Nhiều DN khai thác khoáng sản chưa có biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vi phạm về chính sách đối với người lao động. Ảnh: Hoàng Long

Qua thanh tra đối với 7 DN trên địa bàn cho thấy, thủ tục ban đầu của các dự án đầy đủ, đúng trình tự theo quy định. Các DN đều có pháp nhân, thủ tục về đầu tư khai thác, chế biến đá, thủ tục về tài nguyên và môi trường, thủ tục sử dụng vật liệu nổ công nghiệp… Hoạt động xây dựng cơ bản đảm bảo tiến độ, đã đẩy mạnh khai thác, chế biến khoáng sản.

Tuy nhiên, đoàn thanh tra phát hiện một số đơn vị chưa nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về môi trường và đất đai, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, an toàn lao động, thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

Về môi trường và đất đai, 3 đơn vị được thanh tra đều chưa có biện pháp để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chất thải rắn chưa được thu gom, chưa đăng ký chủ nguồn thải nguy hại với cơ quan quản lý Nhà nước. Một số đơn vị chưa ký đủ quỹ phục hồi môi trường. Thậm chí, đoàn thanh tra phát hiện đơn vị khai thác ngoài danh giới mỏ được cấp, làm mất một số mốc và không khôi phục lại.

Ở lĩnh vực khai thác và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, 2 DN được phát hiện sử dụng lượng thuốc nổ vượt định mức cho phép theo quy định. Ngoài ra, một số sai phạm khác bị phát hiện như xây dựng tuyến đường lên mỏ không đúng so với bản vẽ tổng mặt bằng, tầng khai thác thực tế cao hơn tầng khai thác thực tế đã lựa chọn, công suất khai thác không đạt theo thiết kế.

Đặc biệt, tất cả các đơn vị được thanh tra đều bị phát hiện có vi phạm về chính sách đối với người lao động và an toàn lao động. Nhiều đơn vị không tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp chưa đầy đủ. DN chưa thành lập ban an toàn vệ sinh lao động. Hồ sơ lao động không đươc lập, chưa thực hiện chế độ trả lương làm thêm giờ, chế độ nghỉ lễ, tết, bồi dưỡng độc hại. Sở Lao động Thương binh và Xã hội cũng không nhận được báo cáo định kỳ về tình hình sử dụng lao động và nhu cầu tuyển dụng lao động từ phía doanh nghệp. Cá biệt có đơn vị để xảy ra 8 vụ tai nạn, để xảy ra 5 vụ hoat hoạn trong giai đoạn từ đầu năm 2013 đến giữa năm 2015.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiêp khai thác khoáng sản cũng chưa kịp thời nộp nghĩa vụ với nhà nước, kê khai thiếu thuế tài nguyên, còn hiện tượng nợ đọng thuế. Quá trình thanh tra, 4 đơn vị đã chấp hành nghĩa vụ tài chính, thực hiện nộp 415 triệu đồng gồm thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường vào ngân sách Nhà nước.

Thanh tra tỉnh Hà Nam đã yêu cầu các DN chấp hành nghiêm pháp luật về khoáng sản, môi trường, đất đai, xây dựng, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, an toàn lao động và bảo hiện xã hội, trong đó phải khắc phục các tồn tại được phát hiện qua thanh tra. Đặc biệt, các DN phải có biện pháp tiệt để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, thu gom chất thải rắn.

Thanh tra tỉnh đề nghị UBND tỉnh giao Sở Lao động Thương binh và Xã hội kiểm tra, đôn đốc các DN đăng ký các loại bảo hiểm xã hội, nộp đủ tiền bảo hiểm xã hội và chấp hành nghiêm pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội.

Phạm Duy