(Thanh tra) - Các ý kiến góp ý của Thanh tra Chính phủ đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết Luật Thi đua, khen thưởng, tập trung vào việc cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng doanh nghiệp khu vực tư nhân, đồng thời làm rõ thẩm quyền khen thưởng đối với các tổ chức kinh tế và đưa ra các đề xuất kỹ thuật quan trọng nhằm đảm bảo tính kịp thời và chặt chẽ của công tác thi đua, khen thưởng.
Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng được xây dựng trong bối cảnh đặc biệt nhằm cụ thể hóa chính sách khen thưởng mới, hướng đến việc tinh gọn quy trình, tăng cường tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các cấp. Đây là văn bản pháp lý cần thiết để quy định chi tiết 8 nội dung được Quốc hội giao cho Chính phủ, sau đó được phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ.
Mục tiêu cốt lõi của dự thảo là khắc phục những hạn chế, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, tập trung khen thưởng các thành tích xuất sắc trong đổi mới sáng tạo, bứt phá, đồng thời đảm bảo không để khoảng trống pháp lý trong việc thực hiện Luật Thi đua, khen thưởng khi tổ chức bộ máy Nhà nước đang được sắp xếp tinh gọn theo Nghị quyết số 18-NQ/TW. Để đạt được mục tiêu này, việc tham vấn và tiếp thu ý kiến từ các cơ quan quản lý, trong đó có Thanh tra Chính phủ, đóng vai trò then chốt.
Một trong những nhóm nội dung được Thanh tra Chính phủ góp ý là việc làm rõ thẩm quyền khen thưởng và trình khen thưởng đối với doanh nghiệp và tổ chức kinh tế khác (Điều 3 dự thảo). Thanh tra Chính phủ đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu nội dung Điều 3 để đảm bảo sự phù hợp với quy định về thẩm quyền đề nghị xét tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng tại Điều 83 của Luật Thi đua, khen thưởng.
Sự cần thiết của việc làm rõ thẩm quyền này xuất phát từ thực tiễn sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị. Cụ thể, sau khi Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp kết thúc hoạt động từ ngày 1/3/2025, thẩm quyền khen thưởng và trình khen thưởng đối với các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước và các doanh nghiệp cổ phần có trên 50% vốn thuộc sở hữu của Nhà nước đã bị khoảng trống pháp lý.
Dự thảo Quyết định đã sửa đổi, bổ sung theo nguyên tắc bộ, ngành được Chính phủ giao thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu Nhà nước sẽ khen thưởng hoặc trình cấp trên khen thưởng.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ đặc biệt kiến nghị hướng tới cải cách thủ tục hành chính đối với khen thưởng khu vực tư nhân. Thanh tra Chính phủ đề xuất cơ quan soạn thảo nghiên cứu làm rõ quy định về trường hợp lấy ý kiến khen thưởng đối với doanh nghiệp, cá nhân thuộc khu vực tư nhân, đồng thời kiến nghị rằng chỉ nên lấy ý kiến của một nơi thay vì nhiều nơi. Đây là một biện pháp trực tiếp nhằm đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng.
Ngoài ra, để đảm bảo tuân thủ nguyên tắc "không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được", Thanh tra Chính phủ đề xuất sửa đổi ngôn ngữ kỹ thuật trong quy định khen thưởng đơn vị thành viên của doanh nghiệp.
Cụ thể, Thanh tra Chính phủ kiến nghị thay thế từ "và" bằng từ "hoặc" trong câu quy định về khen thưởng đơn vị thành viên của doanh nghiệp hạch toán độc lập và thực hiện nghĩa vụ ở địa phương nơi không đóng trụ sở chính.
Cùng với những góp ý của Thanh tra Chính phủ, dự thảo Quyết định cũng thể hiện nỗ lực đơn giản hóa thủ tục hành chính rõ rệt, đặc biệt trong việc xét tặng, truy tặng "Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang".
Dự thảo đã bãi bỏ quy định phải tổ chức họp Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp tỉnh để xem xét và tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, đồng thời loại bỏ thành phần hồ sơ là biên bản họp xét của hội đồng cấp tỉnh. Việc loại bỏ các thủ tục không cần thiết này nhằm mục đích đơn giản hóa tối đa hồ sơ, thủ tục và tránh gây chậm trễ trong việc giải quyết quyền lợi cho người có công.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính chặt chẽ của hồ sơ kháng chiến (vốn là các tài liệu đã lâu, cần xác minh kỹ lưỡng), dự thảo đã điều chỉnh thời gian thẩm định hồ sơ từ 15 ngày lên 20 ngày làm việc đối với cấp xã và lên 25 ngày làm việc đối với cấp tỉnh.
Đặc biệt, dự thảo đã bổ sung và làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các cấp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về thủ tục và nội dung hồ sơ trình khen thưởng, qua đó nâng cao tính nghiêm minh và độ tin cậy của quy trình xét khen thưởng.
Nhằm đáp ứng yêu cầu đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, dự thảo Quyết định cũng tích hợp các quy định về ứng dụng công nghệ thông tin, cụ thể là cho phép gửi hồ sơ khen thưởng dưới dạng tệp tin điện tử (file pdf, file word) đến Văn phòng Chính phủ.
Nhìn chung, các góp ý từ Thanh tra Chính phủ và các cơ quan liên quan giúp Bộ Nội vụ hoàn thiện dự thảo Quyết định, hướng tới một khuôn khổ pháp lý đồng bộ, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời tăng cường trách nhiệm, đảm bảo công tác thi đua, khen thưởng được thực hiện một cách kịp thời và chính xác trong mọi lĩnh vực.
