Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma đang tìm cách để né tránh các cáo buộc tham nhũng. Ảnh: AFP

Đảng Liên minh Dân chủ (DA) - đảng đối lập chính của Nam Phi - đã tìm cơ hội trong 11 phiên tòa kể từ năm 2009 nhằm kích hoạt lại các cáo buộc, gây áp lực tới ông Zuma trong phần lớn thời gian ông làm việc trong Chính phủ.

Năm 2005, cựu cố vấn Tài chính của ông Zuma là Schabir Shaik đã bị buộc tội hối lộ để đổi lấy các hợp đồng và bị kết án 15 năm tù giam. Tuy nhiên, sau đó người này được thả ra sớm hơn hạn định vì lý do sức khỏe.

Tổng thống, người bị cáo buộc tham nhũng, gian lận, rửa tiền luôn khẳng định mình vô tội. Ông Zuma và các quan chức Chính phủ khác bị cáo buộc đã nhận lại quả từ khoản tiền 5 tỷ USD dùng để mua máy bay chiến đấu, tàu tuần tra và các loại vũ khí khác được sản xuất bởi 5 doanh nghiệp châu Âu bao gồm Hãng sản xuất thiết bị quân sự của Anh BAE và Công ty Thales của Pháp.

Các cáo buộc đối với Tổng thống Nam phi lần đầu tiên được đưa ra năm 2005, nhưng đã bị các công tố viên bác bỏ vào năm 2009.

Tuy nhiên, năm ngoái, Tòa án Tối cao tại Thủ đô Pretoria đã phán quyết rằng, ông Zuma buộc phải đối mặt với các cáo buộc nêu trên. Và tuần này, Tòa Phúc thẩm Tối cao sẽ lắng nghe những tranh luận ủng hộ và chống lại việc khôi phục các cáo buộc đối với ông Zuma.

Chuyên gia Gareth Newman từ Viện Nghiên cứu phân tích an ninh tin rằng, cơ hội thành công của ông Zuma trong việc né tránh các cáo buộc tham nhũng tại Tòa án Tối cao là rất thấp.

Theo AFP, áp lực đối với Tổng thống sẽ gia tăng nếu tòa án phục hồi bất kỳ cáo buộc nào trong số hàng trăm cáo buộc đối với ông, đặc biệt là nếu điều này được đưa ra trước cuộc họp chọn lãnh đạo mới của Đảng cầm quyền Đại hội dân tộc Phi (ANC) vào tháng 12 tới.

Ông Zuma, 75 tuổi, được chờ đợi sẽ từ chức Tổng thống vào cuối năm nay, mặc dù ông có thể sẽ vẫn là lãnh đạo của Nam Phi cho tới năm 2019, sau đó ông sẽ không còn đủ điều kiện để tái cử.

Về lý thuyết, đảng cầm quyền có thể thay thế ông trước kỳ bầu cử tiếp theo vào 2 năm tới, nhưng với thực tế số người ủng hộ ông Zuma hiện đang giữ nhiều vị trí quyền lực trong ANC, điều này dường như không xảy ra.

Tuy nhiên, nó sẽ gây tổn hại không nhỏ cho cựu phu nhân Tổng thống là bà Dlamini-Zuma, người đang có tham vọng trở thành lãnh đạo kế tiếp của Đảng ANC.

Mari Harris, một chuyên gia về vấn đề công tại Ipsos MORI cho rằng: "Hiện, ông Zuma thực sự rất không được lòng dân... không chỉ trong số những công dân bình thường, mà cả những cử tri ủng hộ Đảng ANC".

Còn James Selfe, Chủ tịch Đảng đối lập DA phân tích, ông Zuma đã, đang và sẽ cố gắng trì hoãn tiến trình khôi phục các cáo buộc càng lâu càng tốt, với mục đích tránh gây ảnh hướng đến việc lựa chọn lãnh đạo kế nhiệm của ANC. Tuy nhiên, ông lạc quan tin rằng, Tòa án Tối cao sẽ đưa ra phán quyết trước tháng 12 và các cáo buộc sẽ được khôi phục lại.

Hoài Phương