Quá trình giải quyết khiếu nại

Kết quả thẩm tra hồ sơ KN của bà Nguyễn Ngọc Ánh thể hiện: Đất tranh chấp nằm trong phần đất thổ cư diện tích 2.393m² có nguồn gốc do ông Liêu Sanh Mỹ đứng bộ, tọa lạc phường Mỹ Bình, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang. 

Trên khu đất này, ông Mỹ cho nhiều hộ dân thuê và cất nhà ở. 

Năm 1949, ông Mỹ bán toàn bộ diện tích đất trên cho bà Nguyễn Thị Nhì. Sau khi mua, bà Nhì đã sang tên, đứng bộ (địa bộ 152, lô 39, tờ bản đồ số 4) nhưng vẫn để cho các hộ dân tiếp tục cư ngụ. 

Ngày 11/8/1987, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh An Giang ban hành Quyết định số 361/QĐ-UB thu hồi đất của một số chủ địa bộ nằm trong khu quy hoạch san lấp mặt bằng, trong đó có phần đất 2.393m² của bà Nhì đứng tên địa bộ chuyên dùng cho thuê, sang nhượng trái phép trước và sau ngày giải phóng. 

UBND tỉnh An Giang cấp khu đất này cho UBND thị xã (nay là thành phố) Long Xuyên xây dựng công trình phúc lợi địa phương. Việc bồi hoàn hoa lợi cho hộ hiện canh tác và di dời các hộ, mồ mả trên đất do UBND thị xã chịu trách nhiệm bồi hoàn theo chính sách nhà, đất (nếu có).

Ngày 5/4/1990, UBND thị xã Long Xuyên ban hành Quyết định số 39/QĐ-UB giao mặt bằng khu đất nêu trên cho UBND phường Mỹ Bình san lấp khu dân cư và xây dựng chợ theo quy hoạch đô thị.

Ngày 10/5/1990, UBND phường Mỹ Bình ký Quyết định số 38/QĐ-UB mở đường vào chợ Mỹ Bình, khoảng cách giữa nhà ông Nguyễn Đông Nhựt và ông Nguyễn Văn Chay trên đường Tôn Đức Thắng; kích thước ngang 5,8m, dài 48m để xe cơ giới ra, vào thi công xây dựng chợ. 

UBND phường Mỹ Bình giao Ban Công trình xây dựng chợ, kết hợp bộ phận nhà, đất của phường xác định mức bồi hoàn hợp lý. Ông Nguyễn Đông Nhựt và ông Nguyễn Văn Chay có trách nhiệm thi hành quyết định này. 

Ngày 25/9/1990, UBND thị xã Long Xuyên ban hành Quyết định số 145/QĐ-UB thu hồi 332,5m² đất do bà Nguyễn Ngọc Ánh (con duy nhất của bà Nhì) đang sử dụng và được đền bù mức giá 4.300 đồng/m², tổng số tiền đền bù là 1.429.750 đồng; thu hồi phần đất công thổ của Nhà nước quản lý 230m² do bà Ánh sử dụng trái pháp luật (đất mương lộ đường Nguyễn Thái Học).

Ngày 1/10/1990, ông Chay và ông Nhựt làm giấy xác nhận phần đất mở đường Phan Bá Vành thuộc chủ quyền của bà Ánh để bà Ánh lĩnh tiền bồi hoàn. 

Bà Ánh KN yêu cầu bồi thường 332,5m² đất xây dựng chợ và 135m² mở đường Phan Bá Vành theo giá đất hiện nay.

Phần đất 230m² bà Ánh tiếp tục sử dụng, khi mở rộng đường Nguyễn Thái Học, đã nhận tiền bồi thường một phần diện tích, phần còn lại vẫn sử dụng đến nay.

Ngày 6/3/2007, UBND thành phố Long Xuyên ban hành Quyết định số 13/QĐ-UB giữ y Quyết định số 145/QĐ-UB ngày 25/9/1990 của UBND thị xã Long Xuyên. Số tiền đền bù đất 1.429.750 đồng (332,5m² x 4.300 đồng) được cộng lãi suất ngân hàng loại không kỳ hạn từ tháng 9/1990 đến ngày 31/12/2006.

Quyết định số 13/QĐ-UB bác các yêu cầu KN của bà Ánh đòi bồi hoàn 332,5m² đất quy hoạch chợ Mỹ Bình giá 15.000.000 đồng/m² cùng việc đòi bồi hoàn bổ sung 135,5m² đất mở đường Phan Bá Vành và hoa màu. 

Tại biên bản làm việc ngày 13/6/2007, ông Nhựt và ông Chay thừa nhận có xác nhận cho bà Ánh, nhưng không đồng ý để bà Ánh nhận tiền bồi thường. Nếu Nhà nước giải quyết bồi thường thì phải xem xét cho ông Nhựt và ông Chay vì đất này do 2 ông trực tiếp sử dụng đến khi bị giải tỏa.

Bà Ánh tiếp tục KN đến UBND tỉnh.

