Thủ tướng nêu rõ, phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn 2023. Ảnh: N.Bắc

Phát biểu tại phiên họp Chính phủ ngày 6/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phải hoàn thành phân bổ chi tiết toàn bộ số vốn đầu tư công kế hoạch 2023 còn lại trước ngày 10/12.

“Phải kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc về cung ứng vật liệu xây dựng, giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng đất rừng… để đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, cao tốc, liên vùng, đường ven biển”, Thủ tướng nêu rõ, phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn 2023.

Thủ tướng yêu cầu thực hiện các thủ tục chuyển 13.796 tỷ đồng nguồn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 để bố trí dự toán, kế hoạch đầu tư công hằng năm cho Bộ Giao thông Vận tải và 8 địa phương để triển khai thực hiện 3 dự án quan trọng quốc gia.

Trung bình mỗi tháng giải ngân đạt gần 42.000 tỷ đồng

Báo cáo gửi Chính phủ về tình hình phân bổ, giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, tính đến hết tháng 11, các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch đầu tư vốn chi tiết cho danh mục nhiệm vụ, dự án gần 689.000 tỷ đồng, đạt 97,3% kế hoạch Thủ tướng giao.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến ngày 30/11, ước giải ngân được trên 460.980 tỷ đồng, đạt 65,1% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm trước (58,33%). Nếu tính số tuyệt đối, cao hơn khoảng 123.000 tỷ đồng.

Như vậy, trung bình mỗi tháng giải ngân đạt trên 41.900 tỷ đồng. Riêng tháng 11 giải ngân ước khoảng 71.300 tỷ đồng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư thông tin, có 10 bộ, cơ quan Trung ương và 27 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao, đạt trên 70% kế hoạch Thủ tướng giao. Còn 39 bộ, cơ quan Trung ương và 27 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước.

Về giải ngân các dự án quan trọng quốc gia của ngành giao thông, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, ước đến ngày 30/11, giải ngân được hơn 38.652 tỷ đồng, đạt 80,7% kế hoạch được giao.

Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 giải ngân đạt 59,3% với trên 2.006 tỷ đồng tính đến hết tháng 10. Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội giải ngân trên 6.560 tỷ đồng, đạt 55,3%. Dự án Vành đai 3 - TP Hồ Chí Minh giải ngân trên 18.009 tỷ đồng, đạt 58% kế hoạch.

Giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng vẫn là những khó khăn, vướng mắc của các dự án giao thông trọng điểm.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một số mỏ đất chưa thỏa thuận được với các chủ sở hữu về giá chuyển nhượng, thuê đất. Các chủ sở hữu đưa ra giá cao hơn nhiều so với giá nhà nước bồi thường.

Các mỏ cát đủ trữ lượng nhưng công suất không đủ cho các dự án thành phần thuộc Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, đặc biệt là các mỏ cát khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

“Các địa phương đã nỗ lực triển khai cấp mỏ cho các nhà thầu theo cơ chế đặc thù tại Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng nhưng thủ tục cấp mỏ phải triển khai bảo đảm quy định. Số lượng mỏ cấp lớn nên tiến độ triển khai còn chậm, khó hoàn thành trước mốc Quốc hội cho phép áp dụng ngày 31/12/2023”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu. 

Kết quả giải ngân là căn cứ xếp loại hoàn thành nhiệm vụ

Báo cáo cho thấy, số vốn chưa giải ngân kế hoạch năm 2023 còn khá lớn, khoảng 247 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 35% kế hoạch Thủ tướng giao, trong khi thời gian chỉ còn hơn 35 ngày.

Để hoàn thành tỷ lệ giải ngân trên 95% theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị, thực hiện cơ chế phân công, giao trách nhiệm, phối hợp rõ ràng, cụ thể. Các cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm về kết quả giải ngân của từng dự án, coi đây là căn cứ đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ 2023.

Người đứng đầu bộ, cơ quan Trung ương và Chủ tịch UBND tỉnh, thành trực tiếp phối hợp, làm việc với các bộ quản lý ngành, lĩnh vực để giải quyết vướng mắc phát sinh.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém về năng lực, trì trệ, gây nhũng nhiễu, phiền hà, kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực trong quản lý đầu tư công.

Cùng với đó, kịp thời công bố giá vật liệu xây dựng; kiểm soát chặt chẽ về giá các loại vật liệu chính như cát, đất đắp và đá, tránh tình trạng các chủ mỏ liên kết tự ý nâng giá vật liệu, có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp thao túng giá.

Với trách nhiệm của mình, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định theo dõi sát tiến độ thực hiện giải ngân của các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, kịp thời báo cáo Thủ tướng để ban hành các giải pháp điều hành linh hoạt nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.