Ông Lê Hùng Sơn, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 116/NQ-CP về chính sách hỗ trợ NLĐ và người sử dụng lao động (NSDLĐ) bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ quỹ BHTN với tổng giá trị khoảng 38 nghìn tỷ.

Trong đó, dùng khoảng 30 nghìn tỷ đồng từ kết dư Quỹ BHTN đến hết năm 2020 để hỗ trợ “tiền tươi” cho NLĐ đang tham gia BHTN tại thời điểm ngày 30/9/2021 (trừ các đơn vị thuộc cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và các đơn vị sự nghiệp công lập được ngân sách nhà nước đảm bảo chi thường xuyên).

Còn NSDLĐ được giảm mức đóng từ 1% xuống bằng 0% quỹ tiền lương tháng của những NLĐ thuộc đối tượng tham gia BHTN trong 1 năm (từ 1/10/2021 đến hết ngày 30/9/2022.

Trao đổi với báo chí, ông Lê Hùng Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhấn mạnh, gói hỗ trợ NLĐ và NSDLĐ đang tham gia BHTN lần này thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước tới đời sống của NLĐ đang gặp khó khăn. Đồng thời, thể hiện rõ tính nhân văn, nhân đạo của chính sách BHTN, cho thấy việc đảm bảo các nguyên tắc chia sẻ rủi ro, đóng - hưởng kết hợp với nguyên tắc công bằng.

Người lao động được chi trả hỗ trợ qua tài khoản cá nhân

+ BHXH Việt Nam là một trong những đơn vị phối hợp với Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất trình Chính phủ ban hành nghị quyết và trực tiếp tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ này. Ông có thể cho biết, dự đoán có bao nhiêu NLĐ và doanh nghiệp (DN) được hưởng gói hỗ trợ lần này?

- Hiện có khoảng gần 15 triệu người đang tham gia BHTN. Trừ đi khoảng gần 2 triệu NLĐ thuộc các đối tượng không được nhận chính sách hỗ trợ thì có gần 13 triệu NLĐ và khoảng 386 nghìn đơn vị sử dụng lao động được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ này.

+ Với những NLĐ đang tạm hoãn hợp đồng lao động thì có được thụ hưởng chính sách hỗ trợ này không, thưa ông?

- NLĐ đang tạm hoãn hợp đồng lao động hoặc ngừng việc trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2020 đến ngày 30/9/2021 vẫn được hưởng chính sách hỗ trợ lần này.

Số NLĐ tạm dừng, tạm hoãn hợp đồng lao động đang bảo lưu thời gian tham gia BHTN hiện có khoảng 2,5 triệu người.

+ Thủ tục để được hưởng gói hỗ trợ này như thế nào và có đơn giản, nhanh gọn không?

- Với quan điểm chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và các bộ có liên quan, BHXH Việt Nam đã dự kiến các quy trình thủ tục để triển khai gói hỗ trợ này trên tinh thần đảm bảo “đơn giản, thuận lợi, nhanh nhất và chính xác nhất”.

Với khoảng 386 nghìn đơn vị sử dụng lao động được giảm đóng từ 1% xuống 0% vào Quỹ BHTN trong thời gian 12 tháng (từ 01/10/21 đến 30/9/22) sẽ không phát sinh thủ tục hành chính. Cơ quan BHXH căn cứ vào dữ liệu trên phần mềm Quản lý thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), BHTN, hàng tháng sẽ in ra bảng đối chiếu thanh toán số phải thu nộp. Trên bảng thanh toán đó chúng tôi sẽ loại trừ khoản đóng 1% vào quỹ BHTN của DN.

Với gần 13 triệu NLĐ, cơ quan BHXH sẽ dựa trên nền tảng dữ liệu công nghệ thông tin hiện có để xác định người hưởng gói hỗ trợ bằng mã số định danh tham gia BHTN và xác định thời gian tham gia BHTN. Tất cả các thông tin này đã sẵn sàng trong hệ thống dự liệu công nghệ thông tin của ngành BHXH Việt Nam.

+ Hướng chi trả cho NLĐ sẽ được triển khai như thế nào, thưa ông?

- Chúng tôi sẽ chi trả qua tài khoản cá nhân. Bởi hiện nay, chúng ta đang thực hiện nghị quyết của Chính phủ về việc tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, việc chi trả chính sách hỗ trợ qua tài khoản vừa đảm bảo kịp thời, minh bạch đến tận tay NLĐ vừa đáp ứng chủ trương không dùng tiền mặt của Chính phủ cũng như đảm bảo tốt việc phòng, chống dịch Covid-19, tránh tiếp xúc trực tiếp.

Theo đó, NLĐ đang làm việc tại DN chỉ cần cung cấp cho DN số tài khoản cá nhân. Còn những thông tin liên quan đến nhân thân cá nhân như số chứng minh nhân dân/căn cước công dân và thời gian tham gia BHTN của NLĐ cơ quan BHXH sẽ in sẵn ra để NLĐ đối soát.

Một số trường hợp đặc biệt khi NLĐ không thể mở được tài khoản cá nhân, cơ quan BHXH sẽ chi trả qua DN. Tuy nhiên, để đảm bảo sự kịp thời và minh bạch, BHXH Việt Nam khuyến nghị NLĐ nên nhanh chóng mở tài khoản cá nhân qua hệ thống các ngân hàng để có thể nhận được nhanh nhất và chính xác nhất.

