(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã ban hành Kết luận số 05/KL-TT ngày 15/9/2025 về dự án Nhà máy Thủy điện Thống Nhất do Công ty Cổ phần Thái Tuyên làm chủ đầu tư. Kết luận chỉ rõ hàng loạt vi phạm trong quản lý đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường và nghĩa vụ tài chính; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp xử lý để tránh thất thoát, lãng phí ngân sách.
Thanh tra tỉnh Đồng Nai ngày 25/9 vừa qua đã tổ chức công bố Kết luận thanh tra (số 05/KL-TT ngày 15/9/2025) đối với dự án Nhà máy Thủy điện Thống Nhất tại huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước (nay thuộc xã Phước Sơn, tỉnh Đồng Nai) do Công ty Cổ phần Thái Tuyên làm chủ đầu tư.
Dự án có tổng diện tích 24,9 ha, vốn đầu tư khoảng 101 tỷ đồng, được phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2019. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đã phát sinh nhiều vi phạm, đến nay thủ tục pháp lý về đất đai vẫn chưa hoàn thiện.
Căn cứ vào các Quyết định số 113/QĐ-TT ngày 30/7/2025 của Chánh Thanh tra tỉnh về việc thanh tra 32 công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng, kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh Đồng Nai; Quyết định số 185/QĐ-TT ngày 3/9/2025 của Chánh Thanh tra tỉnh về việc đình chỉ thanh tra đối với 30/32 công trình, dự án của Đoàn thanh tra theo Quyết định số 113/QĐ-TT, từ ngày 6/8/2025 đến ngày 6/9/2025, đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra, làm việc với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Công Thương, UBND xã Phước Sơn, Công ty Cổ phần Thái Tuyên.
Đây là cuộc thanh tra được triển khai theo Kế hoạch số 1505/KH-TTCP ngày 22/7/2025 của Thanh tra Chính phủ về thanh tra chuyên đề các công trình, dự án nêu trên.
Vi phạm trong thực hiện dự án đầu tư
Kết luận thanh tra xác định: Công ty Cổ phần Thái Tuyên chưa được giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nhưng đã tự ý thi công xây dựng và đưa công trình vào vận hành từ tháng 7/2021 đối với nhà máy thủy điện công suất 2,4 MW, hạng mục điện mặt trời áp mái được khai thác từ tháng 12/2020. Đến nay, công ty báo cáo đã đạt được doanh thu khoảng 31 tỷ đồng. Dự án chậm tiến độ 20 tháng so với quyết định điều chỉnh lần thứ 2; chưa ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án theo Luật Đầu tư 2020; chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư.
Sai phạm trong quản lý đất đai
Thanh tra tỉnh Đồng Nai nêu rõ trong kết luận: Trong quá trình xây dựng dự án, Công ty Cổ phần Thái Tuyên tự ý dịch chuyển vị trí xây dựng lấn vào 0,117 ha đất thuộc quy hoạch đất rừng sản xuất do Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Bù Đăng quản lý là vi phạm một trong những hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 12 Luật Đất đai 2013. Công ty mới được cấp 42 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 18,499 ha; phần còn lại 6,418 ha chưa có giấy chứng nhận, nhiều thửa chưa chuyển mục đích sử dụng sang đất năng lượng. Dự án đã đầu tư xây dựng từ năm 2019, đã hoàn thành đưa vào sử dụng từ tháng 7/2021. Tuy nhiên, đến nay công ty chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về sử dụng đất. Trách nhiệm sai phạm này, theo Thanh tra, thuộc về Công ty Cổ phần Thái Tuyên.
Bất cập về quy hoạch và môi trường
Dự án Nhà máy Thủy điện Thống Nhất được chấp thuận khi chưa phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đến tháng 4/2025, UBND tỉnh Bình Phước mới bổ sung diện tích vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất. Về môi trường, dù đã có quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường từ năm 2019, cơ quan chuyên môn chưa kiểm tra, giám sát theo quy định, tiềm ẩn rủi ro đối với tài nguyên nước và môi trường khu vực khi dự án vận hành.
Quá trình thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật còn thiếu ý kiến về an toàn cháy nổ, môi trường, sử dụng đất đai; việc nghiệm thu hạng mục đầu mối và cụm nhà máy được chấp thuận dù chưa khắc phục tồn tại về đất đai, môi trường là chưa phù hợp quy định quản lý chất lượng công trình xây dựng. Công ty Cổ phần Thái Tuyên thi công khi chưa đủ điều kiện khởi công, chưa hoàn tất thủ tục pháp lý đất đai.
Kiến nghị xử lý và trách nhiệm
Thanh tra tỉnh Đồng Nai kiến nghị: Công ty Cổ phần Thái Tuyên khẩn trương nộp 1.520.892.820 đồng tiền bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ vào tài khoản cơ quan đăng ký đầu tư; hoàn thành nghĩa vụ tài chính về sử dụng đất; chấp hành quyết định xử lý của cơ quan Nhà nước.
Các sở, ngành tỉnh Bình Phước cũ kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân; khắc phục tồn tại trong thẩm định, quản lý quy hoạch, xây dựng, môi trường; UBND huyện Bù Đăng cũ và UBND xã Phước Sơn tăng cường quản lý đất đai, trật tự xây dựng; xử lý vi phạm lấn chiếm đất rừng; lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch nông thôn theo quy định; phối hợp Ban Chỉ đạo 751 và Thanh tra Chính phủ kiến nghị cấp thẩm quyền giải pháp tháo gỡ vướng mắc, tránh thất thoát, lãng phí nguồn lực.
Kết luận thanh tra số 05/KL-TT khẳng định dự án Nhà máy Thủy điện Thống Nhất tồn tại nhiều vi phạm trong quản lý đầu tư, vi phạm đất đai, quản lý xây dựng, môi trường và tài chính. Việc chỉ rõ trách nhiệm và kiến nghị biện pháp xử lý là cơ sở chấn chỉnh kỷ cương pháp luật, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho dự án, góp phần khơi thông nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội.
