(Thanh tra) - Kỷ niệm 583 năm ngày mất của Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi (1442 - 2025), sáng 7/10, tại Khu Di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (phường Trần Hưng Đạo), TP Hải Phòng đã tổ chức trọng thể Lễ dâng hương tưởng niệm bậc hiền tài.
Từ nơi đất thiêng Côn Sơn, ánh Sao Khuê Ức Trai vẫn tỏa sáng, nhắc nhớ hậu thế về một nhân cách lớn, một tấm lòng vì nước, vì dân...
Trong không khí trang nghiêm, thành kính, các đại biểu của TP Hải Phòng, Nhân dân và du khách thập phương cùng dâng nén hương thơm tưởng nhớ bậc hiền tài - người đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cứu nước, an dân.
Diễn văn tưởng niệm do Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Minh Hùng trình bày khẳng định: Đây là sự kiện văn hóa có ý nghĩa lớn lao, thể hiện lòng tri ân sâu sắc đối với tiền nhân, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, ý chí độc lập, tự cường, đồng thời giáo dục đạo lý “uống nước nhớ nguồn” cho thế hệ hôm nay và mai sau.
Nguyễn Trãi, hiệu Ức Trai, sinh năm 1380 tại kinh thành Thăng Long. Cha ông là Nguyễn Phi Khanh - người gốc làng Chi Ngại (nay thuộc phường Trần Hưng Đạo, TP Hải Phòng), mẹ là bà Trần Thị Thái - con gái quan Đại Tư đồ Trần Nguyên Đán.
Từ thuở nhỏ, Nguyễn Trãi đã được ông ngoại và cha trực tiếp dạy dỗ, rèn luyện cả về học vấn lẫn nhân cách. Năm 20 tuổi, ông thi đỗ Thái học sinh, năm sau ra nhận chức Ngự sử đài Chánh trưởng dưới triều nhà Hồ.
Khi đất nước rơi vào ách đô hộ của giặc Minh, Nguyễn Trãi nuôi chí lớn cứu dân, cứu nước, dấn thân cùng Bình Định Vương Lê Lợi khởi nghĩa Lam Sơn. Ông dâng “Bình Ngô sách”, hiến kế “mưu phạt tâm công”, trở thành linh hồn của cuộc kháng chiến đầy gian khổ mà oai hùng.
Khi giang sơn thu về một mối, Nguyễn Trãi đã viết “Bình Ngô đại cáo” - một bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ, áng thiên cố hùng văn, khẳng định chân lý muôn đời: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Tư tưởng ấy vượt qua không gian, thời gian, trở thành nền tảng đạo lý của dân tộc Việt Nam: Lấy dân làm gốc, lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy trí nhân thay cường bạo.
Sau kháng chiến, ông tiếp tục phụng sự triều Lê, góp phần kiến tạo nền thái bình, chăm lo cho đời sống muôn dân. Dẫu cuộc đời kết thúc trong bi kịch, nhưng lịch sử đã minh chứng: Nguyễn Trãi là người anh hùng vĩ đại, nhà tư tưởng, nhà văn hóa lỗi lạc - kết tinh của trí tuệ và tâm hồn Việt Nam.
Năm 1980, nhân kỷ niệm 600 năm ngày sinh của ông, UNESCO đã vinh danh Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hóa thế giới - niềm tự hào rạng rỡ của dân tộc.
Côn Sơn - nơi gắn bó với Ức Trai từ thuở ấu thơ đến lúc cuối đời - vẫn ngân vang tiếng suối trong, gió thông như nhịp thở của đất trời. Tại nơi này, ông đã chiêm nghiệm, ngẫm suy thế sự, để rồi viết nên những áng văn bất hủ, trong đó “Côn Sơn ca” là viên ngọc sáng của thi ca Việt Nam.
Cũng tại đây, ông trông coi chùa Tư Phúc, góp công tu bổ, mở rộng, khiến ngôi chùa trở thành danh lam thắng cảnh nổi tiếng, nơi hội tụ tinh hoa Phật giáo Trúc Lâm và văn hóa dân tộc.
Đền thờ Nguyễn Trãi - Ức Trai linh từ, giữa lòng Khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc, từ lâu đã trở thành chốn linh thiêng để bao thế hệ người Việt tìm về tri ân, tưởng niệm.
Mỗi độ thu sang, khói hương quyện trong nắng vàng, hàng vạn du khách lại lặng lòng dâng nén hương thơm, để được chạm vào không gian trầm mặc, nơi Ức Trai - ngọn Sao Khuê sáng mãi trong trời Nam.
Lễ tưởng niệm năm nay diễn ra trong không khí thiêng liêng và xúc động. Sau phần dâng hương, các đại biểu cùng Nhân dân tham dự lễ rước văn, rước bộ từ chùa Côn Sơn về đền Nguyễn Trãi, cầu cho quốc thái dân an, nhân khang vật thịnh, non sông gấm vóc mãi trường tồn.
Trước anh linh bậc hiền tài, mỗi người thêm ý thức gìn giữ, phát huy giá trị di sản của vùng đất Côn Sơn - Kiếp Bạc, để di sản ấy không chỉ là niềm tự hào quá khứ, mà còn là nguồn lực tinh thần tiếp sức cho hiện tại và tương lai - trong hành trình xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, hùng cường.