Với gần 13 triệu NLĐ, cơ quan BHXH sẽ dựa trên nền tảng dữ liệu công nghệ thông tin hiện có để xác định người hưởng gói hỗ trợ bằng mã số định danh tham gia BHTN và xác định thời gian tham gia BHTN. Ảnh minh họa

Với NLĐ bảo lưu thời gian tham gia BHTN từ 01/01/2020 đến nay, những NLĐ đã ngừng việc, tạm hoãn hợp đồng lao động không ở DN, đã về các địa phương sẽ được cơ quan BHXH tỉnh/huyện sẵn sàng tiếp nhận đề nghị hưởng chính sách hỗ trợ của NLĐ, không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

"Trước khi quyết định mức hỗ trợ gắn với chính sách BHTN, Quốc hội và Chính phủ đã xem xét rất kỹ đến khả năng cân đối quỹ BHTN trong dài hạn.

Qua đánh giá tác động và dự báo tình hình, quỹ BHTN sẽ đảm bảo cân đối trong dài hạn và đủ để chi trả trong điều kiện diễn biến tình hình như hiện nay" - Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn.

Doanh nghiệp có thêm chi phí để đầu tư, sản xuất kinh doanh

+ Ông có thể cho biết thêm, với việc giảm mức đóng vào Quỹ BHTN cho NSDLĐ từ 1% xuống 0% sẽ tác động như thế nào đến các DN?

Với khoảng 386 nghìn đơn vị sử dụng lao động được giảm mức đóng từ 1% xuống 0% vào quỹ BHTN trong 12 tháng thì số tiền dự kiến khoảng 8.000 tỷ đồng. Với số tiền giảm đóng này, DN sẽ có thêm chi phí sử dụng cho công tác phòng chống dịch tại đơn vị cho NLĐ, đầu tư vào sản xuất kinh doanh góp phần tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho NLĐ. DN giống như một cây xanh, khi được chăm sóc tốt sẽ tạo ra quả ngọt để cả DN và NLĐ cùng được hưởng.

+ Có thể thấy, cả hai chính sách hỗ trợ NLĐ và NSDLĐ này đều chưa được quy định tại Luật Việc làm năm 2013. Do đó, trước khi Chính phủ ban hành nghị quyết này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 03 về chính sách hỗ trợ NLĐ và NSDLĐ bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ BHTN. Ông đánh giá gì điều này?

- Trước hết, quán triệt quan điểm của Đảng về chính sách an sinh xã hội tại Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 13 và tại Nghị quyết số 30 của Quốc hội khoá XV đã có cơ chế cho phép trong tình huống cần thiết, cấp bách có thể đề xuất những chính sách chưa có trong quy định, chưa có tiền lệ nhưng phù hợp với tình hình dịch bệnh và vì quyền lợi của Nhân dân.

Khi các cơ quan chức năng có đề xuất hỗ trợ NLĐ, NSDLĐ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với Chính phủ và Quốc hội, tôi thấy các chính sách đều được giải quyết rất nhanh và đặt quyền lợi của Nhân dân, NLĐ lên hàng đầu.

+ Vậy làm sao để triển khai chính sách này một cách minh bạch và hiệu quả?

- Với 1 chính sách hỗ trợ mà diện người được hưởng lớn như vậy (gần 13 triệu NLĐ, khoảng 386 nghìn đơn vị sử dụng lao động), nếu không có nền tảng dữ liệu công nghệ thông tin thì khó đảm bảo tiến độ và chất lượng.

Tuy nhiên với nền tảng công nghệ thông tin của BHXH Việt Nam như hiện nay thì đây là một công cụ hữu hiệu để đảm bảo tiến độ cũng như chất lượng của việc chi trả các chính sách hỗ trợ này.

Hơn nữa, tại Nghị quyết số 03 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết 116 của Chính phủ, trong phần tổ chức thực hiện đều quán triệt phải có sự giám sát công tác tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ của cấp uỷ chính quyền, các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các đơn vị đại diện cho NLĐ, NSDLĐ và đông đảo Nhân dân.

+ Nghị quyết 116 của Chính phủ yêu cầu triển khai thực hiện gói hỗ trợ này trong 3 tháng (từ 01/10/2021 đến 31/12/2021). Mới đây, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đặt quyết tâm hoàn thành việc triển khai gói hỗ trợ trong 1,5 tháng. Ý kiến của BHXH Việt Nam thì sao, thưa ông?

- Quán triệt tinh thần các nghị quyết, với sự chỉ đạo quyết liệt, tôi cho rằng dự kiến tiến độ triển khai các chính sách hỗ trợ của bộ Lao động Thương binh và Xã hội là khả thi.

Về phía ngành BHXH Việt Nam, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã chỉ đạo sẽ cố gắng hoàn thành sớm hơn nếu như DN và NLĐ tích cực phối hợp với cơ quan BHXH. Bởi, phía BHXH Việt Nam công tác triển khai đã sẵn sàng, nhưng có khó khăn nhất định là khoảng 2,5 triệu lao động đang bảo lưu BHTN hiện nay đang tản mạn về các địa phương.

Vì thế sự vào cuộc của các cơ quan truyền thông, cấp uỷ các chính quyền địa phương để tuyên truyền, phổ biến cho NLĐ thuộc đối tượng hưởng hỗ trợ chủ động đến với cơ quan BHXH cấp tỉnh, huyện là rất quan trọng. Đây là nhân tố quyết định việc có hoàn thành việc triển khai gói hỗ trợ đúng tiến độ hay không.

+ Xin cảm ơn ông!

Nguồn BHXH Việt Nam