Tài nguyên - Môi trường TP Biên Hòa tham mưu UBND TP Biên Hòa ký cấp GCNQSDĐ cho bà Hồ Thị Giàu sử dụng, với diện tích 2.354m², trong đó có mục đích sử dụng đất ở đô thị 200m² và đất nuôi trồng thủy sản là 2.154m²).

Sau khi được cấp GCNQSDĐ, bà Giàu có đơn xin cải tạo đất nuôi trồng thủy sản để trồng cây lâu năm với lý do khu đất địa hình trũng thấp, ngập úng vào mùa mưa, toàn bộ diện tích đất bỏ hoang, lồi lõm, không thuận lợi cho việc canh tác nuôi trồng thủy sản.

Theo đề xuất của Phòng Kinh tế (Văn bản số 230/PKT ngày 15/4/2022) về việc tham mưa xử lý đơn của bà Giàu, UBND TP Biên Hòa đã có Văn bản số 5394/UBND-KTN ngày 29/4/2022 thống nhất phương án cải tại đất của bà Giàu.

Sau khi có sự cho phép của cơ quan chức năng, bà Giàu đã thực hiện san lấp, cải tạo tại thửa đất nói trên.

Đến ngày 5/4/2022, bà Giàu tiếp tục xin phép xây dựng nhà ở và được Phòng Quản lý đô thị tham mưu (Tờ trình số 948/TTr-PQLĐT), được UBND TP Biên Hòa cấp Giấy phép xây dựng có thời hạn số 148/GPXD ngày 9/4/2022 với diện tích xây dựng là 99,8m², và diện tích sàn xây dựng 214m², số tầng 2 tầng.

Ngày 25/4/2022, bà Hồ Thị Giàu lập thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà Lê Thị Thu Hà. Sau đó, bà Hà lập thủ tục xin giấy phép xây dựng có thời hạn. UBND TP Biên Hòa đã ban hành quyết định thu hồi Giấy phép xây dựng có thời hạn số 148/GPXD đã cấp cho bà Giàu ngày 9/4/2022, đồng thời cấp Giấy phép xây dựng số 278/GPXD ngày 22/6/2022 cho bà Lê Thị Thu Hà tại thửa đất (số 108, tờ bản đồ số 9) đã xây dựng nói trên, với diện tích xây dựng 108m², số tầng là 2 tầng.

Sai ở cấp nào?

Theo ghi nhận của chúng tôi vào đầu tháng 1, tại khu đất nói trên, hiện trạng cho thấy việc san lấp ao hồ, trên đất tồn tại 1 căn nhà 2 tầng đã hoàn thiện diện tích đất khoảng 90m², xung quanh trồng nhiều cây ăn trái như xoài, mít, dừa...

Vụ việc được người dân phản ánh là xây dựng, san lấp trái phép, khiến UBND tỉnh Đồng Nai đã phải nhanh chóng vào cuộc. Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Đồng Nai sau đó nhận định: Việc UBND TP Biên Hòa xem xét cho hộ gia đình cá nhân thực hiện cải tạo đất để chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tuy nhiên thửa đất nêu trên đã được cấp giấy chứng nhận với mục đích sử dụng là 200m² đất ở và 2.154m² đất nuôi trồng thủy sản, vì vậy việc cải tạo đất không đảm bảo sử dụng đất vào mục đích nuôi trồng thủy sản là không phù hợp quy định tại Điều 9 Luật Đất đai năm 2013.

Gần nhất, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Công văn số 11230/UBND-KTN về việc rà soát, báo cáo nội dung sự việc, gửi Thường trực HĐND tỉnh. Bước đầu, UBND tỉnh Đồng Nai cũng khẳng định: Theo báo cáo của các bên, thửa đất nêu trên được UBND TP Biên Hòa cấp GCNQSDĐ với mục đích sử dụng là 200m² đất ở và 2.154m² đất nuôi trồng thủy sản, việc cải tạo đất trên thực tế không có thu hồi đất dôi dư mà phải vận chuyển đất từ nơi khác về bồi đắp nâng cao địa hình của thửa đất sẽ không đảm bảo việc sử dụng đất vào mục đích nuôi trồng thủy sản theo GCNQSDĐ đã cấp, việc này là không phù hợp.

UBND tỉnh Đồng Nai đã chỉ đạo UBND TP Biên Hòa kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, đồng thời yêu cầu Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan tổ chức thanh tra, kiểm tra, xác minh làm rõ, tham mưu UBND tỉnh xem xét, xử lý theo quy định.

Như vậy, bước đầu việc sai phạm trong quản lý đất đai, trật tự xây dựng đã khá rõ. Tuy nhiên, hiện vi phạm cụ thể thuộc những đơn vị nào, ở bước nào trong quy trình xử lý hồ sơ thửa đất nói trên vẫn chưa được xác định. Dư luận đang chờ kết luận cụ thể để những vi phạm sớm được xử lý theo quy định, nhằm lập lại trật tự trong quản lý đất đai trên địa bàn.