(Thanh tra) - Nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, Bộ Quốc phòng đã công bố 10 thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực khiếu nại thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ.
Quyết định số 3380/QĐ-BQP ngày 15/8/2025 của Bộ Quốc phòng công bố 10 thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực khiếu nại. Các thủ tục này áp dụng cho cả khiếu nại lần đầu và khiếu nại lần hai, được phân cấp cụ thể cho từng cấp quản lý trong Quân đội.
Các thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu được quy định cho cấp Bộ Quốc phòng, cấp Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, các Tổng cục, Quân khu, Quân chủng, Bộ đội Biên phòng và cấp tương đương; cấp Quân đoàn, Binh đoàn, Binh chủng, Cảnh sát biển Việt Nam, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội, Bộ Tư lệnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội và cấp tương đương; cấp Học viện (trừ Học viện Quân y), Nhà trường, Viện nghiên cứu, Bệnh viện, Tổng Công ty và cấp tương đương; cấp Cục, Sư đoàn, Học viện Quân y, Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh, Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh và cấp tương đương; và cấp Trung đoàn, Lữ đoàn, Đồn biên phòng và cấp tương đương.
Tương tự, các thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai được áp dụng cho các cấp tương ứng, từ Bộ Quốc phòng xuống các đơn vị cấp dưới.
Đối với thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu, người khiếu nại có thể gửi đơn và tài liệu liên quan qua dịch vụ bưu chính, môi trường điện tử, hoặc trực tiếp tại Phòng Tiếp công dân thuộc Thanh tra Bộ Quốc phòng (đối với khiếu nại cấp Bộ) hoặc tại nơi tiếp công dân của cơ quan, đơn vị tương ứng.
Đơn khiếu nại cần ghi rõ ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại và người bị khiếu nại; nội dung, lý do, tài liệu liên quan và yêu cầu giải quyết, đồng thời phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại.
Trường hợp khiếu nại trực tiếp, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn viết đơn hoặc ghi lại nội dung bằng văn bản và yêu cầu người khiếu nại ký hoặc điểm chỉ xác nhận. Thanh tra Bộ Quốc phòng hoặc cơ quan thanh tra kiêm nhiệm của các đơn vị có trách nhiệm tiếp nhận, nghiên cứu, xử lý và đề xuất giải quyết.
Việc xác minh nội dung khiếu nại được thực hiện nghiêm túc theo Luật Khiếu nại và các nghị định, thông tư liên quan. Một điểm nhấn quan trọng trong quy trình là việc tổ chức đối thoại công khai, dân chủ giữa người khiếu nại, người bị khiếu nại và các bên liên quan nhằm làm rõ nội dung, yêu cầu và hướng giải quyết.
Biên bản đối thoại được lập chi tiết và là một trong các căn cứ để ra quyết định giải quyết khiếu nại. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, đối với vụ việc phức tạp là không quá 45 ngày; ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn, thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày đối với vụ việc phức tạp. Người có thẩm quyền sẽ ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản và gửi đến các bên liên quan trong thời hạn 3 ngày làm việc.
Người khiếu nại có quyền gửi đơn khiếu nại lần hai trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu mà không nhận được giải quyết, hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết lần đầu mà không đồng ý. Hồ sơ khiếu nại lần hai cần kèm theo quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu và các tài liệu liên quan. Việc gửi đơn cũng có thể qua dịch vụ bưu chính, môi trường điện tử hoặc trực tiếp.
Thanh tra Bộ Quốc phòng hoặc các cơ quan thanh tra cấp dưới có trách nhiệm tiếp nhận, nghiên cứu và thụ lý đơn trong thời hạn 10 ngày. Quá trình xác minh vụ việc khiếu nại được thực hiện theo quy định của Luật Khiếu nại và các văn bản hướng dẫn chi tiết.
Đối thoại công khai, dân chủ tiếp tục là khâu quan trọng để làm rõ nội dung và tìm hướng giải quyết. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai không quá 45 ngày, có thể kéo dài đến 60 ngày đối với vụ việc phức tạp, và lên đến 70 ngày ở vùng sâu, vùng xa. Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai sẽ được ban hành bằng văn bản và gửi đến các bên liên quan trong vòng 7 ngày.
Để khiếu nại được thụ lý giải quyết, cá nhân hoặc tổ chức khiếu nại phải là người có quyền, lợi ích hợp pháp chịu tác động trực tiếp bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại. Người khiếu nại phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ hoặc có người đại diện hợp pháp theo quy định và phải làm đơn khiếu nại gửi đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết trong thời hạn, thời hiệu theo quy định của Luật Khiếu nại. Việc khiếu nại chưa được Tòa án thụ lý giải quyết cũng là một điều kiện.
Các trường hợp sau đây sẽ không được thụ lý giải quyết: Khiếu nại liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính trong nội bộ cơ quan Nhà nước để chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, công vụ; hoặc các vấn đề thuộc phạm vi bí mật Nhà nước trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao. Khiếu nại không liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại. Người khiếu nại không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mà không có người đại diện hợp pháp, hoặc người đại diện không hợp pháp thực hiện khiếu nại. Đơn khiếu nại không có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại. Thời hiệu, thời hạn khiếu nại đã hết mà không có lý do chính đáng. Khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai. Có văn bản thông báo đình chỉ việc giải quyết khiếu nại mà sau 30 ngày người khiếu nại không tiếp tục khiếu nại.
Cuối cùng, việc khiếu nại đã được Tòa án thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Tòa án (trừ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của Tòa án) cũng sẽ không được thụ lý.
Tất cả các thủ tục hành chính về khiếu nại đều được thực hiện thông qua nhiều cách thức đa dạng như trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính, hoặc qua môi trường điện tử, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho cá nhân và tổ chức trong Quân đội. Hồ sơ khiếu nại chỉ yêu cầu 1 bộ duy nhất và quan trọng hơn là không thu lệ phí.
