(Thanh tra) - Sự ra đời của Văn bản hợp nhất số 17/VBHN-BQP là minh chứng cho nỗ lực hoàn thiện thể chế, chuẩn hóa quy trình xử lý khiếu nại trong Quân đội, góp phần xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, hiện đại.
Ngày 11/7/2025, Bộ Quốc phòng ban hành Văn bản hợp nhất số 17/VBHN-BQP Thông tư hướng dẫn khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong Quân đội. Sự ra đời của văn bản quan trọng này tiếp tục khẳng định quyết tâm của Quân ủy Trung ương, Thường vụ Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng trong việc không ngừng nâng cao chất lượng công tác cải cách hành chính (CCHC), chuyển đổi số (CĐS) và hoàn thiện hành lang pháp lý, góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Văn bản hợp nhất là một bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa và công khai hóa các quy định về khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong môi trường quân sự. Văn bản này hướng dẫn chi tiết về việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan, đơn vị và người có thẩm quyền trong Quân đội, bao gồm cả khiếu nại quyết định kỷ luật.
Đối tượng áp dụng của Thông tư rộng khắp, bao gồm cơ quan, đơn vị, quân nhân, quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, công nhân viên quốc phòng, lao động hợp đồng và các đối tượng khác do Quân đội quản lý; cơ quan, tổ chức, cá nhân ngoài Quân đội có liên quan đến khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan, đơn vị hoặc người có thẩm quyền trong Quân đội.
Nguyên tắc xuyên suốt của việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại được nhấn mạnh là phải bảo đảm tính chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ và kịp thời theo quy định của pháp luật. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Bộ Quốc phòng đang đẩy mạnh thực hiện CCHC và CĐS, hướng tới một nền hành chính minh bạch, hiệu quả.
Thông tư hợp nhất này quy định rõ ràng về thẩm quyền giải quyết khiếu nại ở các cấp, từ Trung đoàn trưởng, Lữ đoàn trưởng và cấp tương đương giải quyết khiếu nại lần đầu, đến Sư đoàn trưởng, Cục trưởng, Giám đốc Học viện Quân y và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu và lần hai. Cấp cao hơn như Tư lệnh Quân đoàn, Binh đoàn, Binh chủng, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam và các Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Chủ nhiệm các Tổng cục cũng được phân quyền giải quyết khiếu nại lần đầu và lần hai đối với các đối tượng thuộc phạm vi quản lý.
Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định của mình và giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định của cấp dưới trực tiếp, hoặc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giữa các cơ quan, đơn vị.
Quy trình tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại được hướng dẫn cụ thể, bao gồm việc thụ lý, thông báo, chuyển đơn và xử lý các trường hợp phức tạp, đảm bảo mọi khiếu nại đều được xem xét một cách khoa học, đúng quy trình. Quy trình xác minh nội dung khiếu nại, tổ chức đối thoại để làm rõ vấn đề và đưa ra quyết định giải quyết khiếu nại cũng được quy định chi tiết, đảm bảo sự công bằng và minh bạch.
Một trong những điểm nổi bật của Thông tư là việc quy định chi tiết về công khai quyết định giải quyết khiếu nại. Các quyết định này phải được công bố tại cuộc họp, niêm yết tại trụ sở làm việc hoặc nơi tiếp công dân, thông báo trên cổng/trang thông tin điện tử của cơ quan và trên các phương tiện thông tin đại chúng như báo nói, báo hình, báo viết. Điều này không chỉ nâng cao tính minh bạch mà còn thể hiện sự đồng bộ với chủ trương đẩy mạnh CCHC và CĐS của Bộ Quốc phòng.
Theo báo cáo sơ kết công tác CCHC, CĐS giai đoạn 2021 - 2025 và 6 tháng đầu năm 2025 của Bộ Quốc phòng, Cổng Dịch vụ công Bộ Quốc phòng đã tiếp nhận hơn 4,8 triệu hồ sơ thủ tục hành chính và gần 5.000 phản ánh, kiến nghị trong giai đoạn 2021-2025 với tỷ lệ giải quyết đúng hạn gần 100% đối với hồ sơ thủ tục hành chính và 100% với phản ánh, kiến nghị. Bộ Quốc phòng hiện đang giữ vị trí dẫn đầu trong khối các bộ, ngành về chỉ số điều hành và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trên môi trường số. Việc tăng cường pháp chế về giải quyết khiếu nại là nền tảng vững chắc để tiếp tục duy trì và phát huy những thành quả này.
Việc ban hành và triển khai Thông tư hợp nhất về giải quyết khiếu nại nằm trong định hướng chiến lược của Bộ Quốc phòng về CCHC và CĐS. Tại Hội nghị sơ kết công tác CCHC, CĐS giai đoạn 2021 - 2025 và 6 tháng đầu năm 2025 diễn ra ngày 11/7, Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo CCHC và CĐS Bộ Quốc phòng, đã lưu ý rằng trong giai đoạn 2026-2030, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo sẽ tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, bao gồm cả hoạt động quân sự, quốc phòng. Do đó, ông yêu cầu các cơ quan, đơn vị cần tập trung tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, điều hành, chất lượng tham mưu, đề xuất, tổ chức thực hiện và thông tin, tuyên truyền, đào tạo, bồi dưỡng về CCHC, CĐS.
Tại Hội nghị lần thứ 14 sơ kết công tác quân sự, quốc phòng 6 tháng đầu năm 2025, chỉ đạo phương hướng thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội 6 tháng cuối năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương, cũng đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc quyết liệt thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số” và đẩy mạnh CCHC, CĐS trong công tác quản lý hành chính quân sự. Tổng Bí thư chỉ rõ: "phải làm sao để mỗi cán bộ, chiến sĩ là một “chiến sĩ số”, làm chủ nền tảng số, có kỹ năng số để phục vụ hữu ích trong thực hiện nhiệm vụ được giao; phải “hiện đại hóa con người” trước khi “hiện đại hóa vũ khí, trang bị'".
Những chỉ đạo này thể hiện tầm nhìn sâu rộng về việc xây dựng quân đội không chỉ vững mạnh về quân sự mà còn tiên phong trong đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ, củng cố lòng tin của Nhân dân và góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để đất nước phát triển.
