Chậm trễ các khu tái định cư
Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, trong đó, đoạn đi qua tỉnh Quảng Trị dài 32,53 km. Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND tỉnh Quảng Trị, tỷ lệ giao mặt bằng sạch vẫn còn thấp, nhiều vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm cũng như các địa phương chưa chỉ đạo quyết liệt các đơn vị thi công khiến tiến độ thi công các khu tái định cư (TĐC) chậm so với yêu cầu.
Đặc biệt, công tác GPMB được Thủ tướng Chính phủ và Bí thư Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu hoàn thành bàn giao mặt bằng sạch trên tuyến chính của dự án trong tháng 3/2024. Tuy nhiên, với nhiều vướng mắc khiến công tác bàn giao mặt bằng không đạt như yêu cầu đặt ra.
Để phục vụ dự án thành phần cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, trên địa bàn Quảng Trị có 351 hộ dân bị ảnh hưởng phải di dời TĐC. Trong đó, các huyện: Vĩnh Linh 88 hộ, Gio Linh 132 hộ, Cam Lộ 131 hộ. Tỉnh Quảng Trị đã xây dựng 9 khu TĐC gồm: Cam Hiếu, Cam Tuyền, Cam Thủy (huyện Cam Lộ); Bến Quan, Vĩnh Hà, Vĩnh Khê (huyện Vĩnh Linh); Gio An, Linh Trường, Hải Thái (huyện Gio Linh) với tổng diện tích trên 37 ha để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng của dự án.
Những tháng tháng đầu năm 2024, UBND tỉnh Quảng Trị đã 3 lần ấn định thời gian hoàn thành xây dựng các khu TĐC nhằm đẩy nhanh tiến độ di dân, bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, nhiều khu TĐC đã không thể hoàn thành như yêu cầu đặt ra, từ đó dẫn đến việc GPMB gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, còn nhiều vướng mắc khác liên quan đến công tác GPMB, bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng dự án.
Đơn cử, tại Vĩnh Linh vẫn còn nhiều vướng mắc đối với các trường hợp các hộ gia đình xây dựng nhà ở ổn định sau ngày 1/7/2004; bố trí TĐC trường hợp trong hộ gia đình có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng sống chung trên 1 thửa đất bị thu hồi; bồi thường, hỗ trợ tài sản Công ty Cổ phần Lâm sản Quảng Trị…
Theo chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, tỷ lệ bàn giao mặt bằng sạch của tỉnh Quảng Trị cho các nhà thầu hiện còn thấp, vẫn còn nhiều điểm nghẽn ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Trong đó, có nhiều đoạn còn vướng mắc chưa thể GPMB khiến việc triển khai xây dựng đứt quãng, không chỉ tăng chi phí mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình.
Nguy cơ tiếp tục trễ hẹn
Nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác GPMB dự án thành phần cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng đã có văn bản yêu cầu Bí thư, Chủ tịch UBND các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ được giao.
Trong đó, tiếp tục đẩy mạnh tăng cường nhân lực, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phố biến pháp luật về chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC… hoàn thành khối lượng GPMB của tuyến chính trong tháng 4/2024. Đẩy nhanh tiến độ thị công các khu TĐC và hoàn thành các khu TĐC trong tháng 5/2024. Khẩn trương tổ chức vận động người dân đã bốc thăm các vị trí trong khu TĐC thực hiện việc tạm cư; sớm hoàn thành giải tỏa di dời tài sản nhà cửa để bàn giao mặt bằng cho dự án.
Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các địa phương, phối hợp với các sở, ban, ngành, chủ đầu tư tháo gỡ các vướng mắc, kiến nghị, đề xuất của địa phương. Từ đó, đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng cho dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ cũng như đảm bảo quyền lợi của cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng.
UBND tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu Sở Giao thông và Vận tải đẩy nhanh tiến độ thực hiện Tiểu dự án di dời hạ tầng kỹ thuật, giải quyết các vướng mắc, chủ động phối hợp các địa phương hoàn thành công tác GPMB di dời đường điện, viễn thông… Trong đó, tham mưu biệt phái lãnh đạo, cán bộ các cơ quan, đơn vị liên quan giải quyết các công việc trực tiếp tại dự án GPMB cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đến hết tháng 4/2024 để hỗ trợ các huyện giải quyết dứt điểm các vướng mắc, hoàn thành công tác GPMB tuyến chính đáp ứng tiến độ yêu cầu trước 30/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Tại một số địa phương, còn một số trường hợp người dân không đồng ý phương án bồi thường, hỗ trợ hoặc còn một số vướng mắc khác liên quan đến việc xác định đền bù, tính pháp lý liên quan đến việc chi trả bồi thường, hỗ trợ, buộc các địa phương phải có nhiều văn bản báo cáo, xin ý kiến của tỉnh Quảng Trị để tháo gỡ.
Bên cạnh đó, một số khu TĐC đã tiến hành bốc thăm, bố trí các lô đất, thế nhưng đa phần các khu TĐC vẫn chưa hoàn thiện cơ sở hạ tầng để người dân xây dựng nhà cửa, di dời tài sản vào khu TĐC. Điều đó, khiến việc bàn giao mặt bằng sạch sẽ khó kịp tiến độ đề ra. Chưa kể, một số thửa đất, công trình vẫn chưa thống nhất phương án bồi thường, vượt thẩm quyền xử lý của các huyện.
Tại phiên họp thứ 10 của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải, UBND tỉnh Quảng Trị xin lùi tiến độ bàn giao mặt bằng cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ sang tháng 4/2024. Chỉ còn 1 tuần nữa, với những vướng mắc, “nút thắt” chưa được tháo gỡ kịp thời, Quảng Trị tiếp tục có nguy cơ trễ hẹn trong việc bàn giao mặt bằng cho dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ.