Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong. Ảnh: Đ.X

Chiều ngày 13/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2022.

Khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 702 cá nhân; chuyển điều tra 32 vụ

Trình bày báo cáo của Chính phủ, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho hay, tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục có những chuyển biến tích cực.

“Tình trạng công dân khiếu kiện tập trung tại trung tâm TP, trụ sở các cơ quan Nhà nước ở Trung ương và địa phương không nhiều và không phát sinh “điểm nóng” về khiếu nại, tố cáo”, Tổng Thanh tra nêu.

Theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương (số liệu từ 1/8/2021 đến 31/7/2022) dù thời gian thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội do Covid-19 ít hơn nhiều so với năm 2021 nhưng số lượt người đến để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh giảm 14,1%; số lượt đoàn đông người giảm 32,7%; tổng số đơn các loại giảm 4%.

Tuy nhiên, số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính Nhà nước tăng 3,9%.

Cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã giải quyết hơn 19.900 trong tổng số 23.526 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 84,9%.

Qua đó, đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 25,2 tỷ đồng, 1,9 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 319,0 tỷ đồng, 8 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 61 tổ chức, 702 cá nhân; kiến nghị xử lý 466 người; chuyển cơ quan điều tra xử lý 32 vụ, 35 đối tượng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2022

Tổng Thanh tra cũng cho biết, nội dung đơn khiếu nại vẫn chủ yếu liên quan đến đất đai, chiếm tỷ lệ 64,6%.

Còn tố cáo nội dung chủ yếu là cán bộ, công chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn cố ý làm trái trong quản lý, thực thi công vụ; có lối sống, sinh hoạt không đúng mực, vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước…

Vẫn theo ông Đoàn Hồng Phong, Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành 1.268 cuộc thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 1.873 cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Đến nay, đã ban hành 1.051 kết luận thanh tra; kiến nghị xử lý hành chính với 155 tổ chức, 365 cá nhân, đã xử lý 114 tổ chức, 293 cá nhân.

“Các kết luận, kiến nghị về thanh tra cơ bản được các cơ quan, đơn vị nghiêm túc thực hiện”, ông Đoàn Hồng Phong nói.

So với năm trước, số lượng các cuộc thanh tra trách nhiệm giảm 4,5%.

Theo báo cáo của Chính phủ, nguyên nhân chủ yếu là do ngành Thanh tra phải tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ đột xuất, nhất là tập trung thanh tra chuyên đề diện rộng về mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vaccine, thuốc phòng, chống dịch Covid-19.

Sửa Luật Đất đai là giải pháp căn cơ để giảm khiếu kiện phức tạp

Thẩm tra sơ bộ nội dung này, Thường trực Uỷ ban Pháp luật đánh giá, cơ cấu lĩnh vực khiếu nại cơ bản không có nhiều thay đổi so với các năm trước, vẫn tập trung chủ yếu liên quan đến đất đai.

“Điều này cho thấy việc sửa đổi, bổ sung các văn bản dưới luật có liên quan thời gian qua chưa hiệu quả, chưa tháo gỡ được những vướng mắc, bất cập dẫn đến phát sinh khiếu nại trong lĩnh vực đất đai”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nói.

Bộ Tài nguyên Môi trường đang tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi 6 nghị định về đất đai để tháo gỡ vướng mắc.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, giải pháp căn cơ là cần khẩn trương, tập trung hoàn thiện Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết trung ương 5 (khóa XIII) sớm trình Quốc hội xem xét.

Trong quá trình sửa đổi, theo cơ quan thẩm tra, cần tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động kỹ lưỡng, lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, doanh nghiệp, đối tượng chịu sự tác động trực tiếp để các quy định của luật sau khi được Quốc hội ban hành thực sự phù hợp với thực tiễn.

“Có như vậy mới khắc phục được các nguyên nhân dẫn đến tình trạng khiếu kiện phức tạp trong lĩnh vực đất đai”, Ủy ban Pháp luật nêu quan điểm.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Đ.X

Trong khi đang chờ sửa luật, tới đây, nhiều dự án quan trọng quốc gia mới được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư như cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, dự án đường vành đai 3 TP HCM, dự án đường vành đai 4 Thủ đô Hà Nội và một số dự án đường bộ cao tốc khác sẽ tiếp tục triển khai.

Các địa phương có tốc độ đô thị hóa cao cũng sẽ có nhiều dự án phải thu hồi đất, bồi thường, tài định cư,

Do đó, cơ quan thẩm tra dự báo, khiếu nại, tố cáo hành chính liên quan đến đất đai sẽ tiếp tục là một “điểm nóng”. Khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực môi trường tiếp tục gia tăng, nhất là với các cơ sở sản xuất, kinh doanh có sử dụng nguyên vật liệu, khí thải, chất thải gây ô nhiễm môi trường gần khu dân cư sinh sống.

“Đề nghị Chính phủ quan tâm, bám sát tình hình, quyết liệt chỉ đạo, đề ra các nhiệm vụ cụ thể tăng cường trách nhiệm của các cơ quan có liên quan để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, không để xảy ra tình trạng khiếu nại, tố cáo phức tạp”, ông Tùng nêu.

Thường trực Ủy ban này đề nghị làm rõ thêm các sai phạm phát hiện qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo

Cụ thể là số vụ việc xử lý kỷ luật hành chính; số vụ chuyển được cơ quan điều tra thụ lý, giải quyết; kết quả các cơ quan tố tụng hình sự đã xử lý đối với các vụ việc và đối tượng vi phạm này. Đồng thời, làm rõ kết quả thực tế thu hồi đối với số tiền, đất đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước.