Người dân giải quyết thủ tục hành chính tại BHXH tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Huyền Thu

Thực tế, hiện nhiều người lao động chưa hiểu đúng quy định về rút BHXH một lần theo Luật BHXH 2024.

Chị Khuyên cho biết đã tham gia BHXH từ tháng 3/2015 đến nay. Chị Khuyên nghe nói theo Luật BHXH năm 2024 thì người tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025, sẽ không được rút BHXH một lần nên chị lo lắng.

“Nếu tôi tham gia BHXH đến năm 2030 rồi nghỉ việc thì tôi có được rút BHXH một lần cho toàn bộ thời gian đóng BHXH từ tháng 3/2015 đến năm 2030 hay chỉ được rút khoảng thời gian đóng BHXH từ tháng 3/2015 đến ngày 1/7/2025?", chị Khuyên hỏi.

Chung mối quan tâm, chị Hương là công nhân ở Đồng Nai cũng có ý định rút BHXH một lần. Hiện chị đã đóng BHXH được 19 năm 3 tháng và chưa đủ tuổi nghỉ hưu.

Chị Hương hỏi, “theo như quy định mới thì em có được rút BHXH một lần không? Hiện em chưa nghỉ việc, nếu như em muốn rút BHXH một lần thì em phải nghỉ việc trước ngày 1/7/2024 để đủ điều kiện không tham gia BHXH 12 tháng trước ngày 1/7/2025 phải không?”.

BHXH Việt Nam cho biết, Luật BHXH mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 với nhiều nội dung sửa đổi quan trọng, trong đó quy định về việc hưởng BHXH một lần.

Cụ thể, với người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần.

Như vậy, trường hợp của chị Khuyên tham gia BHXH từ tháng 3/2015 đến năm 2030 (chưa đủ 20 năm) và sau 12 tháng không thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện, nếu có nhu cầu được nhận BHXH một lần thì được giải quyết BHXH một lần cho tổng thời gian đã đóng BHXH nêu trên.

Tương tự với trường hợp chị Hương, theo BHXH Việt Nam, sau khi dừng đóng BHXH bắt buộc, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà có nhu cầu thì vẫn được nhận BHXH một lần, không bị ràng buộc mốc thời gian 1/7/2025 như chị lo lắng.

Tuy nhiên, BHXH Việt Nam khuyến nghị nếu đã có 19 năm 3 tháng đóng BHXH. Để đảm bảo quyền lợi hưởng an sinh xã hội lâu dài cho bản thân, chị Hương nên cân nhắc tiếp tục tham gia BHXH thay vì nhận BHXH một lần để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

“Khi đó, ngoài hưởng lương hưu, bạn còn được hưởng nhiều quyền lợi tốt hơn cho bản thân khi hết tuổi lao động, bao gồm cả chế độ bảo hiểm y tế”, BHXH Việt Nam nêu.

Cụ thể, người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ BHXH đóng BHYT; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng được hưởng BHYT do ngân sách Nhà nước đảm bảo.

Đóng BHXH 4 tháng, vẫn được rút BHXH một lần

Chị Linh cho biết, chị mới đóng BHXH được 4 tháng thì nghỉ việc. Đến nay, chị chưa tham gia BHXH trở lại và dự định ra nước ngoài du học, rồi định cư. Chị quyết định đến cơ quan BHXH để làm thủ tục hưởng BHXH một lần, nhưng cán bộ tiếp nhận hồ sơ không đồng ý, khuyên chị Linh tiếp tục duy trì, bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm vì số tiền nhận được rất thấp.

"Cơ hội về Việt Nam tiếp tục làm việc và tham gia tiếp BHXH của tôi rất thấp nên tôi muốn rút BHXH một lần. Cán bộ BHXH không cho rút là đúng hay sai?", chị Linh thắc mắc.

BHXH Việt Nam cho hay, điều kiện hưởng BHXH một lần với người lao động tham gia BHXH bắt buộc hiện hành được quy định tại khoản 1 Điều 60 Luật BHXH năm 2014; Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13; Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP và Điều 1 Thông tư số 18/2022/TT-BYT (sửa đổi Điều 4 Thông tư số 56/2017/TT-BYT).

Theo đó, người lao động có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Thứ nhất, người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Thứ hai, người lao động sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH.

Thứ ba, người lao động ra nước ngoài để định cư.

Thứ tư, người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS; người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.

Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH. Cứ mỗi năm đóng trước năm 2014 được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Cứ mỗi năm đóng từ năm 2014 trở đi được tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Theo BHXH Việt Nam, nếu chị Linh ra nước ngoài để định cư thì thuộc đối tượng được giải quyết hưởng BHXH một lần. Và mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng.

BHXH Việt Nam đề nghị chị Linh đến BHXH địa phương nơi cư trú để được hướng dẫn nộp hồ sơ và xem xét, giải quyết hưởng chế độ theo quy định.