Ngày 1/4/2009, UBND tỉnh An Giang ban hành Quyết định số 16/QĐ-UBND giữ nguyên Quyết định số 13/QĐ-UB ngày 6/3/2007 của UBND thành phố Long Xuyên; bác các yêu cầu KN của bà Ánh.

Bà Ánh tiếp tục KN đến các cơ quan Trung ương.

Thanh tra Chính phủ vào cuộc

Mặc dù đã nhiều lần được Thanh tra Chính phủ phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức tiếp, đối thoại, giải thích, động viên, nhưng bà Ánh vẫn không thống nhất.

Ngày 8/9/2010, Thanh tra Chính phủ đã ký Quyết định số 2659/QĐ-TTCP thành lập đoàn kiểm tra, xác minh nội dung đơn KN của bà Nguyễn Ngọc Ánh.  

Ngày 1/6/2011, Thanh tra Chính phủ ký Báo cáo số 1350/BC-TTCP gửi Thủ tướng Chính phủ, nội dung: “Công nhận Quyết định số 16/QĐ-UBND ngày 1/4/2009 của UBND tỉnh An Giang. Công nhận quyền sử dụng đất 230m² hiện nay gia đình bà Ánh đang sử dụng. Các cơ quan quản lý của địa phương tiến hành thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Ánh theo đúng quy định của pháp luật”.

Ngày 24/6/2011, tại Văn bản số 4214/VPCP-KNTN của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã đồng ý kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Văn bản số 1350/BC-TTCP ngày 1/6/2011; giao Chủ tịch UBND tỉnh An Giang chỉ đạo thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ về việc giải quyết KN của bà Nguyễn Ngọc Ánh.

Từ diễn biến trên cho thấy, việc bà Ánh yêu cầu nâng giá bồi thường theo giá hiện nay đối với phần đất 332,5m² Nhà nước thu hồi năm 1990 là không có cơ sở xem xét, bởi lẽ: Tại thời điểm giải tỏa, thu hồi đất xây dựng chợ Mỹ Bình, hộ bà Ánh đã được giải quyết bồi hoàn hoa lợi và hỗ trợ về đất theo đúng chủ trương, chính sách lúc bấy giờ. Nhiều hộ dân nằm trong diện bị thu hồi đất như hộ bà Ánh đã đồng ý nhận tiền, không KN. Do hộ bà Ánh không thống nhất nhận tiền bồi hoàn nên UBND tỉnh giải quyết tính cộng thêm lãi suất tiền gửi ngân hàng loại không kỳ hạn từ tháng 9/1990 đến nay để trả cho bà Ánh là phù hợp. Phần đất 135,5m² mở đường Phan Bá Vành thuộc khoảng trống giữa nhà ông Chay và ông Nhựt, gia đình bà Ánh không có quá trình sử dụng đối với phần đất này. Thời điểm giải tỏa, theo quy định tại khoản 4 Điều 48 và khoản 5 Điều 49 Luật Đất đai 1988 “người đang trực tiếp sử dụng đất chính là người được đền bù thiệt hại thực tế khi Nhà nước thu hồi đất”. Đối với phần đất 230m², nếu bà Ánh có yêu cầu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật.

Ngày 26/4/2012, Thanh tra Chính phủ phối hợp với UBND tỉnh An Giang đã tổ chức buổi tiếp để thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc giải quyết KN đối với hộ bà Nguyễn Ngọc Ánh như sau: “Việc KN của bà Ánh đã được UBND tỉnh ban hành quyết định giải quyết đúng quy định pháp luật, hết thẩm quyền. Bà Ánh liên tục KN, Đoàn Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra, rà soát, sau đó có báo cáo kết luận và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ kết luận UBND tỉnh đã giải quyết đúng pháp luật. Thanh tra Chính phủ cùng UBND tỉnh tổ chức tiếp gia đình bà Ánh để thông báo kết luận thanh tra và công bố chấm dứt giải quyết KN của bà Ánh. UBND tỉnh sẽ ban hành thông báo kết thúc giải quyết, gửi các cơ quan có liên quan để không xem xét nữa”.  

Tại Văn bản số 59/TB-UBND (ngày 22/6/2012), UBND tỉnh An Giang thông báo kết thúc giải quyết KN đối với hộ bà Nguyễn Ngọc Ánh. Yêu cầu bà Ánh nghiêm chỉnh chấp hành Quyết định số 16/QĐ-UBND ngày 1/4/2009 của UBND tỉnh, chấm dứt KN. 

Căn cứ kết luận của Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng tại khoản 1 Thông báo số 89/TB-VPVP ngày 19/3/2009 của Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh An Giang đề nghị các cơ quan Trung ương thống nhất theo phương án giải quyết của tỉnh để cùng giải thích khi bà Ánh KN vượt cấp.

Thông báo số 59/TB-UBND của UBND tỉnh An Giang  được phổ biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng và được niêm yết tại UBND phường Mỹ Bình để làm cơ sở kết thúc giải quyết KN. 

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Nưng giao UBND thành phố Long Xuyên chủ trì phối hợp với Thanh tra tỉnh tổ chức tống đạt đến bà Nguyễn Ngọc Ánh đúng theo trình tự luật định.

Minh Đăng