(Thanh tra) - Hai vụ khiếu nại đất đai phức tạp tại TP Biên Hòa vừa được Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai giải quyết lần hai, với sự tham mưu then chốt của Thanh tra tỉnh. Từ kiểm tra hồ sơ, đối chiếu pháp luật đến xác minh thực địa, lực lượng thanh tra đã góp phần làm rõ sự thật, đảm bảo tính đúng đắn, minh bạch và thuyết phục cho quyết định cuối cùng.
Khiếu nại hành chính là quyền hợp pháp của công dân, thể hiện khát vọng công bằng và niềm tin vào pháp luật. Nhưng mỗi vụ việc đi đến quyết định giải quyết lần hai – lần cuối cùng trong hành trình khiếu nại hành chính, thường chứa đựng nhiều phức tạp, căng thẳng.
Tháng 8/2025, UBND tỉnh Đồng Nai công bố đã giải quyết dứt điểm hai vụ việc khiếu nại hành chính (lần 2) điển hình: Quyết định số 393/QĐ-UBND ngày 16/07/2025 đối với ông Lê Văn Quang và Quyết định số 535/QĐ-UBND ngày 28/07/2025 đối với ông Trần Xuân Tình. Đằng sau hai bản kết luận ngắn gọn ấy là cả một hành trình thầm lặng nhưng quyết liệt của lực lượng Thanh tra địa phương.
Ông Lê Văn Quang và câu chuyện đất quốc phòng: Khi sự thật được làm rõ
Trường hợp ông Lê Văn Quang cho thấy tính chất phức tạp của tranh chấp hành chính. Ông Quang cho rằng phần đất khoảng 200m² mình đang sử dụng có nguồn gốc hợp pháp từ một hợp đồng chuyển nhượng năm 2002. Tuy nhiên, hồ sơ xử phạt từ năm 2019 và các biên bản kiểm tra thực địa lại khẳng định chỉ phần nhỏ là đất hợp pháp, còn phần lớn diện tích này nằm trong ranh giới đất quốc phòng giao cho Tổng Công ty Tân Cảng quản lý.
Trước sự kiên trì theo đuổi khiếu nại của công dân, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) mà lực lượng nòng cốt là Thanh tra Sở đã phải rà soát toàn bộ hồ sơ, đối chiếu loạt quy định pháp luật, rồi Luật Xử lý vi phạm hành chính. Kết quả xác minh khẳng định việc UBND TP Biên Hòa xử phạt, cưỡng chế là đúng pháp luật.
Từ đó, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định 393/QĐ-UBND, không công nhận nội dung khiếu nại theo đơn đề ngày 1/8/2024 của ông Lê Văn Quang. Công nhận và giữ nguyên quyết định của chủ tịch UBND TP Biên Hoà giải quyết khiếu nại lần đầu của ông Quang là đúng.
Ông Quang phải thực hiện quyết định khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND TP Biên Hoà ngày 23/12/2019.
Khiếu nại của ông Trần Xuân Tình và những con số biết nói
Khác với ông Quang, khiếu nại của ông Trần Xuân Tình liên quan trực tiếp đến Dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Ông Tình phản đối quyết định thu hồi 179m² đất và bồi thường căn nhà cấp 4 hạng 2, cho rằng giá bồi thường đất 9,73 triệu đồng/m² và giá nhà 3,925 triệu đồng/m² là quá thấp, yêu cầu nâng lên 25 triệu đồng/m² và 5 triệu đồng/m². Ông cũng lo ngại hạ tầng khu tái định cư chưa hoàn thiện nhưng đã bị thu hồi đất.
Trước các kiến nghị này, Thanh tra tỉnh Đồng Nai (cũ) đã đối chiếu từng con số trong biên bản kiểm kê, tra cứu Quyết định giá đất 3098/QĐ-UBND năm 2023 và Quyết định 20/2024/QĐ-UBND về đơn giá xây dựng và các quy định pháp luật liên quan. Kết quả cho thấy phương án bồi thường được áp dụng đúng quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định 47/2014/NĐ-CP.
Trên cơ sở báo cáo xác minh của Thanh tra, UBND tỉnh ban hành Quyết định 535/QĐ-UBND, không công nhận nội dung đơn khiếu nại ngày 18/1/2025 của ông Trần Xuân Tình. Công nhận, giữ nguyên Quyết định của Chủ tịch UBND TP Biên Hoà (cũ) về việc giải quyết khiếu nại lần đầu của ông Trần Xuân Tình. Yêu cầu ông Tình và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện Quyết định số 2479/QĐ-UBND về thu hồi đất và Quyết định 2478/QĐ-UBND của TP Biên Hoà về bồi thường, hỗ trợ cho ông Trần Xuân Tình.
Điểm chung trong cả hai vụ việc là hình ảnh quen thuộc của người làm công tác thanh tra: Tra cứu từng điều luật, nghị định, đối chiếu giấy chứng nhận cấp từ năm 2002, lật giở biên bản kiểm tra từ 2015, rà soát các quyết định xử phạt từ 2019… Từng chi tiết, từng mốc thời gian đều được phân tích để đảm bảo kết luận chính xác, minh bạch. Không chỉ ở bàn giấy, cán bộ thanh tra còn kiên nhẫn xuống thực địa, đối chiếu hiện trạng sử dụng đất, mời đối thoại, lắng nghe công dân trình bày. Đó là công việc âm thầm nhưng đầy trách nhiệm, góp phần quyết định đến tính thuyết phục của mỗi quyết định giải quyết khiếu nại.
Thanh tra – Cầu nối thầm lặng giữa người dân và chính quyền
Thanh tra tỉnh chính là “cầu nối” giữa người dân và chính quyền. Một bên là sự hy vọng, thậm chí kiên quyết của công dân khi quyền lợi bị ảnh hưởng; bên kia là hệ thống pháp luật với quy định chặt chẽ, nhiều tầng nấc. Nhiệm vụ của Thanh tra là lắng nghe nhưng không cảm tính, phân tích hồ sơ nhưng không bỏ qua yếu tố thực tế, viện dẫn pháp luật nhưng vẫn tính đến quyền lợi hợp pháp của người dân. Chỉ khi quá trình xác minh đủ minh bạch, công tâm, lãnh đạo UBND tỉnh mới có thể ban hành quyết định cuối cùng vừa đúng luật, vừa tạo sự đồng thuận xã hội.
Hai quyết định giải quyết khiếu nại nêu trên, dù giá trị đất đai không lớn, nhưng để lại ý nghĩa quan trọng. Minh chứng rằng công tác thanh tra không chỉ là kiểm tra pháp lý khô khan, mà còn là công việc đòi hỏi sự nhẫn nại, tận tâm và bản lĩnh. Từ hồ sơ đến thực địa, từ văn bản pháp luật đến quyền lợi sát sườn của công dân, công sức thầm lặng của lực lượng Thanh tra đã góp phần khẳng định sự thượng tôn pháp luật và củng cố niềm tin xã hội.
