Giao dịch 7 lượng vàng trở lên phải báo cáo NHNN. Ảnh: Thế Lữ

Luật Phòng, chống rửa tiền có quy định cụ thể hơn: Các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được phép mua bán vàng miếng khi thực hiện giao dịch mua bán vàng miếng bằng tiền mặt có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên phải áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng. Nội dung nhận biết khách hàng phải bảo đảm 3 nhóm thông tin cụ thể: Thứ nhất, thông tin nhận dạng khách hàng; thứ hai, thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi; thứ ba, thông tin về mục đích của khách hàng trong mối quan hệ với tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được phép kinh doanh vàng miếng (đối tượng báo cáo).

Hơn 1 tháng nữa Quyết định 20 và Luật Phòng, chống rửa tiền mới có hiệu lực, nhưng chúng tôi đã ghi nhận được nhiều phản hồi từ các doanh nghiệp, tổ chức tài chính, cá nhân kinh doanh vàng về việc thu thập thông tin của khách hàng (người mua) để báo cáo NHNN theo đúng quy định.

Một số doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh vàng trên phố Hàng Bạc, Hoàn Kiếm, Hà Nội, đặt vấn đề: Người dân có ý định mua một số lượng vàng trị giá trên 2 tỷ đồng (tương đương với 50 cây vàng) có thể nhờ 10 người mua trong ngày. Như vậy, mỗi người giao dịch chỉ khoảng 200 triệu đồng (dưới mức phải báo cáo NHNN). Người mua có thể “qua mặt” được sự theo dõi bằng cách phân công người thân, bạn bè hoặc nhân viên của công ty thực hiện giao dịch.

Một số doanh nghiệp và hộ cá nhân kinh doanh vàng trên phố Hà Trung, Hoàn Kiếm, Hà Nội, cũng cho rằng: Khi được hỏi thì người mua sẽ trả lời là mua vàng về để tích trữ, bởi trong bối cảnh hiện nay bất động sản, chứng khoán vẫn chưa có gì khởi sắc; trong khi lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm đã giảm xuống 7,5%/năm (theo chỉ đạo của NHNN), nhưng trên thực tế có ngân hàng hạ lãi suất huy động xuống còn 7%/năm, thậm chí Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đã điều chỉnh lãi suất huy động xuống còn 6%/năm cho kỳ hạn gửi 1 tháng và NHNN đang có xu hướng điều chỉnh giảm tiếp, cho nên đầu tư vào vàng vẫn là yên tâm nhất.

 Qua tìm hiểu, nhiều khách hàng đang âm thầm chọn mua vàng nhẫn (vàng ròng 9999), bởi khi quy ra lượng thì có giá rẻ hơn vàng miếng SJC khoảng hơn 2 triệu đồng/lượng. Một dấu hiệu bất thường trên thị trường vàng hiện nay là, vàng miếng phi SJC (vàng ròng 9999) có giá giao dịch thấp hơn vàng miếng SJC trên 2 triệu đồng/lượng. Như vậy, giá giao dịch của vàng miếng phi SJC luôn luôn tiệm cận với giá vàng thế giới, trong khi giá vàng miếng SJC được đẩy lên một khoảng cách khá cao. Thực trạng này khiến câu hỏi “liệu còn có nguồn vàng nhập khẩu phi thuế quan đang tham gia cung cấp cho thị trường vàng nội địa” vẫn chưa được giải đáp thỏa đáng.

Ngày 30/6/2013, hoạt động giữ hộ vàng của các ngân hàng trên toàn quốc sẽ được tất toán hoàn trả lại cho tập thể, cá nhân đã gửi và sau đó hoạt động này sẽ không được cấp phép. Như vậy, từ ngày 10/6, việc mua bán vàng có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên phải báo cáo NHNN là bước khởi động cho một chính sách quản lý vàng hiệu quả hơn nhằm ngăn chặn các hành vi rửa tiền của các tập thể, cá nhân hoạt động phi pháp. Mặt khác, sẽ huy động được khối lượng vàng khổng lồ trong nhân dân tham gia vào hệ thống tài chính, lưu thông huyết mạch nhằm phục hồi sản xuất kinh doanh, đẩy lùi khó khăn, khủng hoảng.

Theo thông tin từ phía NHNN, để các tổ chức tài chính, tổ chức, cá nhân kinh doanh vàng có được những báo cáo trung thực, đầy đủ về các thông tin của khách hàng, từ nay đến 10/6, NHNN sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về việc thu thập thông tin của khách hàng, chẳng hạn như điều kiện đến giao dịch phải có chứng minh nhân dân, mục đích của khách hàng…

      Thế Lữ