Khu TĐC tại Tiểu khu 1, thị trấn Chợ Rã, Ba Bể đến nay cũng chỉ có một số hộ gia đình nhận đất và xây dựng nhà ở. Ảnh: PV

Mất toàn bộ đất mà không được trả lại

Như bài trước chúng tôi đã đề cập, tình trạng người dân dựng quán kinh doanh và xây dựng nhà ở dọc Quốc lộ (QL) 279 đoạn qua thị trấn Chợ Rã trên phần đất đã bị thu hồi GPMB phục vụ dự án (D.A) QL 279. Tuy nhiên, việc xử lý đối với sai phạm lại có nhiều bất cập khiến người dân bức xúc.

Để thực hiện D.A, hộ gia đình bà Lục Thị Nhình bị thu hồi toàn bộ phần đất ở và đất canh tác. Cũng như nhiều hộ gia đình khác, sau khi D.A QL 279 sử dụng không hết phần đất đã thu hồi, gia đình bà đã dựng quán kinh doanh, ổn định cuộc sống chờ được bố trí đất tái định cư (TĐC), nhưng hết lần này đến lần khác chính quyền địa phương đã đến lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế buộc tháo dỡ, trong khi nhiều hộ khác mất đất còn ít hơn hộ gia đình bà, xây dựng nhà kiên cố trên phần đất đã thu hồi GPMB mà không gặp phải sự cản trở của chính quyền địa phương.

Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ba Bể - bà Đặng Thị Anh Thơ cho biết, trong số những hộ tái lấn chiếm dựng quán bán hàng tại QL 279 có hộ gia đình bà Nhình. Thực hiện D.A QL 279, gia đình bà Nhình bị thu hồi tổng diện tích hơn 9 nghìn m2 đất, trong đó, đất đã sử dụng làm đường và sử dụng cho hành lang là hơn 5,6 nghìn m2.

Diện tích đất còn lại của hộ gia đình bà Nhình chưa sử dụng làm đường được quy hoạch dành cho công trình công cộng, đấu nối hạ tầng tại quyết định của UBND tỉnh về phê duyệt Đồ án quy hoạch xây dựng chung thị trấn Chợ Rã là hơn 3,3 nghìn mét vuông. Toàn bộ diện tích này hiện bà Nhình đang chiếm sử dụng, trong đó có 400m2 đất ở tại vị trí đã thu hồi, hỗ trợ GPMB nhà ở trước đây.

Trong 3 năm (2014, 2015, 2018), hộ gia đình bà Nhình có đến 4 lần lấn chiếm đất để xây dựng quán bán hàng. UBND huyện Ba Bể, UBND xã Thượng Giáo đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu tháo dỡ công trình vi phạm.

Sau nhiều lần vận động, thuyết phục không thành, UBND huyện Ba Bể đã ban hành quyết định cưỡng chế và kế hoạch tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình để thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu do hành vi chiếm đất phi nông nghiệp không phải là đất ở (đất Nhà nước quản lý) để xây dựng nhà ở đối với bà Nhình.

Bà Thơ cũng cho biết, tại thời điểm tháng 4/2011, hộ gia đình bà Nhình đã đăng ký TĐC tại lô đất số 69 trong khu TĐC để GPMB QL 279, địa phận thị trấn Chợ Rã và xã Thượng Giáo. Tuy nhiên, ngay sau khi được UBND tỉnh cho chủ trương giải quyết vướng mắc trong công tác TĐC GPMB QL 279 thị trấn Chợ Rã và xã Thượng Giáo (đồng ý trả lại đất sau điều chỉnh giảm quy mô D.A cho nhân dân – PV), UBND huyện đã mời bà Nhình đến họp để thông qua phương án bố trí giao đất TĐC theo đăng ký của gia đình nhưng bà Nhình không nhất trí. Thay vào đó, bà yêu cầu được bố trí TĐC tại chỗ (là vị trí đã được quy hoạch công trình công cộng và đấu nối hạ tầng giao thông) mà hiện nay gia đình bà Nhình đang chiếm đất xây dựng 2 quán bán hàng, 1 công trình nhà ở (đang xây dựng).

Ngày 7/6/2018, UBND huyện tiếp tục mời họp đối thoại với hộ bà Nhình về phương án bố trí TĐC và tiếp tục vận động, yêu cầu bà Nhình chấp hành nghiêm việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.

Tại buổi đối thoại, bà Nhình đề nghị được bố trí TĐC tại vị trí quy hoạch dân cư mật độ cao, Tiểu khu 10, thị trấn Chợ Rã và vẫn giữ nguyên quan điểm không tự tháo dỡ công trình xây dựng trên đất đã chiếm. Lý do, bà khẳng định nhà kiên cố của ông Nguyễn Văn Chớp đang ở là xây dựng trên đất của gia đình bà bị thu hồi phục vụ D.A QL 279. Nhiều hộ dân được trả lại phần đất D.A không sử dụng đến, trong khi gia đình bà cũng mất hết đất mà không được trả lại. Đã thế lại cho hộ gia đình khác làm nhà là không công bằng, không đúng quy định.

