Một năm với nhiều thách thức

Đường Cầu Giấy, Hà Nội, vốn bình thường đã đông, những ngày cuối năm càng trở nên tấp nập kẻ bán, người mua. Tết đã hiện hình thật rõ nét trên từng nét mặt và trên từng góc phố nhỏ. Tại số 110 Cầu Giấy, những cán bộ tiếp công dân vẫn đang ngày đêm thực hiện công việc thầm lặng nhưng cao quý của mình. Với họ, nhiều bức xúc của người dân dường như đã che lấp bớt sự rộn ràng, náo nhiệt của những ngày cuối năm.

Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ (TTCP), tình hình KN,TC năm 2010 vẫn tăng về cả 3 mặt: Số lượng vụ việc, số lượt người và số đoàn đông người. Cụ thể, trong năm 2010, cả nước phát sinh hơn 100.000 vụ việc KN,TC, trong đó hơn 2.000 vụ việc là KN,TC đông người. Nội dung KN chủ yếu vẫn liên quan đến đất đai và xảy ra ở các địa bàn thu hồi đất để làm dự án (D.A). Nhiều vụ việc KN đông người, phức tạp phát sinh từ những năm trước, đã được các cấp giải quyết, nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu kiện kéo dài. Cá biệt, một số trường hợp công dân đi khiếu kiện có thái độ bức xúc và gay gắt, nhiều lần tổ chức các đoàn đông người kéo lên T.Ư như: Công dân huyện Văn Giang, Hưng Yên (D.A khu đô thị thương mại du lịch Văn Giang); tại tỉnh An Giang (liên quan đến các D.A: Quốc lộ 91, khu công nghiệp Bình Long, khu Nam Cái Dầu, khu Phú Tân)… Nội dung TC nhiều nhất là lĩnh vực hành chính (hơn 90%), chủ yếu là TC cán bộ, công chức cố ý làm trái, chiếm đoạt tài sản, lạm dụng chức vụ quyền hạn để vụ lợi, thiếu trách nhiệm, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng… Trong đó, 22 địa phương có tình hình TC tăng nhiều so với năm trước (tăng 30%) là: Hà Nam, Hà Giang, Thái Bình, Bắc Giang, Trà Vinh, Cần Thơ, Cà Mau, Quảng Ngãi, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…

Có thể nhận thấy, tình hình giải quyết KN,TC, đặc biệt là giải quyết KN,TC đông người trong năm 2010 ở các địa bàn có nhiều D.A phát triển kinh tế - xã hội vẫn rất phức tạp, khó giải quyết. Nguyên nhân chính được chỉ ra là do cơ chế chính sách bất cập; các cấp, các ngành còn thiếu quan tâm, có lúc, có chỗ còn buông lỏng công tác quản lý, chỉ đạo... Ngoài ra, công tác giải quyết KN,TC ở nhiều địa phương còn yếu kém; ý thức chấp hành pháp luật cũng như sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế của một bộ phận công dân… là lý do khiến giải quyết KN,TC không khả thi.

Nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ

Được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, ngay từ cuối năm 2009, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo trong năm 2010, TTCP và các cấp, các ngành chấn chỉnh, đổi mới công tác tiếp dân, giải quyết kịp thời đơn thư KN,TC của công dân, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phục vụ cho việc chuẩn bị, tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp. Theo tinh thần đó, ngay từ cuối năm 2009, một kế hoạch hoạt động chi tiết đã được TTCP xây dựng. Trong kế hoạch này, nhiều giải pháp được đề ra để “tăng tốc” cho hoạt động giải quyết KN,TC.

Với quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2010, ngay từ đầu năm, TTCP đã nhanh chóng, thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc việc thực hiện công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN,TC của các bộ, ngành, các tỉnh, TP trực thuộc T.Ư. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới các giải pháp trong Thông báo Kết luận số 130/TB-TW ngày 10/1/2008 của Bộ Chính trị về kiểm tra, rà soát giải quyết các vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài. Cùng với đó, TTCP đã tăng cường cơ chế phối hợp với các bộ, ngành liên quan trong công tác tiếp dân, giải quyết KN,TC; lên kế hoạch phối hợp với địa phương tiến hành đối thoại với công dân, xây dựng phương án giải quyết các vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp. Qua đó, giúp địa phương giải quyết được nhiều vụ việc, góp phần giải tỏa bức xúc của dân, tạo điều kiện cho địa phương ổn định để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Trong năm qua, để chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả công tác giải quyết KN,TC, TTCP đã thực hiện hàng loạt giải pháp cụ thể, thiết thực như: Xây dựng và báo cáo Ban Bí thư T.Ư, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án Đổi mới công tác tiếp công dân; xây dựng Dự thảo Luật KN, Luật TC; ban hành Chỉ thị về việc tăng cường công tác tiếp dân, xử lý đơn thư và giải quyết KN,TC phục vụ Đại hội Đảng các cấp; thực hiện Đề án 3 của Chính phủ về “tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật KN,TC cho cán bộ, nhân dân tại xã, phường, thị trấn”; hướng dẫn và tăng cường thanh tra trách nhiệm pháp luật về KN,TC; thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực có nhiều vi phạm, dễ phát sinh KN,TC…

Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch 319/KH-TTCP, TTCP đã tổ chức các đoàn thanh tra phối hợp và giúp địa phương rà soát, kiểm tra, tìm biện pháp giải quyết các vụ việc phức tạp, kéo dài tại nhiều tỉnh, TP trong cả nước. Qua đó, xử lý, giải quyết dứt điểm được nhiều vụ KN phức tạp, tồn đọng.

Những tín hiệu vui

Theo đánh giá của Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Hào, năm 2010, với quan điểm, xác định công tác giải quyết KN,TC là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ riêng TTCP mà các ngành, các cấp đã có nhiều cố gắng. Nhiều thủ trưởng các bộ, ngành, chủ tịch UBND tỉnh, TP, huyện, quận đã trực tiếp tiếp công dân theo quy định, từng bước khắc phục tình trạng “khoán trắng” cho cơ quan chuyên môn. Đồng thời, đưa ra nhiều giải pháp tích cực, khả thi nhằm tập trung giải quyết dứt điểm các vụ KN,TC ngay tại địa phương, cơ sở. Nhờ đó, hiệu lực, hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết KN,TC đã có nhiều chuyển biến tích cực. 
 
Bên cạnh đó, công tác tiếp dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư KN,TC của công dân cũng có nhiều đổi mới. Thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin trong xử lý đơn thư, tình trạng chuyển đơn thư lòng vòng, xử lý chậm và vi phạm trong quá trình xử lý đã được khắc phục nhiều. Qua đó, việc tiếp dân, xử lý đơn đã từng bước gắn với giải quyết KN,TC, bảo đảm đúng quy định của pháp luật. 

Cũng theo Phó Tổng Thanh tra, qua theo dõi việc giải quyết KN,TC trong năm 2010, dễ nhận thấy các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng. Điều này được thể hiện rõ nét qua số vụ việc KN,TC được giải quyết cơ bản đúng quy định của pháp luật; kết quả phát hiện, xử lý cao hơn so với năm 2009. Đặc biệt, một số địa phương đã giải quyết cơ bản dứt điểm số vụ việc KN,TC phức tạp, tồn đọng, kéo dài nhiều năm. Trong quá trình giải quyết, thủ trưởng cơ quan đã coi trọng việc đối thoại với công dân, lắng nghe ý kiến của công dân, đưa ra cách giải quyết có lý, có tình, vừa đúng pháp luật vừa phù hợp với thực tiễn. Nhờ vậy, các quyết định giải quyết KN,TC có tính khả thi cao và chấm dứt được khiếu kiện.

Để giải quyết KN,TC có hiệu quả, Phó Tổng Thanh tra cho biết, cần tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp nêu trong Kết luận 130 của Bộ Chính trị,  ý kiến của Ban Bí thư T.Ư Đảng về Đổi mới Công tác tiếp công dân và Đề án Đổi mới Công tác tiếp công dân để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; nêu cao tinh thần trách nhiệm và kỷ luật của các cấp chính quyền, trong đó đặc biệt đề cao vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan hành chính; đồng thời phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, giải quyết kịp thời mọi việc từ chính sách. Các cơ quan thanh tra phải nắm chắc tình hình, tham mưu với lãnh đạo kế hoạch, biện pháp cụ thể để giải quyết vụ việc ngay từ khi mới phát sinh, bảo đảm đúng pháp luật và phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân. Ngoài ra, các cấp ủy phải quan tâm lãnh đạo về chủ trương, giải pháp xử lý, đề cao vai trò của người đúng đầu, vai trò của chính quyền trong cơ chế đối thoại với người dân.

Khánh Linh