(Thanh tra) - Nhận định tình hình công dân đến khiếu nại, tố cáo và gửi đơn tăng sau sáp nhập hành chính, tuy nhiên, các cơ quan chức năng của Thành phố Hồ Chí Minh chưa thể giải quyết hết, đúng thời hạn các văn bản chuyển đơn. Vì sao có tình trạng này và giải pháp nào để hạn chế?
Văn bản tồn đọng nhiều
Theo báo cáo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm, các cơ quan nhận được 23.374 đơn, tăng gần 1.000 đơn so với cùng kỳ. Trong đó có 18.277 đơn đủ điều kiện xử lý.
Còn theo tổng hợp của Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh, trong quý 3/2025, Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh đã nhận 4.135 đơn, tăng 2.133 đơn, tỷ lệ 106,54% so với cùng kỳ. Trong số đó, đơn đủ điều kiện xử lý là 2.375 đơn, tăng 1.385 đơn, tỷ lệ 139,90%; đơn không đủ điều kiện xử lý là 1.760 đơn, tăng 73,91% so với cùng kỳ.
Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng tiếp nhận, theo dõi 281 văn bản chỉ đạo của lãnh đạo UBND Thành phố về việc xử lý đơn của công dân, trong đó có 140 văn bản tồn kỳ trước chuyển sang. Kết quả, các cơ quan đã thực hiện 119 văn bản; chưa thực hiện là 162 văn bản. Đáng nói, có 132 văn bản quá hạn. Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đôn đốc 127 văn bản.
Về các thông báo thụ lý đơn khiếu nại, Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp nhận, theo dõi 237 văn bản, trong đó có 50 văn bản tồn kỳ trước chuyển sang. Kết quả, các cơ quan thụ lý đã trình 62 văn bản; chưa trình là 175 văn bản. Trong đó, số văn bản quá hạn là 118.
Ban đã chuyển và theo dõi 423 văn bản, trong đó có 81 văn bản tồn kỳ trước chuyển sang. Kết quả, các cơ quan tham mưu đã xử lý 196 văn bản, còn 227 văn bản chưa xử lý. Đáng nói, đã có 170 văn bản quá hạn.
Tại Văn phòng UBND Thành phố, Ban đã tiếp nhận, theo dõi 307 văn bản của sở, ngành trình UBND Thành phố, trong đó có 125 văn bản tồn kỳ trước chuyển sang. Sau khi phối hợp, rà soát với các Phòng chuyên môn thuộc Văn phòng Ủy ban, UBND Thành phố đã giải quyết 162 văn bản; còn 145 văn bản chưa giải quyết, trong đó có 103 văn bản quá hạn.
Những con số nêu trên không chỉ phản ánh một thực tế là số công dân, đơn thư đều tăng sau sáp nhập hành chính. Không cần phân tích kỹ lưỡng thì rõ ràng, có một lượng văn bản lớn trong công tác này đã và đang bị ách tắc lại, không được giải quyết đúng thời hạn; nếu không nói là không được xử lý đúng quy trình.
Trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong chức trách nhiệm vụ được giao, Ban đã tham mưu đề xuất, tổ chức tốt các buổi tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo UBND Thành phố; Thực hiện tốt công tác tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở...
Bên cạnh việc phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Thành phố, Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh đã kịp thời báo cáo kết quả và tham mưu lịch tiếp công dân định kỳ hàng quý của Chủ tịch UBND Thành phố; ban hành Thông báo kết luận, xác định cụ thể bằng văn bản những việc cơ quan, đơn vị nào cần thực hiện, có thời gian thực hiện nhằm đôn đốc, nhắc nhở các cơ quan, đơn vị thực hiện theo đúng thời gian, đảm bảo chất lượng, kịp thời hơn trong việc đề xuất tiếp công dân.