Bà Thơ cho biết, UBND huyện cũng đã yêu cầu bà Nhình có đơn đề nghị chính thức để UBND huyện có cơ sở xem xét báo cáo UBND tỉnh.

Liên quan việc chậm cấp đất TĐC cho các hộ dân, bà Thơ cho biết, do còn nhiều hộ gia đình chưa đồng tình trong việc bố trí đất TĐC nên đến nay vẫn còn một số hộ chưa nhận bàn giao đất.

Còn người nhà cán bộ thì…

Khác với việc quyết liệt xử lý đối với việc xây dựng của hộ gia đình bà Nhình, dọc QL 279 còn có nhiều hộ gia đình được cho là người nhà của cán bộ lãnh đạo tỉnh và huyện đã xây dựng nhà ở kiên cố trên phần đất đã GPMB nhưng cơ quan chức năng lại “lờ”, khiến nhiều hộ dân bức xúc và có đơn phản ánh đến các cấp.

Chia sẻ thông tin về việc ông Nguyễn Văn Chớp là người nhà của nguyên lãnh đạo huyện, bà Đỗ Thị Minh Hoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn cho biết, ông Chớp là chú rể của bà. Trong thời gian bà còn công tác tại huyện Ba Bể, bà đã kinh qua nhiều chức vụ. Đến khi lên Phó Chủ tịch huyện thì lại phụ trách lĩnh vực nông nghiệp và chương trình xóa đói giảm nghèo. Năm 2011 lên làm Chủ tịch huyện thì D.A QL 279 đã cơ bản GPMB xong nên không có chuyện lợi dụng chức vụ để tạo điều kiện cho người nhà.

Bà Hoa cũng cho biết, để phục vụ D.A QL 279, gia đình ông Chớp bị thu hồi toàn bộ đất ở, 6 năm liền phải đi thuê nhà ở nơi khác. Cuộc sống rất khó khăn. “Năm 2014, thời gian này tôi có tham gia học lớp cán bộ nguồn, khi về được báo cáo sau khi ông Chớp bị tai biến, gia đình khó khăn, gia đình ông Chớp lại thuộc trường hợp thu hồi đất ở mà phải di chuyển chỗ ở, đủ điều kiện nên chính quyền địa phương đã tạo điều kiện cho ông được TĐC tại chỗ. Tôi hoàn toàn không chỉ đạo địa phương phải tạo điều kiện cho người nhà”, bà Hoa khẳng định.

Về trường hợp này, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường Đặng Thị Anh Thơ cho biết, hộ gia đình ông Chớp là đối tượng GPMB D.A QL 279 bị thu hồi 100% đất ở từ năm 2008, không còn chỗ nào ở khác. Do D.A TĐC kéo dài nên chưa bố trí được mặt bằng TĐC cho hộ gia đình. Năm 2014, ông Chớp bị tai biến nên gia đình đề nghị UBND huyện xem xét bố trí cho gia đình ông 1 lô đất tại khu khác để làm nhà ở.

Cũng theo bà Thơ, do hộ gia đình chấp hành tốt công tác GPMB, bản thân là người có công với cách mạng, gia đình lại không tự tìm được chỗ ở nơi khác nên UBND huyện Ba Bể đã tạm giao 1 lô đất tại khu dân cư mật độ cao Tiểu khu 11, thị trấn Chợ Rã (gần vị trí khu đất gia đình bị thu hồi) để dựng nhà ở. Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh Bắc Kạn chấp thuận cho hộ gia đình ông Chớp được bố trí TĐC, hình thức có thu tiền sử dụng đất theo đơn giá bồi thường đất ở của hộ gia đình.

Căn nhà 3 tầng kiên cố của gia đình ông Nguyễn Văn Chớp, được xây dựng trên phần đất đã thu hồi GPMB dọc QL 279, trong đó có một phần đất đã thu hồi của gia đình và Nhình. Ảnh: PV

Tuy nhiên, khi PV đề nghị được cung cấp hồ sơ liên quan đến việc cấp đất TĐC tại chỗ cho gia đình ông Chớp, bà Thơ cho biết, đến thời điểm này hồ sơ cấp đất cho ông Chớp vẫn chưa hoàn thiện.

Trên đây chỉ là 2 trong số rất nhiều trường hợp bị thu hồi đất GPMB thực hiện D.A QL 279 nhưng cách giải quyết của chính quyền địa phương đã thấy có sự khác biệt. Trong quá trình thực tế tại Ba Bể, chúng tôi còn nhận được phản ánh ngoài hộ gia đình ông Chớp còn có nhiều hộ gia đình khác được cho là người nhà cán bộ như hộ gia đình bà Kiên Hải, gia đình bà Nghĩa Triều… xây dựng nhà ở kiên cố trên đất đã GPMB dọc QL 279 cũng chưa có hồ sơ cấp đất.

Vì sao lại có sự khác biệt như vậy? vì sao cùng bị thu hồi 100% đất nhưng có hộ được bố trí TĐC tại chỗ có hộ không? Đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn sớm chỉ đạo làm rõ, giải quyết dứt điểm vụ việc, tránh khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Chúng tôi sẽ trở lại vụ việc khi có thông tin.

Nhóm P.V