Thời điểm Tết Nguyên đán, nhu cầu thị trường đối với Cua Cà Mau sang thị trường tỷ dân Trung Quốc tăng đột biến.

Những năm gần đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng với các cơ quan liên quan đã nỗ lực đưa mặt hàng này vào nề nếp, chuyển dần sang xuất khẩu chính ngạch thay vì tiểu ngạch như trước đây. Cũng vì thế, giá trị Cua Cà Mau ngày càng được nâng cao, thu nhập của người nông dân và thương lái được cải thiện đáng kể.

Cuối năm 2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư số 17/2024/TT-BNNPTNT sửa đổi, bổ sung một số quy định về thẩm định cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, nông lâm thuỷ sản đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm. Theo đó, công tác quản lý an toàn về sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc được chú trọng nâng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Hiện Việt Nam có khoảng 10 doanh nghiệp lớn được cấp code (mã) xuất khẩu cua sống sang thị trường Trung Quốc với sản lượng đạt từ 40 đến hơn 100 tấn/ngày, tuỳ từng thời điểm.

Tại thủ phủ cua Cà Mau có: Chi nhánh số 1 - Cty TNHH Đầu tư thương mại XNK quốc tế Thanh Hằng (huyện Phú Tân); Chi nhánh Cty TNHH Kinh doanh thương mại Gia Thành (TP.Cà Mau); Cty TNHH Dư Thái Bình (huyện Năm Căn); Chi nhánh Cty TNHH Hải sản Quyền Dương (huyện Đầm Dơi). Ngoài ra, trên địa bàn các tỉnh miền Tây còn có Cty TNHH XNK Chế biến Nông Lâm Hải sản Gia Hưng Thịnh (TP.Rạch Giá, Kiên Giang).

Đáng chú ý, dù không nằm ở thủ phủ cua nhưng trong TOP các “ông lớn” xuất cua sống còn có Chi nhánh Cty Cổ phần TM-DV Phát Lợi (Thuận An, Bình Dương); Cty TNHH Quốc tế Bạch Đằng (H.Sóc Sơn, TP.Hà Nội) hay Cty TNHH XNK Thuỷ sản Hải Long Vương (TP.Móng Cái, Quảng Ninh).

Theo chia sẻ của một chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xuất khẩu thủy sản, để được cấp code xuất khẩu, doanh nghiệp phải đảm bảo các quy định khắt khe về cơ sở vật chất, điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc... và phải được các cơ quan chức năng Việt Nam, cũng như Trung Quốc thẩm định, phê duyệt. Thời gian thẩm định, phê duyệt cấp code cũng tương đối lâu vì vậy code được xem là “bảo vật” của các doanh nghiệp xuất khẩu cua.

Vị này cũng cho biết, không phải cấp code là xong mà công tác hậu kiểm hiện nay được thực hiện rất nghiêm. Tất cả đều phải đưa về xưởng, thực hiện quy trình đóng gói và gửi mẫu kiểm nghiệm theo quy định. Đảm bảo cua xuất đi phải đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.

Việc này đòi hỏi doanh nghiệp phải tính toán kỹ lưỡng về công tác vận chuyển, vị trí đặt nhà xưởng sản xuất để đáp ứng yêu cầu về thời gian. Nếu nhà xưởng nằm lệch tuyến, thì rất khó để đảm bảo được yêu cầu về thời gian. Nếu bỏ sót quy trình, không đảm bảo điều kiện sẽ bị xử lý ngay. Đặc biệt trong giai đoạn Tết Nguyên đán lượng hàng xuất khẩu tăng đột biến, áp lực về điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm cũng sẽ rất lớn.

Trao đổi với báo chí, ông Ngô Hồng Phong (Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường - Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) nhấn mạnh, quan điểm của Cục là xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm quy định của cơ quan chức năng.