(Thanh tra) - Đề tài khoa học với chủ đề "Xây dựng khung chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành" do TS Lê Thanh Thuỷ, Phó Trưởng khoa Nghiệp vụ I, Trường Cán bộ Thanh tra làm chủ nhiệm được Hội đồng khoa học Trường Cán bộ Thanh tra tổ chức hội thảo góp ý hoàn thiện đề cương nghiên cứu vào ngày 9/10.
Theo TS Lê Thanh Thuỷ, quản lý nhà nước được thực hiện thông qua 3 bước, bao gồm ban hành pháp luật, thực hiện pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật.
“Như vậy, kiểm tra là khâu bắt buộc phải thực hiện trong hoạt động quản lý nhà nước, là chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước. Qua kiểm tra kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật và sửa đổi các chính sách pháp luật không phù hợp nhằm đảm bảo cơ quan nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước”- TS Lê Thanh Thủy nhấn mạnh.
TS Lê Thanh Thủy chia sẻ, trong những năm vừa qua, công tác kiểm tra đã được các cơ quan quản lý nhà nước triển khai thực hiện trong nội bộ cơ quan, đơn vị, giữa thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước với các đơn vị thuộc quyền quản lý trực tiếp, hoặc giữa cơ quan quản lý nhà nước với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc lĩnh vực quản lý của cơ quan quản lý nhà nước. Thông qua việc kiểm tra các cơ quan quản lý nhà nước đã phát hiện được một số hành vi vi phạm, kịp thời chấn chỉnh, xử lý.
Tuy nhiên, theo TS Lê Thanh Thuỷ, thực tế việc tiến hành kiểm tra còn gặp khó khăn, mỗi ngành, lĩnh vực lại có những đặc thù riêng, cách thức kiểm tra riêng, mà căn cứ pháp lý thực hiện thì tùy từng ngành có ban hành văn bản hướn dẫn riêng (không đồng bộ trong hoạt động quản lý hành chính) hoặc không có văn bản hướng dẫn, dẫn tới việc kiểm tra chủ yếu theo chỉ đạo của người có thẩm quyền làm cho người thực hiện kiểm tra thiếu chủ động, chuyên môn hóa.
“Chủ yếu cán bộ công chức dựa vào quy trình thanh tra để thực hiện việc kiểm tra. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay thực hiện chủ chương Nghị quyết của Đảng về tinh gọn bộ máy nhà nước, trong đó theo Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả » TS Lê Thanh Thủy nói.
Những cơ quan đã thực hiện chức năng thanh tra mà theo Nghị quyết tinh gọn bộ máy không tiếp tục thực hiện chức năng thanh tra thì tiến hành việc kiểm tra theo tinh thần «… cần tăng cường công tác kiểm tra chuyên ngành thường xuyên nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân …».
Vì vậy, để đảm bảo hoạt động kiểm tra chuyên nghiệp, hiệu quả, nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước thì việc quy định chuẩn hóa quy trình kiểm tra chung cho toàn bộ hệ thống cơ quan quản lý nhà nước và đáp ứng những đặc thù kiểm tra riêng của từng ngành, từng lĩnh vực thì cần có nghiên cứu tổng thể, đồng bộ về nguyên tắc, đặc điểm, mục đích, vị trí, vai trò của hoạt động kiểm tra trong quản lý nhà nước và đảm bảo những quy định đặc thù riêng cho từng ngành để cán bộ công chức thực hiện hiệu quả.
Cũng theo TS Lê Thanh Thủy, hiện nay chưa có một công trình nào nghiên cứu chuyên sâu các vấn này trong công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về kiểm tra chuyên ngành nói chung và trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra nói riêng.
Vì vậy cần nghiên cứu, phân tích rõ quy định của pháp luật và các văn bản pháp luật có liên quan để nghiên cứu đáp ứng nhu cầu cấp thiết về giảng dạy hiện nay về hoạt động kiểm tra chuyên ngành. Đồng thời, đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong giảng dạy nội dung này trong chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra nhằm đưa ra những kiến nghị nâng cao chất lượng giảng dạy nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra và tài liệu “Xây dựng khung chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành” đáp ứng nhu cầu bộ ngành, địa phương hiện nay.
TS Lê Thanh Thủy cho biết, đề tài được nghiên cứu 3 nội dung: Nội dung 1: Khái quát về hoạt động kiểm tra và khung chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành
Nội dung sẽ làm rõ nguyên tắc, mục đích, ý nghĩa của hoạt động kiểm tra và mối quan hệ giữa hoạt động kiểm tra và hoạt động quản lý nhà nước; làm rõ khái niệm, đặc điểm, vai trò, yêu cầu và các yếu tố cấu thành khung chương trình nghiệp vụ bồi dưỡng kiểm tra chuyên ngành.
Nội dung 2: Thực trạng quy định về quy trình kiểm tra chuyên ngành và tài liệu, giáo trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành
Tổng hợp, đánh giá một số quy trình thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đã được ban hành của một số bộ, ngành. Làm rõ thực trạng công tác kiểm tra chuyên ngành từ 2022 - 2024 (chỉ rõ những mặt được, những mặt còn hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế).
Đồng thời, làm rõ thực trạng chương trình nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành tại Trường Cán bộ Thanh tra cũng như nhu cầu về bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành.
Nội dung 3: Quan điểm, giải pháp xây dụng khung chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành
Nêu rõ quan điểm, giải pháp xây dựng khung chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra chuyên ngành có tính bao quát, đáp ứng yêu cầu của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước; phù hợp với yêu cầu hiện nay của Trường Cán bộ Thanh tra để đưa vào ứng dụng ngay trong năm 2025 và các năm sau.
Góp ý tại hội thảo, các đại biểu tham dự đều đánh giá cao sự chuẩn bị của đề tài, nội dung đề tài phong phú, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu. Là đề tài mang tính cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho rằng, đề tài cần khuôn lại phần khái niệm về hoạt động kiểm tra; phần quan điểm tại Chương 3 nên chuyển lên Chương 1 cho phù hợp./.
