Phát biểu tại hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của ngành Thanh tra sáng 28/12, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ghi nhận nhiều “điểm sáng”, trong đó có công tác phòng, chống lãng phí, đồng thời bày tỏ sốt ruột khi tình trạng lãng phí còn lớn quá.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình bày tỏ sốt ruột khi lãng phí đang rất nghiêm trọng. Ảnh: V.Điệp

Duy trì kỷ luật, kỷ cương

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, năm 2024, chúng ta đã hành động quyết liệt, khắc phục nhiều khó khăn, vượt qua nhiều thách thức, kinh tế, xã hội phục hồi tích cực, có chiều hướng tốt dần lên.

15/15 chỉ tiêu cơ bản mà Quốc hội đặt ra hoàn thành; tốc độ tăng trưởng GDP cao trong khu vực và thế giới khi đạt 7%.

Những đột phá chiến lược tiếp tục được đẩy mạnh; nhiều công trình trọng điểm quốc gia hoàn thành, đưa vào sử dụng. Chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử có bước tiến dài. Đời sống của Nhân dân không ngừng tăng lên…

“Đây là những thành tựu lớn của đất nước, trong đó có những đóng góp rất lớn của hệ thống thanh tra”, lãnh đạo Chính phủ nói.

Nhiều điểm sáng của ngành Thanh tra được Phó Thủ tướng ghi nhận. Theo ông, ngành Thanh tra đã phát hiện nhiều sai phạm, đề nghị xử lý và thu hồi khối lượng tài sản lớn cho Nhà nước, cả về giá trị tài chính, cũng như đất đai; chuyển cơ quan điều tra hơn 200 vụ việc.

“Đây là kết quả tốt, góp phần quan trọng duy trì kỷ luật, kỷ cương của đất nước”, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Ngành Thanh tra đã thực hiện tốt chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tập trung, làm tốt công tác xây dựng thể chế, nhất là thể chế chuyên ngành, góp phần tạo hành lang pháp lý cho phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Phó Thủ tướng cho hay, chúng ta xác định xây dựng thể chế là “đột phá của đột phá”; xây dựng Nhà nước pháp quyền và quản lý quản trị đất nước bằng hệ thống pháp luật. Vì vậy, “đẩy mạnh công tác thanh tra phải trên hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, thì mới hiệu quả”, ông Nguyễn Hòa Bình nói.

Lãng phí đang rất nghiêm trọng

Điểm sáng nữa là công tác phòng, chống lãng phí. Theo Phó Thủ tướng, chủ trương của Đảng là phải đẩy mạnh phòng chống lãng phí, bên cạnh tiêu cực, tham nhũng.

“Lãng phí hậu quả rất lớn. Chúng ta lãng phí rất nhiều về nguồn lực, nhân lực, thời gian. Tình trạng này đang rất nghiêm trọng”, lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh.

Vì vậy, sau khi nhận nhiệm vụ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra nhiệm vụ phải chống lãng phí.

Toàn cảnh hội nghị tổng kết ngành công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của ngành Thanh tra. Ảnh: V.Điệp

Phó Thủ tướng hoan nghênh Thanh tra cùng các bộ, ngành, với sự chỉ đạo của Chính phủ đã thực hiện 2 việc.

Một là, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, TP. Hai là, tháo gỡ khó khăn cho hàng trăm dự án năng lượng tái tạo.

Việc tháo gỡ này, theo lãnh đạo Chính phủ, sẽ khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ.

Cách làm của chúng ta hoàn toàn mới. Sau khi có nghị quyết của Chính phủ, đã công bố công khai đây là chủ trương của Đảng, Nhà nước, chứ không phải làm riêng cho cá nhân nào, dự án nào, nên không có chuyện “chạy chọt”, Phó Thủ tướng nói.

Điểm sáng nữa là công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có nhiều đổi mới. Ngành Thanh tra đã tăng cường kiểm tra, đôn đốc nên các vụ khiếu kiện kéo dài giảm 23%, những vụ việc phức tạp phần lớn được giải quyết.

Thanh tra phải rất giỏi

Bên cạnh những kết quả đạt được, lãnh đạo Chính phủ đồng ý với hạn chế, tồn tại đã nêu trong báo cáo như tỷ lệ xử lý, thu hồi sau thanh tra chưa cao, còn khiếu kiện đông người.

Việc một số kết luận thanh tra “chưa tâm phục, khẩu phục”, chưa “thấu tình đạt lý” và khả thi; hiệu quả hoạt động của hệ thống thanh tra còn “chưa đều”, nhất là thanh tra ở cấp huyện, là vấn đề Phó Thủ tướng lưu ý thêm.

Đồng tình với các phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới mà ngành Thanh tra đã đề ra, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh thêm nhiều nội dung quan trọng.

Trong đó, theo lãnh đạo Chính phủ, cần đổi mới mạnh mẽ tư duy, xác định kỹ hơn chức năng nhiệm vụ của thanh tra.

Bên cạnh phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm, qua công tác thanh tra phải phát hiện những sơ hở về cơ chế, chính sách, từ đó tham mưu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách.

“Để làm việc này, thanh tra phải rất giỏi”, Phó Thủ tướng nói, đồng thời quán triệt “Thanh tra phải phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, không trở thành lực cản của quá trình phát triển. Rất nghiêm nhưng phải rất sát thực tế, hỗ trợ cho quá trình phát triển”.

Thêm nữa, thanh tra phải phục vụ cho điều hành của Chính phủ, Đảng, Nhà nước. Lãnh đạo Chính phủ nêu rõ, “thanh tra phải góp phần trong việc đánh giá cán bộ trong toàn hệ thống, giúp Đảng có cái nhìn đúng hơn về đội ngũ cán bộ, chỉ ra, anh này có đáng khen, có đáng bổ nhiệm không”.

“Mục tiêu cao nhất của thanh tra là duy trì kỷ cương, phép nước, duy trì trật tự pháp luật”, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh.

Từ đó, ông yêu cầu nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra, kết luận thanh tra phải thấu tình, đạt lý. Bên cạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực thì phải phòng, chống lãng phí.

“Không chỉ bổ sung vào báo cáo cho hay. Cuộc sống đang chờ đợi thanh tra hướng dẫn cho cơ sở nhận diện như thế nào là lãng phí và phải tập trung như thế nào để phòng, chống, xử lý lãng phí”, Phó Thủ tướng nói.

Ông gợi ý, trong chương trình thanh tra năm 2025, chọn thanh tra một vụ việc để từ đó tổng kết lại, trở thành hướng dẫn chung. “Lãng phí lớn quá các đồng chí, rất sốt ruột”, theo lời Phó Thủ tướng.