Phòng Nghiệp vụ 1 Thanh tra tỉnh Thanh Hóa nâng cao chất lượng tham mưu giải quyết khiếu nại tố cáo. Ảnh: P.V

Tham mưu giải quyết nhiều vụ việc phức tạp

6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Thanh Hóa tiếp nhận 776 đơn khiếu nại, trong đó 723 đơn đủ điều kiện xử lý; tiếp nhận 244 đơn tố cáo giải quyết 176/187 vụ việc thuộc thẩm quyền, đạt tỉ lệ 97%. Những con số này cho thấy sự nỗ lực đáng ghi nhận của các cơ quan hành chính, đặc biệt là vai trò hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra của Thanh tra tỉnh.

Riêng Phòng Nghiệp vụ 1 đã chủ động nắm chắc tình hình, phân tích sát sao từng vụ việc, kịp thời tham mưu lãnh đạo Thanh tra tỉnh phối hợp với các sở, ngành, địa phương xử lý nhiều vụ việc phức tạp. Đơn vị cũng tích cực theo dõi, kiểm tra và tổng hợp tình hình giải quyết các vụ việc tồn đọng theo chỉ đạo của UBND tỉnh và Ban Nội chính Tỉnh ủy.

Nổi bật là việc đôn đốc giải quyết 8/15 vụ việc KNTC kéo dài nằm trong danh sách theo dõi đặc biệt năm 2025; xử lý hiệu quả các nội dung liên quan đến đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, chính sách tái định cư, tranh chấp hành chính.

Tuy nhiên, thực tiễn vẫn còn những tồn tại, một số địa phương chưa thực hiện nghiêm túc quy định về tiếp công dân định kỳ; cán bộ tiếp công dân kiêm nhiệm nhiều việc, chưa được đào tạo bài bản về kỹ năng chuyên môn; việc phân loại, xử lý đơn thư ban đầu tại cơ sở còn chậm, dẫn đến trùng lặp, kéo dài.

Một số vụ việc khiếu nại không có cơ sở pháp lý, đã được giải quyết đúng quy định nhưng công dân vẫn tiếp tục gửi đơn vượt cấp, gây áp lực lên các cơ quan giải quyết. Điều này đòi hỏi việc nâng cao chất lượng tuyên truyền pháp luật, xử lý dứt điểm từ cơ sở.

Trong bối cảnh đó, tập thể Phòng Nghiệp vụ 1 đã có nhiều giải pháp hiệu quả. Trước hết là nâng cao chất lượng tham mưu, thể hiện ở việc đề xuất xử lý các vụ việc KN,TC đúng quy định, đảm bảo khách quan, chặt chẽ.

Đội ngũ cán bộ của phòng luôn chủ động cập nhật văn bản pháp luật, đào sâu nghiên cứu hồ sơ, trực tiếp xuống cơ sở nắm bắt thực tế để tham mưu giải quyết tận gốc. Nhiều trường hợp, phòng đã giúp địa phương tháo gỡ điểm nghẽn trong giải quyết đơn thư, hạn chế phát sinh điểm nóng.

Cùng với đó, công tác theo dõi, thống kê, tổng hợp cũng được chú trọng, tạo nền tảng dữ liệu để lãnh đạo Thanh tra tỉnh chỉ đạo điều hành sát tình hình. Công tác phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh, Ban Nội chính, Tòa án, Viện Kiểm sát... được duy trì chặt chẽ, bài bản.

Chủ động, linh hoạt và chuyên nghiệp

Theo ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Bí thư Chi bộ Phòng Nghiệp vụ 1: Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là cấp tỉnh và cấp xã. Hiện nay, chính quyền địa phương cấp xã đang dần đi vào hoạt động ổn định. Tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập cần được giải quyết trong thời gian tới như số lượng cán bộ thừa, thiếu cục bộ, các văn bản quy định về chức năng nhiệm vụ, việc phân cấp, phân quyền một số lĩnh vực còn chưa rõ ràng, cụ thể. Quy trình thực hiện thủ tục hành chính cần tiếp tục thực hiện sau khi bộ máy đi vào hoạt động ... chưa phát sinh nhiều quyết định hành chính ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.