Cũng theo vị lãnh đạo Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh, việc đôn đốc được thực hiện bằng cả văn bản và đôn đốc hàng ngày. Tuy nhiên, trong quý III, thực hiện chủ trương chung về sắp xếp tổ chức, bộ máy, hợp nhất Ban Tiếp công dân của Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu; đồng thời, Ban phải rà soát, tiếp nhận số lượng lớn những vụ việc chưa giải quyết xong trước ngày 1/7 nên việc cập nhật, theo dõi, đôn đốc chưa được thực hiện kịp thời.
Bên cạnh đó, số lượng công dân đến liên hệ trực tiếp tại Ban tăng so với cùng kỳ và diễn biến phức tạp. Công dân đến liên hệ thường xuyên có thái độ, phản ứng gay gắt, bức xúc, thiếu kiềm chế, đôi khi xúc phạm cán bộ tiếp dân nên gây nhiều trở ngại, áp lực đến công tác tiếp công dân tại Ban; ảnh hưởng đến hiệu quả công tác.
Giải pháp nào?
Tại báo cáo quý 3 về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo gửi về Thanh tra Chính phủ, Phó Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Thị Kiều Oanh cho biết, trong 3 tháng cuối năm, Ban tập trung thực hiện tiếp nhận, phân loại và xử lý đơn đạt 100%, không để tồn đọng. Ngoài các nhiệm vụ định kỳ như thực hiện công tác tiếp công dân thường xuyên; báo cáo kịp thời những trường hợp có khiếu nại nhiều người tại Ban để phục vụ công tác tiếp công dân thường xuyên và tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo UBND Thành phố; Ban cũng tập trung cập nhật, theo dõi, đôn đốc các văn bản chỉ đạo của UBND Thành phố không để tồn đọng.
Bên cạnh đó, Ban tập trung thực hiện kế hoạch rà soát hàng quý năm 2025; kịp thời báo cáo lãnh đạo UBND Thành phố về báo cáo sở - ngành chưa có kết quả năm 2025.
Một lãnh đạo khác của Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng chia sẻ, đúng là số văn bản còn tồn đọng trong lĩnh vực tiếp dân là không ít. Tuy nhiên, Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã chủ động đôn đốc đảm bảo chất lượng công tác tiếp công dân, nhất là trong thời gian tăng tốc ổn định tổ chức bộ máy và khi khối lượng công việc tăng lên nhiều. Ban Tiếp công dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã kịp thời báo cáo lãnh đạo Thành phố và Thanh tra Chính phủ các diễn biến nêu trên để UBND Thành phố kịp thời chỉ đạo.
Nhìn lại chỉ đạo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi cũng ghi nhận, ngay sau khi sáp nhập hành chính 1 tháng, đơn vị này đã kịp thời ghi nhận tình hình công dân đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị gia tăng và chỉ đạo sở, ngành, UBND xã - phường - đặc khu quan tâm, chú trọng công tác công tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Trong đó, UBND Thành phố yêu cầu các đơn vị chú trọng công tác tiếp công dân định kỳ, đột xuất của người đứng đầu; chú trọng việc xem xét, xử lý, giải quyết theo thẩm quyền các vụ việc khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị theo quy định phân cấp tại Nghị định số 141/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ. Đảm bảo trình tự, thủ tục trong xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị; Chủ động rà soát, tự kiểm tra công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn xã - phường - đặc khu; Chủ động phối hợp Thanh tra Thành phố và các cơ quan có liên quan để tuyên truyền pháp luật tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả thực hiện công tác này trong bối cảnh mới với việc tổ chức sắp xếp bộ máy và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
UBND Thành phố cũng yêu cầu các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý Nhà nước, chú trọng công tác dân vận chính quyền, công tác hòa giải ở cơ sở để góp phần tạo sự đồng thuận của người dân trong chấp hành, thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật, đặc biệt trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trọng điểm của thành phố nhằm hạn chế phát sinh khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị, bức xúc trong Nhân dân.
Với việc triển khai đồng bộ các chỉ đạo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh nêu trên, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung; việc xử lý đơn thư nói riêng của các cơ quan chức năng trên địa bàn sẽ có những kết quả mới; không còn tình trạng tồn đọng văn bản về lĩnh vực này.