Vì vậy, tình hình đơn thư hiện nay chưa phát sinh nhiều nội dung mới. Tại các xã chủ yếu nội dung trước đây chưa được đơn vị cũ giải quyết hoặc hoặc giải quyết chưa dứt điểm, tại cấp tỉnh chủ yếu khiếu tố tiếp đối với các nội dung đã được Chủ tịch UBND cấp huyện trước đây giải quyết lần đầu.

"Dự báo trong thời gian tới, đặc biệt là từ năm 2026, số lượng đơn thư có thể phát sinh đột biến so với cùng kỳ năm trước xuất phát từ một số nguyên nhân, như việc xây dựng văn bản pháp luật đối với mô hình hoạt động mới chưa có thời gian đưa vào thực tiễn nên khi triển khai đi vào thực hiện có thể phát hiện có những điểm chưa phù hợp với thực tế hoặc còn sơ hở trong công tác quản lý", ông Hùng nói.

Đánh giá về công tác chuyên môn của Phòng Nghiệp vụ 1, ông Trịnh Xuân Thúy, Chánh Thanh tra tỉnh Thanh Hóa cho biết: Phòng nghiệp vụ 1 được giao nhiệm vụ được tham mưu, thực hiện các vụ việc KNTC phức tạp, kéo dài. Trong thời gian qua, lãnh đạo cũng như cán bộ phòng luôn nỗ lực hết mình trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đặc biệt trong đó tập thể phòng đã góp phần vào kết quả chung của Thanh tra tỉnh. Đặc biệt, từ năm 2020 - 2025, số vụ việc do UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh giao, nhất là các đơn thư khiếu kiện, các vụ việc phức tạp ngày càng tăng so với các năm trước đây (trong đó năm 2022 tăng gấp 200% so với năm 2021), song với tinh thần làm việc không ngại khó, xác minh từng vụ việc, báo báo đúng kỳ hạn, đạt hiệu quả cao, trong đó tập thể Phòng nghiệp vụ 1 đã đóng góp phần lớn công sức.

Từ thực tiễn công tác, triển khai tham mưu giải quyết các vụ việc KNTC trên địa bàn, Phòng Nghiệp vụ 1 đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết KN,TC trong thời gian tới như: Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương và của tỉnh về công tác tiếp công dân và giải quyết KN,TC, nhất là Quy định số 11-QĐ/TW và Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.

Siết chặt trách nhiệm người đứng đầu cấp xã trong tiếp công dân định kỳ và xử lý đơn thư thuộc thẩm quyền. Kiên quyết xử lý trách nhiệm nếu để xảy ra tồn đọng, kéo dài. Ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý đơn thư, quản lý hồ sơ và thống kê kết quả giải quyết KN,TC. Phấn đấu minh bạch hóa toàn bộ quy trình tiếp nhận – xử lý – trả lời công dân.

Đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ làm công tác tiếp công dân, đặc biệt là cấp xã. Nâng cao kỹ năng tiếp xúc, hướng dẫn, giải thích, đối thoại với công dân. Tăng cường tuyên truyền pháp luật về KNTC. Phối hợp Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để vận động người dân thực hiện quyền KN,TC đúng pháp luật. Chủ động rà soát, đánh giá sớm những nguy cơ phát sinh KN,TC từ các dự án trọng điểm, quy hoạch đất đai… từ đó có phương án phòng ngừa và giải quyết từ gốc.

Từ thực tiễn công tác thời gian qua cho thấy, Phòng Nghiệp vụ 1 không chỉ làm tốt vai trò chuyên môn mà còn là trung tâm phối hợp kết nối trong xử lý KN,TC trên địa bàn toàn tỉnh. Những kết quả đạt được đã góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, giữ vững ổn định trật tự, củng cố niềm tin của Nhân dân.